Κάθε Κυριακή με Θάρρος
Η διαμεσολάβηση είναι πανάρχαιος θεσμός και συνεχίζει να εφαρμόζεται μέχρι σήμερα στη χώρα μας.
Εδώ και πενήντα περίπου χρόνια η διαμεσολάβηση επανεμφανίζεται στην Αμερική. Και σήμερα το 90% των υποθέσεων πηγαίνει στη διαμεσολάβηση και όχι στα δικαστήρια.
Στην Ευρώπη υπάρχει εδώ και τριάντα περίπου χρόνια, ενώ η χώρα μας αναγκάστηκε, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, να θεσπίσει τη διαμεσολάβηση το 2010. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στη διπλανή μας Ιταλία η διαμεσολάβηση έχει μεγάλη ανάπτυξη.
Στην Ελλάδα, ο θεσμός παραπαίει λόγω αντίδρασης και τουλάχιστον αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς πολλών δικηγόρων. Γιατί; Διότι μειώνεται η δικηγορική ύλη, δηλαδή μειώνεται η δουλειά των δικηγόρων. Όμως, αν η Μεσσηνία έπρεπε να έχει μόνο σαράντα δικηγόρους και όχι τετρακόσιους, είναι ένα σημαντικό θέμα για μια άλλη συζήτηση και όχι λόγος αντίδρασης στη διαμεσολάβηση.
Διευκρινίζεται και τονίζεται ότι η διαμεσολάβηση δεν είναι δικαστικός ή δικονομικός θεσμός, αλλά κοινωνικός θεσμός. Και σε όλες τις χώρες η διαμεσολάβηση δεν ασκείται μόνο από δικηγόρους, αλλά από ένα πλήθος άλλων ειδικοτήτων. Στη διαμεσολάβηση δεν είναι απαραίτητες οι νομικές γνώσεις, αλλά οι διαπραγματευτικές ικανότητες. Άρα, δεν είναι απαραίτητο να είναι κάποιος δικηγόρος για να ασκήσει το λειτούργημα του διαμεσολαβητή. Ένας καλός διαπραγματευτής μπορεί να επιτύχει εκεί που απέτυχαν οι καλύτεροι νομικοί.
Πρόσφατα ψηφίστηκε ο νέος νόμος για τη διαμεσολάβηση, που ορθότατα καθιερώνει την υποχρεωτική προσφυγή στη διαμεσολάβηση, πριν από την προσφυγή στα δικαστήρια.
Ο νόμος προβλέπει και οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν:
1) Πριν από την προσφυγή στο Δικαστήριο ο πληρεξούσιος δικηγόρος οφείλει να ενημερώσει τον εντολέα του εγγράφως για τη δυνατότητα διαμεσολάβησης.
2) Για πολλές αστικές και εμπορικές διαφορές προβλέπεται υποχρεωτική αρχική συνεδρίαση διαμεσολάβησης.
Έτσι, οι πολίτες θα μπορούν να επιλύουν τις διαφορές τους αμέσως και με ελάχιστο κόστος και όχι να ματώνουν στα δικαστήρια και να πληρώνουν πολλαπλάσια χρήματα.
Υπάρχουν δικηγόροι που βρίσκονται στην πρωτοπορία της διαμεσολάβησης, διότι γνωρίζουν τις επερχόμενες διεθνώς εξελίξεις. Αλλά υπάρχουν και οι συντεχνίες των δικηγόρων- όπως όλες σχεδόν οι συντεχνίες- που αντιδρούν σε κάθε εξέλιξη που θίγει «κεκτημένα». Αντιδρούν στη διαμεσολάβηση, στις δικηγορικές εταιρείες, στον εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης κ.τ.λ. Άραγε, γνωρίζουν ότι ήδη έχει δοθεί άδεια σε δικηγόρο ρομπότ; Γνωρίζουν ότι η δικηγορία, όπως ασκείται σήμερα, σε λίγα χρόνια θα είναι παρελθόν; Ίσως το πιο φαιδρό είναι ότι όλες αυτές οι συντεχνίες ισχυρίζονται ότι ενδιαφέρονται για το καλό του πολίτη και της κοινωνίας. Μάλιστα, ενδιαφέρονται περισσότερο από ό,τι ενδιαφέρονται οι πολίτες και η κοινωνία για τον εαυτό τους.
Ο φόβος και η υπερβολή κυριαρχούν και στη σχετική αρθρογραφία. Παραδειγματικά: στο άρθρο του δικηγόρου κ. Γεωργίου Κ. Μακρή στο «Θάρρος» στις 17/12/2019, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Πράγματι, είναι έτσι παρών κι ενεργός ήδη ο κίνδυνος της μετεξέλιξης της απονομής του δικαίου σε μια ιδιωτική, αποκλειστική υπόθεση οργανωμένων εμπορικών συμφερόντων που θα ελέγχουν – προς ίδιον όφελος – τη δικαιοσύνη σε πρωτογενές στάδιο…».
Αν υπήρχε τέτοιος κίνδυνος, η Αμερική, η Ευρώπη, ο κόσμος όλος, θα ακολουθούσε τη διαμεσολάβηση; Ασφαλώς, δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος ούτε στα πιο ευφάνταστα σενάρια. Επιπλέον, ο φόβος και η υπερβολή δεν είναι τα κατάλληλα εφόδια για λήψη ορθών αποφάσεων.
Επίσης, στο άρθρο του δικηγόρου Νικολάου Μουτεβελή στο «Θάρρος» στις 8/1/2020, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Διαμεσολάβηση θα μπορούν να διενεργούν οποιοιδήποτε έχουν πτυχίο Νομικής, έχουν ολοκληρώσει τη δικηγορική άσκηση και επιθυμούν να εγγραφούν στους καταλόγους των διαμεσολαβητών, στους οποίους θα απευθύνονται αμφότερα τα μέρη, εάν από κοινού συμφωνούν στη λύση αυτή…».
Αυτό είναι το λάθος που κάνουν αρκετοί δικηγόροι, οι οποίοι αρνούνται το θεσμό της διαμεσολάβησης. Η διαμεσολάβηση δεν είναι δικαστικός ή δικονομικός θεσμός, αλλά κοινωνικός θεσμός. Δε λειτουργεί με τη λογική της «αντιδικίας», αλλά της «διαπραγμάτευσης». Δε θέλει τη σύγκρουση, αλλά τη συναίνεση.
Η διαμεσολάβηση βρίσκεται στα χέρια της πολιτείας και των πολιτών και όχι των συντεχνιών. Και θα μεγαλουργήσει, γιατί ακριβώς υπηρετεί τους πολίτες και την κοινωνία και όχι τις συντεχνίες. Και γιατί έχει αρκετά πλεονεκτήματα.
Οι δικηγόροι δικαιούνται και υποχρεούνται να βρίσκονται στην πρωτοπορία της διαμεσολάβησης και όχι να την πολεμούν ή να ακολουθούν ασθμαίνοντας (συνεχίζεται).
Σημείωση: ενημέρωση για τη διαμεσολάβηση στον ιστότοπο του υπουργείου Δικαιοσύνης: www.diamesolavisi.gov.gr
Γράφει ο Παύλος Μάραντος*
*Ο Παύλος Μάραντος είναι Έλληνας και Ευρωπαίος πολίτης
marantosp@gmail.com
