Ολοένα και αυξάνει ο αριθμός των περιπτέρων που κλείνουν στην Καλαμάτα, κυρίως σε κεντρικά σημεία. Το γεγονός αυτό μας κίνησε την περιέργεια και αποτέλεσε το ερέθισμα για το ρεπορτάζ που θα διαβάσετε στη συνέχεια.
Απευθυνθήκαμε σε περίπτερα που βρίσκονται σε διάφορα σημεία της πόλης και ζητήσαμε την άποψη των ανθρώπων που εργάζονταν εκεί. Όλοι τους απάντησαν πως κύρια αιτία είναι η μείωση του ποσοστού κέρδους στα τσιγάρα, αλλά και η οικονομική κρίση, που έχει μειώσει σημαντικά τις όποιες αγορές. Σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον θα πρέπει να συνυπολογιστούν τα πάγια έξοδα (ενοίκια, ασφαλιστικές εισφορές, ΔΕΗ, εφορία), αλλά και τα πρόστιμα που επιβάλλει ο Δήμος Καλαμάτας σε όσα περίπτερα καταλαμβάνουν περισσότερο κοινόχρηστο χώρο από τον προβλεπόμενο.
Από την άλλη πλευρά, η Δημοτική Αρχή έχει ήδη δρομολογήσει τις διαδικασίες χωροθέτησης των περιπτέρων, ενώ η δημοτική σύμβουλος Παναγιώτα Ντίντα παρατήρησε πως «υπάρχει μια ανοχή σε περιπτώσεις με λίγο μεγαλύτερες διαστάσεις από το κανονικό, αλλά εκεί που τα περίπτερα έχουν γίνει σούπερ μάρκετ, δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο η κατάσταση».
Οι περιπτερούχοι
Λάβρος κατά της Δημοτικής Αρχής ήταν περιπτεράς που το περίπτερό του βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της Καλαμάτας: «Ο δήμαρχος μας πολεμά. Κινείται παράνομα και θέλει να μας οδηγήσει σε τεράστια έξοδα στους δικηγόρους, ώστε να μην μπορούμε να ανταπεξέλθουμε και να κλείσουμε. Κρύβονται συμφέροντα και οφέλη πίσω από το θέμα με τα περίπτερα και, εκτιμώ, προσωπικές κουμπαριές».
Ανέφερε, δε, ότι δεν υπάρχει σύλλογος περιπτερούχων, «αλλιώς η κατάσταση θα ήταν πολύ διαφορετική. Σε αυτό, όμως, φταίμε κι εμείς, επειδή πολεμάμε ο ένας τον άλλο».
Κατά τον ίδιο, είναι σοβαρό το ζήτημα της χωροθέτησης, ενώ σημείωσε ότι πέρασε στους Δήμους η αρμοδιότητα αδειών για τα περίπτερα: «Βιάζεται, όμως, ο δήμαρχος να προχωρήσει και με τις ενέργειές του μας στέλνει στο εκτελεστικό απόσπασμα. Κάποιοι έχουν προσφύγει στα δικαστήρια, ζητώντας το δίκιο τους, ενώ είναι πλέον μετρημένοι όσοι παραμένουν ανοιχτοί. Και το παράξενο είναι ότι ο κ. Νίκας δε μας είπε τι γίνεται, όταν από τα 300 ψιλικατζίδικα, τα 280 λειτουργούν παράνομα, χωρίς άδεια».
Πρόβλημα παρατηρείται και με τις διαστάσεις των περιπτέρων, καθώς εξακολουθεί να υπάρχει η νομοθεσία του 1940. Το κουβούκλιο που έχει το περίπτερό του κόστισε 40.000 ευρώ: «Όταν το έβαλα και πλήρωνα πρόστιμα για τρία χρόνια, ήταν καλά; Τότε γιατί ο δήμαρχος συναινούσε στην ετήσια λειτουργία του, έστω και με αυτό τον τρόπο;».
