Έλληνες μόνιμοι κάτοικοι της Μεγάλης Βρετανίας μίλησαν στο «Θάρρος»
«Άδηλο» το μέλλον της Ευρώπης μετά το «Brexit»
Λίγα εικοσιτετράωρα μετά την απόφαση των Βρετανών να ψηφίσουν υπέρ της εξόδου της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η αβεβαιότητα και η αγωνία κυριαρχεί στα συναισθήματα όλων των ευρωπαίων πολιτών και ειδικά σ’ αυτούς που κατοικούν στη Μ. Βρετανία. Το πρώτο «σοκ» ήρθε στις αγορές την Παρασκευή, ενώ στη Μεγάλη Βρετανία ο πρωθυπουργός Κάμερον ήδη ανακοίνωσε την παραίτηση του σε τρεις μήνες. Παράλληλα, σε Σκωτία και Β. Ιρλανδία που ψήφισαν «υπερ» της παραμονής με μεγάλη διαφορά, άρχισαν να ακούγονται φωνές που ζητούν εκ νέου δημοψήφισμα για την αποχώρηση από το Ηνωμένο Βασίλειο και την ένωση τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ίδια ώρα οι «Βρυξέλλες» επιθυμούν την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την απόσχιση της Βρετανίας το συντομότερο δυνατό… Αναμφίβολα η Ευρώπη έχει μπει σε πρωτοφανή περιπέτεια, που κανείς δεν είναι ακόμα σε θέση να περιγράψει με ακρίβεια τις συνέπειες καθώς είναι κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά από την ίδρυση της Ένωσης. Σε «αχαρτογράφητα νερά» βρίσκονται και οι Έλληνες που συναλλάσσονται, εργάζονται, σπουδάζουν και κατοικούν στη Μεγάλη Βρετανία… Παρά τα όσα λέγονται και γράφονται κανείς δεν είναι σίγουρος για το τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες και χρόνια… Το «Θάρρος» επικοινώνησε με Έλληνες που βρίσκονται τόσο στο Λονδίνο όσο και τη Σκωτία, και μας περιέγραψαν τα συναισθήματα τους αλλά και τους λόγους της απόφασης των Βρετανών, λίγες ώρες μετά το αποτέλεσμα «σοκ» που έφερε το δημοψήφισμα…
Γιάννης Αγγούρης, καθηγητής Εμβιομηχανικής στο Robert Gordon University στο Aberdeen της Σκωτίας
Από το 1992 μόνιμος κάτοικος στο Aberdeen της Σκωτίας, και με βρετανική υπηκοότητα πλέον, ο Γιάννης Αγγούρης είναι από τους πλέον κατάλληλους για να μας περιγράψουν τα πρώτα συναισθήματα ύστερα από το αποτέλεσμα.
«Στη Σκωτία το αποτέλεσμα ήταν σοκ. Με 70-30 σχεδόν υπέρ του Remain το οποίο γίνεται σχεδόν 80-20 αν βγάλεις έξω τους πολύ ηλικιωμένους, είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε από πού ήρθαν οι ψήφοι του Brexit. Εδώ θεωρούν σίγουρο το νέο δημοψήφισμα για απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο και επανένταξη στην Ε.Ε. Αλλά αν η κυβέρνηση στη Μεγάλη Βρετανία μετατοπιστεί πιο άκρα δεξιά, με τον Boris Johnson και τον Nigel Farage, θα επιτρέψουν να ξαναγίνει δημοψήφισμα στη Σκωτία; Ειδικά στην ελληνική κοινότητα υπάρχει ανησυχία, ειδικότερα σε επαγγελματίες που πηγαινοέρχονται, και μερικοί έχουν και τις οικογένειές τους στην Ελλάδα. Όπως και να έχει θα υπάρχουν μεγαλύτερες δυσκολίες τόσο στην εγκατάσταση, όσο και τα ταξίδια, την απόκτηση/φορολόγηση περιουσίας και τα επαγγελματικά-κοινωνικά δικαιώματα. Για τους φοιτητές το κόστος πιθανόν να αυξηθεί δραματικά, όσο και η δυνατότητα να παραμείνουν για εργασία μετά τις σπουδές. Τα συναισθήματα γενικά είναι άσχημα, γιατί βλέπεις ότι παντού επικρατεί ο λαϊκισμός και το τέχνασμα με τις ανεφάρμοστες υποσχέσεις. Καλώς ή κακώς, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί κόσμοι που ζουν παράλληλα και δεν έχουν ιδιαίτερες επαφές μεταξύ τους. Και έτσι κάτι για το οποίο κάποιος πανηγυρίζει σε κάποιον άλλο φαίνεται εντελώς παράλογο.»
