Στα τέλη του περασμένου έτους, ωσάν φιλοφρονητικό κατευόδιο στην πολυτάραχη χρονιά που έφυγε και εγκάρδιο χαιρετισμό στην ελπιδοφόρα χρονιά που έρχεται, πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών εξαιρετικά επιτυχημένη συνεδριακή εκδήλωση για την ενίσχυση και προαγωγή των κλασικών γραμμάτων στην ελληνική εκπαίδευση με ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση του τρόπου διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής και λατινικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Κατά παράδοξο τρόπο λειτούργησε με τρόπο εξόχως συσπειρωτικό και εμπνευστικό η έντονη αίσθηση του κατεπείγοντος που είχε υποβάλει προ πολλού σε όλους τους συμμετέχοντες η αποκαρδιωτική συνειδητοποίηση ότι δεν θα υπάρξει άλλη ευκαιρία ανάτασης και ανάταξης για τις κλασικές σπουδές στην πατρίδα μας.
Υπό τη σκέπη του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος της χώρας μας και ύστερα από δημιουργική πρωτοβουλία του δραστήριου Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας σε αγαστή συνεργασία με το πάντοτε παραγωγικό και καινοτόμο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας συνενώθηκαν διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, έγκριτοι πανεπιστημιακοί καθηγητές και εμπειρότατοι εκπαιδευτικοί, για να διατρανώσουν στις ένθερμες ομιλίες τους την αταλάντευτη πίστη τους στην αυτόδηλη αξία και στην αναμφίλεκτη χρησιμότητα των κλασικών γραμμάτων για κάθε άνθρωπο όπου γης και ιδίως για τους Έλληνες μαθητές και σπουδαστές σε όλες τις σχολικές και πανεπιστημιακές βαθμίδες. Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, τίμησε με την ακτινοβόλα παρουσία του την κομβική αυτή εκδήλωση και υπερθεμάτισε με την απαράμιλλη ρητορική του δεινότητα στο διακεκηρυγμένο στόχο της ημερίδας, δηλαδή στην ανάγκη για ενδυνάμωση της κλασικής παιδείας.
Ειδικότερα, η ευοίωνη και ευδόκιμη αυτή συνάθροιση κλασικών φιλολόγων και εν γένει ειδημόνων στην αρχαία μας παράδοση ενώπιον ενθουσιώδους κοινού εκπαιδευτικών και σπουδαστών κατέδειξε με τον εμφαντικότερο τρόπο ότι άσβεστος παραμένει ο πόθος όλων των Ελλήνων για την εδραίωση των κλασικών σπουδών επάνω σε νέες βάσεις στη χώρα όπου γεννήθηκαν και άνθησαν διαμέσου των αιώνων. Πράγματι, πάνδημο ήταν το αίτημα για στοχευμένες και γενναίες αποφάσεις εκ μέρους της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων τώρα και όχι αργότερα, διότι στην παρούσα συγκυρία συμβαίνει το εξής εκπληκτικό και νεοφανές: ύστερα από πολλές δεκαετίες που σημαδεύτηκαν από πικρόχολες διενέξεις και ιδεοληπτικές αντιπαραθέσεις πρώτη φορά στην πατρίδα μας η φιλολογική κοινότητα εμφανίζεται ομόγνωμη και ταυτόδοξη, σε άρρηκτη σύμπνοια και σύσσωμη επιδοκιμασία ως προς ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, προκειμένου όχι μόνο να διασωθεί η κλασική παιδεία, αλλά να καταστεί η Ελλάδα φάρος σοφίας και γνώσης σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι επίσης η πρώτη φορά, όπου το έμψυχο δυναμικό εκπαιδευτικών και καθηγητών, ερευνητών και μελετητών στα σχολεία και στα πανεπιστήμια διακρίνεται από τέτοια υψηλή επιστημονική κατάρτιση και αποτελεσματική διδακτική ικανότητα, εκβλαστήματα και τα δύο δίχως αμφιβολία λαμπρών σπουδών και εντυπωσιακής εξοικείωσης με διεθνή πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές επιμόρφωσης και διάχυσης της γνώσης μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας και παιδαγωγικής. Πέρα από τις εύλογες θεσμικές κινήσεις για την άμεση απόσυρση και τη δέουσα ανατροπή άστοχων και άκριτων μέτρων και ενεργειών που πρόσφατα οδήγησαν στον εξοβελισμό των Λατινικών από τις πανελλαδικές εξετάσεις, υποβάθμισαν την εκμάθηση των Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο, υπονόμευσαν τη διδασκαλία της κλασικής γραμματείας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, απονεύρωσαν το μάθημα της αρχαίας ιστορίας, υπέσκαψαν την αρχαιογνωσία και αρχαιογλωσσία στις Φιλοσοφικές Σχολές και, έτι χειρότερον, ανέστειλαν κάθε φιλότιμη προσπάθεια με στόχο τη δημιουργία διεθνών προγραμμάτων σπουδών για την προαγωγή της κλασικής μας παράδοσης στην Ευρώπη και αλλού, η ελληνική πολιτεία οφείλει χωρίς αργοπορία να δρομολογήσει τη συγκρότηση διαρκούς επιτροπής για τον επανασχεδιασμό του τρόπου μεταλαμπάδευσης των κλασικών γραμμάτων στη νέα γενιά του τόπου μας. Ενδεδειγμένο θα ήταν η συμβουλευτική αυτή ομάδα ειδικών να ενταχθεί μέσα στο πλαίσιο πολυδύναμου Κέντρου Κλασικών Σπουδών, το οποίο ως εθνικός φορέας κατά τα πρότυπα αντίστοιχων ιδρυμάτων και ινστιτούτων της αλλοδαπής θα αναλάβει να εποπτεύει και να συντονίζει την επιτυχή υλοποίηση όλων των σχετικών προωθητικών δράσεων και στρατηγικών σχεδίων με σκοπό την επανεκκίνηση της εθνικής υπόθεσης των κλασικών γραμμάτων επάνω σε υγιείς βάσεις.
Θα ήταν τωόντι εγκληματικό να μην αδράξουμε αυτήν την τελευταία ευκαιρία για την αναβάθμιση της κλασικής παιδείας στη χώρα μας τώρα, όπου η ομοδοξία των αρμόδιων φορέων, η ταυτοφωνία όλων των ενδιαφερομένων, η αξιότητα των υπεύθυνων καθοδηγητών και η επάρκεια των ειδικευμένων φιλολόγων έχουν δημιουργήσει πρωτόφαντη δυναμική για την εκ θεμελίων επανίδρυση και την ολική ανάταξη ενός εξόχως νευραλγικού τμήματος του πολύπαθου εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Του Ανδρέα Γ. Μαρκαντωνάτου
*Ο κ. Ανδρέας Γ. Μαρκαντωνάτος είναι Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