Καθοριστικό ρόλο έχουν παίξει, επίσης, η κρίση και τα έργα ανάπλασης στην πλατεία. Στους 11 μήνες η κίνηση μειώθηκε κατά 60-70%, όπως ισχυρίζεται: «Με τα χίλια ζόρια κρατηθήκαμε ζωντανοί και χρωστάμε τα πάντα». Από την άλλη πλευρά, η μείωση του ποσοστού κέρδους, κυρίως στα τσιγάρα, έφερε προβλήματα. Ο κόσμος έχει σταματήσει να αγοράζει, ενώ από τα ζαχαρώδη προϊόντα που πωλούνται σε ένα περίπτερο, μόνο οι τσίκλες των 0,10 ευρώ έχουν κίνηση.
Τα ενοίκια είναι υψηλά, ενώ αν συνυπολογιστούν άλλες χρεώσεις και εκκρεμότητες που υπάρχουν, εύκολα γίνεται αντιληπτό γιατί κλείνουν το ένα μετά το άλλο.
Σε ένα άλλο περίπτερο, στην Αριστομένους, συναντήσαμε μια γυναίκα. Όπως είπε, ο κυριότερος λόγος που κλείνουν τα περίπτερα είναι πως δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οι ενοικιαστές στα έξοδά τους. Με μικρό ποσοστό κέρδους από τα τσιγάρα και τις κάρτες, ακόμη και με τζίρο 1.000 ευρώ την ημέρα, είναι ζήτημα να απομένουν 20-25 ευρώ, όσο είναι δηλαδή το νοίκι, είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως ο κόσμος έχει μειώσει την κατανάλωση τσιγάρων, οπότε δεν μπορεί να επιβιώσει ένα περίπτερο πωλώντας μόνον τσίκλες των 0,10 ευρώ.
Η ίδια χαρακτήρισε ως δεύτερη πληγή του Φαραώ την απόφαση να περάσει η αρμοδιότητα των περιπτέρων στο Δήμο, αλλά και τις δηλώσεις που έχουν γίνει από τη Δημοτική Αρχή για μείωση του καταλαμβανόμενου χώρου ή την αισθητική τους: «Τώρα του χαλάνε την αισθητική του κ. Νίκα τα περίπτερα. Δεν μπορώ να καταλάβω τι γίνεται, γιατί όταν ήταν στη Νομαρχία έδινε τις άδειες.
Αποφάσισε να ενεργοποιήσει έναν παμπάλαιο νόμο, που καθόριζε συγκεκριμένες διαστάσεις των περιπτέρων στο 1,50Χ1,70 που ήταν τότε τα περίπτερα. Αναγκαστήκαμε να “κολλήσουμε” τα ψυγεία στα περίπτερα, αλλά και να μην έχουμε αποθηκευτικό χώρο, με αποτέλεσμα ένα κιβώτιο με νερό να μπαινοβγαίνει κάθε που ανοίγει και κλείνει το περίπτερο. Όχι τίποτε άλλο, μας καλεί να πληρώσουμε και τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, χωρίς να ξέρουμε αν θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε. Αν δεν πληρώσουμε το τέλος στις 31 Μαρτίου, από την 1η Απριλίου θα πρέπει να πληρώσουμε το τριπλάσιο».
Και το περίπτερο της συγκεκριμένης επηρεάστηκε από τα έργα ανάπλασης στην πλατεία και τη διαμόρφωση του ανατολικού πεζοδρομίου της Αριστομένους: «Επηρεαστήκαμε πολύ από όλα τα έργα. Δουλέψαμε χωρίς να αποζημιωθούμε, με αποτέλεσμα να βάζουμε από την τσέπη μας χρήματα, για να μπορέσουμε να συντηρηθούμε. Και σαν να μη έφτανε αυτό, θα πρέπει στο τέλος της χρονιάς να πληρώσουμε 650 ευρώ στην εφορία ως τέλος επιτηδεύματος, χώρια τη φορολόγησή μας από το πρώτο ευρώ.
Έτσι, στην ουσία καθόμαστε χωρίς δουλειά και πληρώνουμε τους πάντες. Δεν επιβιώνουμε, αφού χρωστάμε παντού, ακόμη και στον ΟΑΕΕ».