Γιάννης Αποστολόπουλος, Τραπεζικός υπάλληλος στο Λονδίνο
Με σπουδές μεταπτυχιακών στη Μεγάλη Βρετανία και επιστροφή για εργασία από το 2015, ο Καλαματιανός οικονομολόγος Γιάννης Αποστολόπουλος μας περιγράφει την άποψη του για το αποτέλεσμα.
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Μ. Βρετανία ήταν έκπληξη για όλους. Μέχρι και χθες (σ.σ. προχθές) το βράδυ η βεβαιότητα ότι το “bremain” θα επικρατήσει αυξανόταν εκθετικά κρίνοντας από την ισοτιμία της λίρας με τα άλλα νομίσματα και από τις αποδόσεις των στοιχηματικών εταιριών. Από χθες το απόγευμα οι διακυμάνσεις στις αγορές και οι όγκοι συναλλαγών έδειχναν ότι οδεύουμε προς ένα «no event». Προφανώς και αυτό άλλαξε όταν άρχισαν να ανακοινώνονται τα πρώτα αποτελέσματα με τις αγορές να γράφουν απώλειες που θύμιζαν flash crash events και πολλαπλάσιους του κανονικού όγκους συναλλαγών. Οι Έλληνες στην Αγγλία δείχνουν μια γενικώς ψύχραιμη στάση αναμένοντας το χρονοδιάγραμμα και τους όρους αποχώρησης από την Ε.Ε., αν και φυσικά δεν έχουν λείψει διάφοροι οδηγοί επιβίωσης για την επόμενη μέρα, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στην πραγματικότητα κανείς δεν ξέρει πως ακριβώς θα είναι η επόμενη μέρα. Πολλοί εκτιμούν ότι θα υπάρξει ένα βελούδινο διαζύγιο με τη Μεγάλη Βρετανία , με την Ε.Ε. να υιοθετεί μια σχέση ανάλογη με αυτή της Ελβετίας με συμφωνίες για μετακινήσεις ανθρώπων και εμπορευμάτων. Από την άλλη δεν είναι βέβαιο ότι η Ευρώπη θα επιδιώξει κάτι τέτοιο. Ένα καινούργιο «status quο» όπου η Αγγλία θα έχει σχεδόν όλα τα δικαιώματα μέλους της Ε.Ε. χωρίς τις υποχρεώσεις για συμμετοχή σε κοινοτικά κεφαλαία, παροχή ίδιων κοινωνικών παροχών σε κατοίκους της Ευρώπης με αυτές που απολαμβάνουν οι Βρετανοί πολίτες ενδεχομένως να αποτελέσει μια αρκετά δελεαστική πρόταση για άλλες χώρες όπου οι ευρωσκεπτικιστές αποκτούν ολοένα και αυξανόμενη δύναμη. Αυτή η άποψη ενισχύεται από τις δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων τις οποίες ενώ πολλοί αποδίδουν σε πανικό ίσως και να είναι δείγμα των προθέσεων της Ε.Ε. για το μέλλον των σχέσεων της με την Μεγάλη Βρετανία.»
Τάσος Δημόπουλος, Managing Director σε εταιρεία Πληροφορικής στο Λονδίνο
Στο Λονδίνο κατοικεί τα τελευταία χρόνια ο Καλαματιανός επιστήμονας Τάσος Δημόπουλος. Με μεγάλη εμπειρία στο τραπεζικό τομέα της Ελλάδας τα χρόνια της κρίσης… αποφάσισε να ζήσει με την οικογένεια του στη Μ. Βρετανία, όπου και μετακόμισε πριν από περίπου 2 χρόνια.
«Οι Βρετανοί, όπως και οι Έλληνες τον Ιούλιο του 2015, ψήφισαν κατά κύριο λόγο με βάση το συναίσθημα. Είχε δημιουργηθεί ένα κλίμα “αδικίας προς τους Βρετανούς” από το στρατόπεδο του Brexit στηριζόμενο σε στοιχεία που ήδη, μέσα στις πρώτες ώρες από το τελικό αποτέλεσμα, οι ίδιοι έχουν αρχίσει να αναιρούν. Από εδώ και πέρα, τον πρώτο καιρό η αμφιβολία θα κυριαρχήσει και στη συνέχεια θα σταθεροποιηθεί, έστω και προσωρινά η κατάσταση. Ταυτόχρονα, θα υπάρξει μια μακρά περίοδος διαπραγματεύσεων μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Ε.Ε. Σημαντικό ρόλο θα παίξει η στάση των Ευρωπαίων αλλά και της Σκωτίας και Β. Ιρλανδίας. Πιστεύω πως είναι πως ακόμη είναι πάρα πολύ νωρίς για να μιλάμε για τις πραγματικές συνέπειες, αν και θέλω να πιστεύω ότι η τελική κατάληξη μπορεί να μας εκπλήξει θετικά.»
