ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΔΙ, ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του συνεταιριστικού κινήματος στη Μεσσηνία κλείνει ύστερα από αρκετά χρόνια ζωής. Η απόφαση που έλαβε η ΕΑΣ Μεσσηνίας, την προηγούμενη εβδομάδα, άνοιξε το δρόμο για την ιδιωτικοποίησή της.
Για μια μερίδα των παραγωγών η παραπάνω απόφαση ήταν επιβεβλημένη. Για κάποιους άλλους, όμως, με τις αποφάσεις και τα μέτρα που λαμβάνονται και προωθούνται οδηγούμεθα στο τελειωτικό ξεκλήρισμα των μικρομεσαίων αγροτών, για να περάσουν εξ ολοκλήρου η γη και η αγροτική παραγωγή στα χέρια επιχειρηματιών.
Βέβαια, διαχρονική ευθύνη για τα «τετελεσμένα» φέρουν και οι διοικήσεις της Ένωσης, που εφάρμοσαν χωρίς καμιά αντίρρηση τη διαλυτική πολιτική για τους συνεταιρισμούς και με συγκεκριμένες μεθοδεύσεις, ενέργειες και παραλείψεις, οδήγησε την Ένωση στη χρεοκοπία.
Μπορεί να έχεις το καλύτερο προϊόν στο «σπίτι» σου, ίσως και στη γειτονιά σου, ακόμα και στη κοντινή πόλη, σημασία όμως έχει το 2014 αυτό να μπορεί να φτάσει στα πέρατα του κόσμου. Αντ’ αυτού, η Ένωση, με κύκλο εργασιών 4,8 εκατ. ευρώ και σύνολο υποχρεώσεων 17,5 εκατομμύρια ευρώ (ισολογισμός 2013), άνοιξε μόνη της την… ιδιωτική κερκόπορτα.
Οι τελευταίες εξελίξεις στην ΕΑΣ Μεσσηνίας απασχόλησαν ακόμα και τον αθηναϊκό Τύπο. Συγκεκριμένα, σε χθεσινό ρεπορτάζ στην «Εφημερίδα των Συντακτών», που υπογράφεται από τον Δημήτρη Τερζή, σημειώνονται- μεταξύ άλλων- τα εξής:
«Παράθυρο στους ιδιώτες άνοιξε η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας μετά την αποδεδειγμένη, όπως φαίνεται, αδυναμία των διοικήσεων να διευθετήσουν τα του οίκου τους. Παρά το γεγονός πως η Ένωση διαθέτει μια σεβαστή περιουσία, τα χρέη της είναι πολλά – η παρούσα διοίκηση έκανε λόγο για περισσότερα από 11 εκατ. ευρώ που κληρονόμησε από την προηγούμενη – και αποφασίστηκε πως η συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες είναι μονόδρομος.
Στην υπόθεση αυτή αντιδρούν – μάλλον κατόπιν εορτής – και αφού στο σχετικό Διοικητικό Συμβούλιο που αποφάσισε τη συμφωνία δεν… άνοιξε μύτη, πρόεδροι αγροτικών συνεταιρισμών και παραγωγών της Μεσσηνίας, θεωρώντας πως αυτή η εξέλιξη μόνο αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να έχει.
Κατά τη συμφωνία, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ με τη νέα περίοδο, ο συνεταιρισμός “Ένωση” παραχωρεί με ενοίκιο και για 20 χρόνια τις εγκαταστάσεις του στην εταιρεία “Κωνσταντόπουλος Α.Ε.”, που έχει έδρα την Πιερία και η οποία θα αναλάβει το έργο της τυποποίησης των προϊόντων του έναντι προμήθειας προς το συνεταιρισμό (0,10 ευρώ το κιλό για τις ελιές και 0,08 ευρώ το κιλό για το ελαιόλαδο).
Τα πρώτα 100.000 ευρώ θα αντιστοιχούν σε ενοίκιο, ενώ οι παραγωγοί θα πληρώνονται με την παράδοση των προϊόντων τους. Ως στόχος τίθεται η τυποποίηση και εμπορία 5.000 τόνων ελαιολάδου και 1.500 τόνων ελιάς μετά την πρώτη πενταετία. Προβλέπεται ακόμη η δυνατότητα επέκτασης της συνεργασίας στον τομέα της σταφίδας.
Την ίδια ώρα η “Ένωση” ετοιμάζεται να συμφωνήσει και με την εταιρεία Agrifreda, με έδρα την Έδεσσα, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα των εσπεριδοειδών.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της “Ένωσης”, Κ. Κατσούλης, σε δηλώσεις του για τη συνεργασία στο λάδι, τόνισε πως “είναι πολύ καλή εταιρεία και κάνει καλή δουλειά”. Σύμφωνα με ανακοίνωση του συνεταιρισμού, “η δραστηριοποίηση των δύο εταιρειών μέσω του συνεταιρισμού στη Μεσσηνία αναβαθμίζει τη δραστηριότητά του, δίνει διέξοδο στις αγορές και στα προϊόντα και προσφέρει σιγουριά στους παραγωγούς για τις πληρωμές και για τη διάθεση των προϊόντων τους στο παρόν αλλά και στο μέλλον”.
Οι όροι της συμφωνίας
Αυτό, βέβαια, που κάνει εντύπωση από τους όρους της συμφωνίας με την “Κωνσταντόπουλος Α.Ε.” είναι πως ουσιαστικά όλη τη δουλειά την κάνει η “Ένωση” και υποθέτουμε πως οι ιδιώτες προσφέρουν τις “γνωριμίες” στο εξωτερικό.
Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνει κανείς διαβάζοντας τον πρώτο όρο της μεταξύ τους συμφωνίας: “Ο συνεταιρισμός παραχωρεί στην Κωνσταντόπουλος Α.Ε. τα δικαιώματα χρήσης στις δεξαμενές αποθήκευσης του ελαιολάδου και στη γραμμή εμφιάλωσης, με όλα τα παρελκόμενα, στη γραμμή συσκευασίας της επιτραπέζιας ελιάς, στις δεξαμενές συντήρησής τους με όλα τα παρελκόμενα επίσης, την απόλυτη χρήση των σημάτων, δικαιωμάτων και πιστοποιήσεων που διαθέτει στο Χημείο και γραφειακούς χώρους για διάστημα 20 ετών”.
Και πιο κάτω διαβάζουμε άλλον όρο που αναφέρει πως “ρητά συμφωνείται ότι η Ένωση αναλαμβάνει την υποχρέωση να δανείσει και δανείζει το υπαλληλικό και εργατικό προσωπικό που απασχολείται στον τομέα της επεξεργασίας, τυποποίησης και εμπορίας ελαιολάδου και ελιάς στο δεύτερο των εδώ συμβαλλομένων, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην ειδικότερη σύμβαση δανεισμού εργαζομένων, ο δε δεύτερος των εδώ συμβαλλομένων αναλαμβάνει την υποχρέωση να απασχολήσει το παραπάνω προσωπικό με τους ειδικότερους όρους και συμφωνίες που προβλέπονται στη σύμβαση δανεισμού”.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε το γεγονός πως ολόκληρο το πελατολόγιο της “Ένωσης” μεταφέρεται στην “Κωνσταντόπουλος Α.Ε.”, είναι απορίας άξιον ποιον βολεύει τελικά αυτή η συμφωνία.
Ανάλογοι όροι προβλέπονται και στη συμφωνία της “Ένωσης” για τα εσπεριδοειδή. Χαρακτηριστικά, στη συμφωνία μεταξύ της “Ένωσης” και της Agrifreda αναφέρονται τα εξής: 1. Ο συνεταιρισμός συγκεντρώνει εσπεριδοειδή από την περιοχή της Μεσσηνίας αποκλειστικά για λογαριασμό της Agrifreda και σε ποσότητες που η ίδια ζητά στην αρχή κάθε περιόδου συλλογής τους. 2. Οι τιμές θα συμφωνούνται μεταξύ των δύο μερών ένα μήνα πριν από την έναρξη της συγκομιδής.
Την ίδια ώρα, βέβαια, η “Ένωση” διατυμπανίζει πως οι τιμές θα είναι ανώτερες από αυτές που ίσχυαν τα τελευταία χρόνια και πως τουλάχιστον 2 εκατ. κιλά προϊόντος θα πηγαίνουν στην εταιρεία. Πώς φτάνει σε αυτό το συμπέρασμα, βέβαια, όταν οι όροι δεν αναφέρουν συγκεκριμένους αριθμούς (προϊόντων, τιμών), είναι ένα ζήτημα. Τουλάχιστον η Agrifreda θα χρησιμοποιήσει τα δικά της μηχανήματα για την επεξεργασία των προϊόντων».
Παραμένει συνεταιριστική
Σε κάθε περίπτωση, με τη συγκεκριμένη μορφή που παίρνουν οι δυο συμφωνίες, ο συνεταιρισμός διατηρεί ακέραιο το χαρακτήρα του ως καθαρή συνεταιριστική οργάνωση με τα όργανα και την αυτονομία του, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σχετική ανακοίνωση.
Επιπλέον, παραμένει μοναδικός και απόλυτος κύριος των παρουσιαστικών του στοιχείων, ενώ στόχος είναι να τοποθετηθούν τα μεσσηνιακά προϊόντα σε δοκιμασμένα και αποτελεσματικά δίκτυα πώλησης των δύο εταιρειών σε περισσότερες από 50 χώρες στον κόσμο. Ταυτόχρονα, πολλαπλασιάζει τις ποσότητες των προϊόντων που με τις δικές του δυνάμεις μπορούσε μέχρι τώρα να διακινεί και μπαίνει οριστικά στην κερδοφορία μετά από δεκαετίες ζημιών.
Την ίδια ώρα, ανοίγει δρόμους για να απελευθερωθεί και να ασχοληθεί με την αναβάθμιση και την επέκταση της παραγωγής και άλλων κρίσιμων προϊόντων για το εισόδημα των Μεσσήνιων αγροτών.
Αιχμές για τα χρέη άνω των 11 εκατ. ευρώ
Σε μια προσπάθεια να προλάβει πιθανές επικρίσεις, ο συνεταιρισμός επιμένει ότι «δεν πουλά, ούτε εκχωρεί τίποτα», ενώ αφήνοντας αιχμές για τις προηγούμενες διοικήσεις κάνει λόγο για χρέη άνω των 11 εκατ. ευρώ τα οποία «τον έθεσαν εκτός τροχιάς και πρακτικά εκτός παραγωγικής διαδικασίας, έξω από κάθε δράση για την υποστήριξη του αγρότη και τη μεγέθυνση του όγκου της παραγωγής των προϊόντων, εδώ και πολλά χρόνια». Επιπλέον, όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Ένωσης, «η παρασιτική ενασχόληση σχεδόν μόνο με το ΟΣ∆Ε έδινε κάθε χρόνο το οικονομικό φιλί της ζωής, αλλά τα χρέη μεγάλωναν, ενώ πλέον τα δεσμά σπάνε και ανοίγουμε φτερά. Επιτέλους, όμως, κάτι θετικό έρχεται για τους αγρότες στη Μεσσηνία».
