Τελετή τοπικής απονομής του Βραβείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβείο Europa Nostra 2016 στην κατηγορία «Συντήρηση», με το οποίο τιμήθηκε το έργο αποκατάστασης του βυζαντινού Ιερού Ναού Αγίου Πέτρου Καστάνιας, διοργανώνουν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Η τελετή θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2016 και ώρα 13.30, στον εν λόγω Ιερό Ναό στην Καστάνια Δυτικής Μάνης.
Ο ναός του Αγίου Πέτρου αποτελεί το παλαιότερο και σημαντικότερο μνημείο της Καστάνιας. Ο κυρίως ναός ανήκει στον τύπο του απλού τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο και κτίστηκε στο δεύτερο μισό του 12ου αι., ενώ λίγο αργότερα, στο 13ο αι., προστέθηκε ο ευρύχωρος νάρθηκας. Τα κιονόκρανα, το τέμπλο και τα θυρώματα του ναού, έργα γλυπτικής του 12ου αι., εντυπωσιάζουν με την τεχνική τους αρτιότητα και τη θεματική τους ποικιλία.
Οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού χρονολογούνται στους παλαιολόγειους χρόνους (1350-1400). Στο δυτικό τμήμα του μνημείου δεσπόζει περίτεχνο κωδωνοστάσιο που χρονολογείται σύμφωνα με επιγραφή στα 1813.
Στο μνημείο πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης υπό την εποπτεία της 26ης ΕΒΑ και με τη χρηματοδότηση του Θανάση Μαρτίνου, με δωρεά προς το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε στο ποσό των 447.400 ευρώ και καλύφθηκε χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία του Αθανασίου και της Μαρίνας Μαρτίνου. Το τεχνικό κομμάτι του έργου ανέλαβε η εταιρεία Μνημειοτεχνική ΕΠΕ υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονος και μέλους του ΣΑΚ Σταύρου Μαμαλούκου και του αρχαιολόγου της 26ης ΕΒΑ, Μιχάλη Κάππα. Η συντήρηση των τοιχογραφιών του μνημείου έγινε από τον Γιώργο Μουστάκη, συντηρητή Έργων Τέχνης.
Είναι μεγάλη η χαρά που νιώθει ο καθένας μας, όταν διαπιστώνει ότι, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας και παρά τη γενικότερη «γκρίνια» που μας ταλαιπωρεί, η συνεργασία των δημοσίων υπηρεσιών με ιδιώτες αποδίδει εξαιρετικούς καρπούς.
Σήμερα, θαυμάζοντας αυτό το σπουδαιότατο μνημείο πλήρως αποκατεστημένο και προστατευμένο, έχουμε την πολυτέλεια να σκεφτούμε με ανακούφιση ότι, εν τέλει, απέφυγε την κατάρρευση.
Το έργο της αποκατάστασης του σημαντικού αυτού μνημείου προβάλλει ξεκάθαρα τα οφέλη της αρμονικής συνύπαρξης και συνεργασίας της ιδιωτικής χορηγίας, του ελληνικού Δημοσίου, των μη κερδοσκοπικών φορέων και των ιδιωτών εργοληπτών.
Η αγαστή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, χωρίς καθυστερήσεις, αναβολές, προβλήματα και υπερχρεώσεις, ολοκλήρωσε ένα σύνθετο και επίπονο έργο σε μια δυσπρόσιτη ορεινή περιοχή, σε εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα, με χρήση υλικών αρίστης ποιότητας και εφαρμογή συγχρόνων τεχνικών συντήρησης και αποκατάστασης, όπως παρουσιάζονται στη διεθνή τεχνική βιβλιογραφία.
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