Σωτήρης Κανελλόπουλος, Project Manager στο University College of London
Στο Λονδίνο μετακόμισε πρόσφατα για εργασία και ο Καλαματιανός επιστήμονας Σωτήρης Κανελλόπουλος. Μας περιγράφει τα πρώτα συναισθήματα του λίγες ώρες μετά το «Brexit».
«Αν και δεν είχα δικαίωμα ψήφου, υποστήριζα την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε., καθώς θεωρούσα ότι είναι η λιγότερο κακή απόφαση από τις άλλες επιλογές. Συνεπώς είμαι με την μειοψηφία και αυτό μου είναι δυσάρεστο. Το δημοψήφισμα ξεκίνησε για να ξεκαθαρίσει ο πρωθυπουργός το εσωκομματικό σκηνικό στο συντηρητικό κόμμα και το τόλμημα κατέληξε σε «ατύχημα».
Οι Άγγλοι ήταν ανέκαθεν ευρωσκεπτικιστές και η Ε.Ε. ήταν πάντα χαμηλά στην «ατζέντα». Μερικοί από την κοινωνική ελίτ θεωρούν ότι η Ε.Ε. είναι βαρίδι στις προοπτικές ανάπτυξης της χώρας – χωρίς να είναι ξεκάθαρο τι εννοούν ή πόσο καλύτερα θα μπορούσε να πάει η χώρα εκτός Ε.Ε. Η αγγλική επαρχία ειδικότερα, οι πρώην βιομηχανικές πόλεις που πλήττονται απ την ανεργία, παρουσιάζει εθνικιστικές τάσεις, αποστρέφεται τους μετανάστες και είναι εσωστρεφής (littleEnglanders). Ο λαϊκισμός βρήκε το κοινό του στις περιοχές αυτές, έπεισε ότι οι εθνικές υποδομές όπως το σύστημα υγείας θα βελτιωθούν εκτός Ε.Ε. και τα ποσοστά του BREXIT ήταν ψηλά. Αμφιβάλλω αν θα επαληθευτούν οι προσδοκίες αυτές. Τώρα, ξεκινάει μια διαδικασία διαζυγίου. Το καλό σενάριο είναι το διαζύγιο να είναι «συναινετικό» και να γίνει εντός 2 ετών. Όλο αυτό, δεν έχει προηγούμενο, θα χρειαστεί χρόνος και ελπίζω να κυλήσει χωρίς εκπλήξεις. Ενδεικτικές προκλήσεις είναι : «ποιες θα είναι οι εμπορικές σχέσεις Ε.Ε. και Μεγάλης Βρετανίας» , ,«με ποιους όρους θα μετακινούνται οι πολίτες για να εργαστούν»» ;Επίσης, η Ε.Ε. θα κινηθεί εκδικητικά με μονομερείς ενέργειες για να αποτρέψει αντίστοιχα ατυχήματα; Θα υπάρχουν αποσχιστικές τάσεις εντός του Ηνωμένου Βασιλείου ; Θα ανέβει ακόμα περισσότερο ο εθνικισμός» ; Ερωτήματα που δημιουργούν αγωνία μέχρι να απαντηθούν… Όσο για εμάς… σήμερα νιώθουμε κάπως… λιγότερο ευπρόσδεκτοι από πριν»
Γρηγόρης Ζωντανός, συνιδιοκτήτης της εταιρείας «Weengs» στο Λονδίνο
Από το 1997 για σπουδές προπτυχιακές και μεταπτυχιακές στη Μεγάλη Βρετανία, και πλέον μόνιμος κάτοικος Λονδίνου στήνοντας τη δική του start up επιχείρηση “Weengs” ο Καλαματιανός Γρηγόρης Ζωντανός μας μιλά το πώς βλέπει την απόφαση των Βρετανών στο δημοψήφισμα.
