Η χιονοστιβάδα αποκαλύψεων περί της εγκληματικής δράσης της Χρυσής Αυγής δεν περιέχει πολλά νέα. Τα περισσότερα ήσαν γνωστά από καιρό, δημοσιευμένα εδώ και στο εξωτερικό.
Η Συνήγορος του Πολίτη παρέδωσε, άλλωστε, τις προηγούμενες ημέρες στον πρόεδρο της Βουλής έκθεση με 281 διασταυρωμένα περιστατικά ρατσιστικών επιθέσεων εντός 16 μηνών, από τον Ιανουάριο του 2012 έως τον Απρίλιο του 2013. Το ανησυχητικό είναι ότι στο ίδιο διάστημα η Αστυνομία είχε καταγράψει μόλις 84 περιστατικά. Και το ακόμη πιο ανησυχητικό, είναι η ολιγωρία και η αδράνεια, αν όχι η ανοχή και η ενθάρρυνση, μέρους των διωκτικών αρχών απέναντι στις εγκληματικές πράξεις νεοναζιστών.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, το βέβαιο είναι ότι το αβγό του φιδιού γονιμοποιήθηκε, τα φίδια πολλαπλασιάστηκαν, καθώς η κοιμώμενη Δημοκρατία έδειξε πρωτοφανή ανοχή στα φαινόμενα βίας και ευτελισμού των κοινοβουλευτικών θεσμών. Η ανοχή, εν μέσω βαθιάς οικονομικής κρίσης, δημιούργησε ευνοϊκό περιβάλλον για την εξοικείωση πολιτών και τον πολιτικό συγχρωτισμό τους με το δόγμα της βίας των ντόπιων νεοφασιστών.
Μια προέκταση των παραπάνω είναι και όσα συμβαίνουν σήμερα με μέρος των νέων της πόλης. Δεν είναι μυστικό πλέον ότι σε Λύκεια, ακόμα και σε Γυμνάσια της Καλαμάτας, η Χρυσή Αυγή, σε σχέση με τους υπόλοιπους πολιτικούς χώρους, διαθέτει το πιο οργανωμένο και πολυπληθές δίκτυο νεολαίας.
Η παρουσία της Χρυσής Αυγής στα ΜΜΕ και στη Βουλή, καθώς και το ότι η ατζέντα της ήταν καθημερινά στα (τηλε)παράθυρα της ελληνικής οικογένειας, είχαν ως αποτέλεσμα με φανερό τρόπο δεκάδες μαθητές στην πόλη μας να την υπερασπίζονται δημόσια.
Οι επιθέσεις, βέβαια, από παιδιά είναι σπάνιες, ωστόσο εκφράζονται φόβοι πως η αντιμεταναστευτική ρητορική και η βία ριζώνουν σταδιακά στο μυαλό τους.
Την παραπάνω παρατήρηση μας επιβεβαιώνει και η Μαρία (σ.σ. για ευνόητους λόγους όλα τα ονόματα των παιδιών που μας μίλησαν είναι στη διάθεση της εφημερίδας, αλλά στο ρεπορτάζ τα έχουμε αλλάξει), μαθήτρια Γυμνασίου στην Καλαμάτα. «Στην ηλικία μου οι περισσότεροι από εμάς είμαστε ανώριμοι να σκεφτούμε πολιτικά. Εν τούτοις, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις συμμαθητών μου που κάνουν ρατσιστικά σχόλια. Επί της ουσίας, δε γνωρίζουν τι σημαίνει Χρυσή Αυγή. Δηλώνουν, όμως, ότι την υποστηρίζουν, γιατί δε θέλουν τους ξένους. Δεν είναι, όμως, μόνο οι μαθητές. Τις προάλλες καθηγήτρια στην τάξη μάς έλεγε με υποτιμητικό τρόπο ότι Έλληνες και Αλβανοί γίναμε το ίδιο πράγμα» σχολιάζει.
Καθηγητές, γονείς και έφηβοι μαθητές, όταν τους ρωτήσαμε, συμφωνούν πως το νεοναζιστικό κόμμα γίνεται μόδα σταδιακά, ενώ πριν από τρία χρόνια ήταν ελάχιστα γνωστό στους εν λόγω χώρους.
