Η παλιά Καλαμάτα μέσα από το φωτογραφικό φακό…
Για την ιστορία της πόλης: Βασίλης Ι. Μανιάτης
Ο φωτογραφικός μας φακός συνεχίζει την ξενάγησή του στους αγαπητούς αναγνώστες, παρουσιάζοντας γεγονότα και ιστορικά πρόσωπα που άφησαν πίσω τους τη σφραγίδα τους με έργα ωφέλιμα για τον τόπο.
Η ιστορία της Καλαμάτας έχει να υποδείξει πλήθος από ονόματα ευεργετών ανθρώπων, που έδωσαν τους κόπους μιας ζωής για να γίνει ο τόπος μας υποδειγματικός.
Σήμερα ο φακός θα σταθεί στα πρόσωπα των Νικολάου και Ρεγγίνας Πανταζοπούλου, δημιουργών της «Πανταζοπουλείου Λαϊκής Σχολής».
Η Ρεγγίνα, σύζυγος Νικολάου Πανταζόπουλου, ήταν κόρη του γιατρού Δημήτρη Αλβανάκη. Παντρεύτηκε τον πλούσιο έμπορο Νικ. Πανταζόπουλο. Μετά το θάνατό του, αποφασίζει να δημιουργήσει ένα έργο στην Καλαμάτα που με αυτό θα μνημονεύονται τα ονόματά τους. Έτσι, το 1910, η δέσποινα αυτή αγόρασε οικόπεδο στην Αριστομένους – όπου η σημερινή θέση – και αρχίζει την ανοικοδόμηση του μεγάλου κτηρίου που ονομάστηκε από τότε «Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή».
Σ’ αυτό στέγασε τη «Λαϊκή Σχολή», η οποία προϋπήρχε, καθώς και τη «Σχολή απόρων παιδιών» που δεν είχαν δική τους στέγη.
Στις 4 Ιουλίου του 1911, με το υπ’ αριθμόν 55092 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Νικολάου Θ. Μαντζαβάκου, επισημοποιείται η σύσταση του ιδρύματος.
Στη συνέχεια του συμβολαίου δημοσιεύεται και το καταστατικό. Στα 4 πρώτα άρθρα του αναφέρονται ο σκοπός και η αποστολή της Λαϊκής Σχολής.
Στο πρώτο άρθρο αναφέρεται ότι ο σκοπός της Σχολής είναι η ηθική μόρφωση και διανοητική ανάπτυξη των εργατικών και λαϊκών τάξεων, καθώς και των απόρων παιδιών.
Στο δεύτερο άρθρο, η διδασκαλία θεωρητικών, πρακτικών και τεχνικών μαθημάτων. Η διοργάνωση διαλέξεων, η εκτύπωση και διανομή διδακτικών και μορφωτικών εντύπων.
Στο τρίτο άρθρο αναφέρονται τα διδασκόμενα μαθήματα, πρακτικά και τεχνικά, και στο τέταρτο άρθρο η εντολή οι διαλέξεις να γίνονται σε γλώσσα κατανοητή από τις λαϊκές τάξεις.
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της Λ.Σ. συγκροτήθηκε τον Ιούλιο του 1911 και αποτελούνταν: από τον επίσκοπο Μεσσηνίας Μελέτιο Σακελλαρόπουλο, τον Παναγιώτη Ν. Ψάλτη, τον Ηλία Χ. Πανταζόπουλο, τον Θεμιστοκλή Κ. Κουτσομητόπουλο, τον Ιωάννη Βαββανάκο, τον Γεώργιο Ταρσούλη και τον Χρήστο Γ. Καραγιάννη.
Η «Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή» άνοιξε στις 15 Ιανουαρίου του 1912. Έκτοτε υπήρξαν διάφορες προσθήκες και αλλαγές. Η κυριότερη υπήρξε το 1984, όταν ο μητροπολίτης Μεσσηνίας έκανε σύμπραξη με το Δήμο Καλαμάτας και αποφάσισαν την ανέγερση νέου οικοδομήματος, με την επιγραφή: «Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή – Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας».
Οι εργασίες ανέγερσης του νέου οικοδομήματος κράτησαν 6 χρόνια, και τα εγκαίνια έγιναν στις 22 Δεκεμβρίου του 1990.
Στο νέο κτήριο συγχωνεύτηκε και το παρακείμενο, όπου στεγαζόταν ο κινηματογράφος, χειμερινός, «Έσπερος».
Σήμερα σ’ αυτό στεγάζονται: Η Λαϊκή Βιβλιοθήκη, η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης και η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, η οποία στεγάζεται στον ε’ όροφο και υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας.
Το Πανταζοπούλειο Κληροδότημα έγινε ο πνευματικός φάρος που φωτίζει όλους εκείνους που έχουν διάθεση για μάθηση. Έγινε ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται οι πνευματικές και κοινωνικές δραστηριότητες του τόπου μας.
Αναμφισβήτητα αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας.