Μια άλλη άποψη μας έδωσε ενοικιαστής περιπτέρου, λίγο πιο μακριά από το κέντρο της πόλης. Η επιβίωση των περιπτέρων, σημείωσε, έχει γίνει πολύ δύσκολη με τη μείωση του ποσοστού κέρδους στα τσιγάρα, που είναι το καθοριστικό προϊόν για ένα περίπτερο. Από τη μια το μεροκάματο μειώθηκε, από την άλλη ο Δήμος επιβάλλει πρόστιμα για τα περίπτερα με μεγαλύτερες διαστάσεις. Αν συνυπολογίσουμε ενοίκιο, ΟΑΕΕ, ρεύμα και όσα πληρώνουμε στο Δήμο, μαζί με τη μείωση του ποσοστού κέρδους, όλα αυτά μας τελειώνουν.
Όσον αφορά στην επιβολή προστίμων, λόγω μεγαλύτερου μεγέθους, απάντησε: «Δε φταίμε εμείς αν είναι μεγαλύτερα από το προβλεπόμενο, αφού σε αυτό φταίνε οι παλαιότεροι, που έδιναν τις διαστάσεις που ήθελαν, χωρίς να ασχολείται κανείς μαζί τους».
Ανέφερε ότι σε συνάντηση με το Δήμο Καλαμάτας για τη χωροθέτηση των περιπτέρων τούς επισημάνθηκε πως τα νέα περίπτερα θα καταλαμβάνουν εμβαδόν έως και 35 τ.μ., ανάλογα με το διαθέσιμο χώρο, ενώ θα επιβάλλεται πρόστιμο αν κάποιο περίπτερο από τα υπάρχοντα είναι μεγαλύτερο από το προβλεπόμενο, με αποτέλεσμα αυτό να συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό.
Στη συνέχεια, αναρωτήθηκε: «Εμείς δεν έχουμε άλλη δουλειά. Αν κλείσουμε, τι θα κάνουμε; Τα περίπτερα είναι θέσεις εργασίας για εμάς, αφού ζούμε τις οικογένειές μας. Ο Δήμος θέλει να μας διώξει και να πάρει το περίπτερο, που θα το διαχειρίζεται, αφού πέρασε σε αυτόν η αρμοδιότητα. Αν έχει άλλη δουλειά για εμάς, να μας τη δώσει, αλλιώς να μη μας πάρει τα περίπτερα».
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι στην Καλαμάτα υπήρχαν περί τα 55 περίπτερα. Λειτουργούσαν γύρω στα 43 κι όσο περνά ο καιρός, ελαττώνονται.
Πρόσθεσε πως γίνονται συχνοί έλεγχοι από τη Δημοτική Αστυνομία, λέγοντας χαρακτηριστικά πως σε διάστημα 4 μηνών έχει ελεγχθεί περίπου 10 φορές και του επιβλήθηκε πρόστιμο 2.000 ευρώ.
Θελήσαμε να μάθουμε γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Μας εξήγησε: «Είναι ζήτημα συμφερόντων και εσόδων για το Δήμο. Είναι διαφορετικό να εισπράττει ο Δήμος τώρα ενοίκιο από 3-4 περίπτερα και άλλο από 50 (όταν αποβιώσουν οι ιδιοκτήτες τους –ανάπηροι πολέμου ή τα παιδιά τους που τα έχουν κληρονομήσει- τα παίρνει πλέον ο Δήμος, αφού σταματούν να υφίστανται οι άδειές τους). Έτσι, πιέζει να τα παρατήσουμε και να τα πάρει από τώρα εκείνος. Αλλιώς δε δικαιολογούνται όσα παράλογα κάνει μέσα στην κρίση.
Με το ζόρι τα βγάζουμε πέρα. Κάποτε πληρώναμε εγκαίρως τις υποχρεώσεις μας και τώρα περνούν οι προθεσμίες.
Πρόβλημα υπάρχει και με τις αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, και με την εφορία που φορολογεί για τα μεικτά κέρδη. Δεν μπορείς να γλιτώσεις από πουθενά και ο τζίρος δεν αντιπροσωπεύει το καθαρό ποσό. Στις 100.000 τζίρου, το κέρδος είναι 2-3.000, ενώ φορολογούμαστε σαν να εισπράξαμε 100.000 ευρώ».