Από την άλλη, ο δεκαπεντάχρονος Κώστας προέρχεται από οικογένεια Αριστερών, η μητέρα του υποστηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο ο ίδιος υποστηρίζει τη Χρυσή Αυγή, και παραδέχεται, μάλιστα, πως έχει πετάξει πέτρες σε σπίτια Πακιστανών. «Το έκανα για να μάθουν να σέβονται τη χώρα μας, γιατί αγαπώ την Ελλάδα. Τα παιδιά της Χρυσής Αυγής δεν είναι δολοφόνοι, αλλά άνθρωποι που ανησυχούν πως δε θα βρουν δουλειά εξαιτίας όλων αυτών των παράνομων μεταναστών», τόνισε.
«Οι Χρυσαυγίτες δεν είναι νεοναζί», αναφέρει η Ελένη και υποστηρίζει πως «όσοι επιμένουν στο αντίθετο, τότε πολύ απλά δεν ξέρουν την αλήθεια». Η μαθήτρια του Λυκείου δηλώνει ανησυχία για το μέλλον της: «Η Χρυσή Αυγή προσπαθεί να δώσει λύσεις στις δύσκολες στιγμές, σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα».
Ο 12χρονος Αντώνης δηλώνει χαρακτηριστικά για την κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία, πως «έχουμε γίνει Age of Empires», κάνοντας αναφορά στο ηλεκτρονικό παιχνίδι στρατηγικής που σχετίζεται με τη σύγκρουση διαφορετικών πολιτισμών-αυτοκρατοριών στην ιστορία.
Καθηγήτρια σε Λύκειο της πόλης μάς είπε ότι έχει διαπιστώσει ακόμα και να χρηματίζονται κάποιοι μαθητές, ώστε να συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις της Χρυσής Αυγής!
Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να λειτουργήσει ως φυτώριο δημοκρατικών πολιτών (όπως τυπικά προκύπτει από τις πρώτες γραμμές του ρόλου της Παιδείας και των αναλυτικών προγραμμάτων).
Η πολιτική διαπαιδαγώγηση των παιδιών επαφίεται αποκλειστικά στα χέρια των γονέων, χωρίς το σχολείο να ασχολείται ιδιαιτέρως (οι εξαιρέσεις ενός ή δύο διδακτικών αντικειμένων και οι «μαθητικές εκλογές» μάλλον προκαλούν το γέλωτα παρά ανταποκρίνονται στις σύγχρονες κοινωνικές απαιτήσεις).
Η πεποίθηση, όμως, ότι η δημοκρατία ενυπάρχει μόνο σε μία κοινωνία ανοιχτή στην αμφισβήτηση, και ότι δεν είναι παρά μία διαρκώς μεταβαλλόμενη κριτική στάση σε θεσμούς και δομές (πολιτικές και κοινωνικές), δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα στατικό σχολείο, σε μία αγκυλωμένη δομή που βλέπει ως δημοκρατία μόνο το πολίτευμα.
Η πεποίθηση ότι η δημοκρατία πατά σταθερά πάνω στο σεβασμό, την αλληλεγγύη και τη συνεργασία, οφείλει να είναι αποτέλεσμα βιωματικής καλλιέργειας.
Μία τέτοια δημοκρατική αντίληψη αδυνατεί να αναπτυχθεί, όμως, σε ένα δασκαλοκεντρικό σύστημα. Κλαδεύεται από νωρίς μέσα από την αυθεντία του βιβλίου, μπολιάζεται με ιδέες ανελευθερίας για το μαθητή, που μόνο αυτός αξιολογείται. Μαραίνεται, όταν το παιδί θέλει να προχωρήσει πέρα από τη μεταφορά γνώσης και να κρίνει θεσμούς ή και σχολικές πρακτικές.
Το ρεπορτάζ για την κατάσταση που επικρατεί ή αρχίζει να αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά στα σχολεία της Καλαμάτας παραμένει ανοικτό. Θα θέλαμε την άποψη της Α΄ ΕΛΜΕ για το θέμα (αν και περιμέναμε από την πλευρά της μεγαλύτερη ενεργητικότητα), περισσότερων μαθητών, αλλά και καθηγητών. Για να καταλάβουμε καλύτερα όλοι μας πρώτα τι συμβαίνει και μετά πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί ένα φαινόμενο που αρχίζει να αποκτά βαθιές ρίζες σε νέα παιδιά.
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
