Σωματείο Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα είναι το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο «Η ΑΝΔΡΟΥΒΙΣΤΑ» και διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Είναι, δε, εγγεγραμμένο στον κατάλογο μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού και στην Ελληνική Ομοσπονδία Φίλων των Μουσείων (ΕΟΣΦΙΜ), η οποία είναι μέλος της Παγκόσμιας Ένωσης Μουσείων.
Στο Μουσείο, που στεγάζεται στο ανενεργό Δημοτικό Σχολείο Εξωχωρίου, εκτίθενται αντικείμενα της λαογραφικής μας παράδοσης κατασκευασμένα από τις αρχές του 20ού αιώνα από ντόπιους τεχνίτες, τα οποία προσέφεραν κάτοικοι του χωριού.
Στα εκθέματα περιλαμβάνεται, επίσης, φωτογραφικό υλικό από τη ζωή των κατοίκων του Εξωχωρίου, καθώς και μια συλλογή νομισμάτων και χαρτονομισμάτων από το 1822 ως το 2002.
Επίσης, ο τέως Δήμος Λεύκτρου παραχώρησε στο Μουσείο το ερειπωμένο Λιοτρίβι (Μάκινα) Κουμουτσέα. Στη συνέχεια, με δαπάνη που προήλθε αποκλειστικά από δωρεές και χορηγίες των χωριανών και φίλων του Μουσείου, έγινε η αποκατάσταση του λιοτριβιού, στο οποίο στεγάσθηκε ήδη το τμήμα ελιάς, καθώς και του φούρνου και της στέρνας.
Μάλιστα, η προσπάθεια για εξεύρεση οικονομικών πόρων που θα διατεθούν για την ολοκλήρωση του έργου και την εγκατάσταση του Μουσείου δίπλα στο Λιοτρίβι συνεχίζεται.
Το σχολείο προβλέπεται να στεγάσει ακόμη βιβλιοθήκη, καθώς και περιοδικές εκθέσεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ το Μουσείο έχει κάνει και αξιόλογες εκδοτικές προσπάθειες.
Κοιτίδα πολιτισμού το ιστορικό λαογραφικό μουσείο Εξωχωρίου…