«Ακόμα είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε τι θα γίνει. Είναι σημαντικό να δούμε πόσο σύντομα θα ενεργοποιήσουν οι Βρετανοί το άρθρο 50 της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά την απομάκρυνση μια χώρας. Μπαίνουμε στην ουσία σε μια διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση που κανείς δεν μπορεί να ξέρει πως θα εξελιχθεί γιατί εξαρτάται από πολλούς παραμέτρους. Το καλό σενάριο είναι να αποκτήσει η Βρετανία μια ειδική σχέση όπως η Ελβετία ή η Νορβηγία αλλά αυτό από την άλλη πλευρά θα αναιρεί το λόγο που ψήφισαν «υπέρ» του Brexit οι Βρετανοί… Οι βασικοί λόγοι της απόφασης τους έχουν να κάνουν με την υψηλή ανεργία, κυρίως, στις βιομηχανικές περιοχές… Θεωρούν υπεύθυνους αυτής της ανεργίας κυρίως του ευρωπαίους πολίτες από χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ, όπως Πολωνία , Ρουμανία , Λιθουανία, που ήρθαν και τους «πήραν» τις «φθηνές δουλειές». Έτσι πιστεύουν ότι με το Brexit θα είναι σε θέση να ελέγξουν καλύτερα τα σύνορα τους. Όσο για εμάς, όπως είναι φυσικό αυτό το αποτέλεσμα μας επηρεάζει όπως όλους τους ευρωπαίους πολίτες νομίζω. Βρισκόμαστε εδώ είτε ως φοιτητές, είτε ως εργαζόμενοι, είτε ως επιχειρηματίες… με ειδικό καθεστώς χάρη στην Ευρωπαϊκή Ένωση που μας καθιστά ισάξιους πολίτες με τους Βρετανούς. Όλα αυτά πλέον θα αλλάξουν… το πόσο θα αλλάξουν θα το δείξει η διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Και σαν άνθρωποι που έχουμε στήσει την επιχείρηση μας εδώ, μας επηρεάζει επίσης καθώς η χώρα πιθανώς θα μπει σε ύφεση, η στερλίνα ήδη παρουσιάζει μεγάλη πτώση και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά τα μέλλον…»
Θωμάς Κούντης, Λογιστής σε πετρελαϊκή εταιρεία στο Aberdeen της Σκωτίας
Μόνιμος κάτοικος του Aberdeen της Σκωτίας από το 2000, όταν άρχισε να σπουδάζει, σήμερα… έχοντας δημιουργήσει τη δική του οικογένεια στο Βορρά του «Νησιού», ο Θωμάς Κούντης μας μιλά για το πώς νιώθει λίγες ώρες μετά την απόφαση των Βρετανών για “Brexit”
«Όλοι σήμερα(σ.σ. προχθές) στη δουλειά ήταν αγχωμένοι με το τι θα γίνει από εδώ και πέρα και δυσαρεστημένοι με το αποτέλεσμα, καθώς στη Σκωτία ψηφίσαμε «υπέρ» της παραμονής με ποσοστό πάνω από 60%. Ένας λόγος που θέλουν να βγούμε από την Ε.Ε. είναι ο μεγάλος αριθμός των παράνομων μεταναστών που έρχονται στη χώρα. Πιστεύουν ότι τώρα με την «έξοδο» θα υπάρχει καλύτερη φύλαξη στα σύνορα και θα έρχονται μόνο όσοι χρειάζονται φτιάχνοντας στην ουσία ένα σύστημα όπως η Αυστραλία, που «ελέγχει» πόσους χρειάζεται και τι μπορούν αυτοί να προσφέρουν στη χώρα. Ακόμα ένας λόγος της απόφασης τους είναι ότι τα λεφτά που έδιναν στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα τα δίνουν εδώ για τις δομές υγείας κ.ο.κ., αλλά δεν ανέφεραν τα λεφτά που δίνει πίσω η Ε.Ε. για έρευνες και άλλα προγράμματα. Σαν Έλληνας φοβάμαι γιατί δεν έχω βρετανικό διαβατήριο και δεν ξέρω πως θα με επηρεάσει αυτό στα ταξίδια μου, όχι μόνο Ελλάδα αλλά παντού. Επίσης, έχω αγωνία για το τι θα γίνει με τις τράπεζες και τα επιτόκια. Ειδικά τώρα που έχω δυο δάνεια για σπίτια… Δυστυχώς εδώ η κρίση ήταν ήδη μεγάλη με το πετρέλαιο και την κάναμε ακόμα μεγαλύτερη με την απόφαση για Brexit…»
Του Κώστα Γαζούλη