Η Δημοτική Αρχή
Από την πλευρά της Δημοτικής Αρχής, η δημοτική σύμβουλος Παναγιώτα Ντίντα ανέφερε πως η διαδικασία χωροθέτησης βρίσκεται σε εξέλιξη. Θα γίνουν ακριβή τοπογραφικά διαγράμματα, προκειμένου να γνωμοδοτήσει η Τροχαία για τις νέες θέσεις. Το θέμα θα παραπεμφθεί αρχικά στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, στη Δημοτική Κοινότητα Καλαμάτας και στη συνέχεια στο Δημοτικό Συμβούλιο για τις οριστικές αποφάσεις.
Όσον αφορά στο ζήτημα των διαστάσεων, παρατήρησε πως σε περίπτωση μικρής διαφοράς μεταξύ των προβλεπόμενων και των υφιστάμενων, θα υπάρχει μια ανοχή.
Σε ακραίες παραβάσεις, έχουν γίνει αυτοψίες από τη Δημοτική Αστυνομία και τις προσεχείς ημέρες θα σταλεί έγγραφο στους ιδιοκτήτες να συμμορφωθούν. Στη συνέχεια θα ακολουθηθούν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες. «Υπάρχει ένα περιθώριο ανοχής, αλλά εκεί που τα περίπτερα έχουν γίνει σούπερ μάρκετ, δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτή η κατάσταση», σχολίασε.
Πρόσθεσε δε, πως υπάρχουν περιπτώσεις με περίπτερα που έχουν συμμορφωθεί στις απαιτούμενες διαστάσεις, ενώ «η επιβολή ενός προστίμου δε σημαίνει νομιμοποίηση της αυθαιρεσίας. Το πρόστιμο αφορά στην καταγραφή της παράβασης που διαπιστώνεται και ο περιπτερούχος παραμένει υπόχρεος να συμμορφωθεί».
Διευκρίνισε, τέλος, ότι μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο έως τρεις φορές μέσα σε ένα έτος για την παράνομη κατάληψη του κοινόχρηστου χώρου και στη συνέχεια να απομακρυνθούν ψυγεία ή ό,τι άλλο, αν δεν υπάρξει συμμόρφωση.
Οι καταναλωτές
Η Ντάντα Σταυροπούλου παρατήρησε πως τα κλειστά περίπτερα δεν εξυπηρετούν τους καταναλωτές, οι οποίοι θα πρέπει να καλύψουν μεγαλύτερες αποστάσεις, αν θέλουν να προμηθευτούν κάτι. Πρόσθεσε πως κατανοεί τους περιπτεράδες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, αλλά το αποτέλεσμα είναι αρνητικό για τους καταναλωτές.
Από την πλευρά της, η Γιώτα Τζαμουράνη διατηρεί κατάστημα στο κέντρο της πόλης. Την εξυπηρετεί, όπως είπε, να υπάρχει κάποιο περίπτερο ανοιχτό κοντά στον επαγγελματικό της χώρο, προκειμένου να μη χάνει χρόνο αν χρειάζεται να προμηθευτεί κάτι. Δήλωσε πως συμμερίζεται την κατάσταση που υπάρχει και πρόσθεσε πως θα μπορούσε να γίνει κάτι και από το κράτος, να βοηθήσει όλους τους επαγγελματίες να κρατήσουν τα καταστήματά τους. Ταυτόχρονα, σαν να ήταν συνεννοημένη με τη φίλη της, σχολίασαν αμφότερες πως, όταν πλήττει η κρίση κάποιον επαγγελματικό κλάδο, θα πλήξει και άλλους στη συνέχεια.
Ο Παν. Σάμιτας σχολίασε πως ένα κλειστό περίπτερο δημιουργεί προβλήματα, κυρίως στους καπνιστές. «Έχουμε συνηθίσει να τα έχουμε όλα δίπλα μας- σχολίασε- και δυσανασχετούμε όταν υποχρεωνόμαστε να κάνουμε κάτι που είναι σε μεγαλύτερη απόσταση από αυτή που έχουμε συνηθίσει. Όμως, θα πρέπει να σκεφτούμε και τα προβλήματα που οδηγούν τα περίπτερα να κλείσουν, καθώς, εκτός όλων των άλλων, πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο επάγγελμα».
Τέλος, η Ντίνα Σκυλογιάννη είπε πως δυσανασχετεί όταν χρειάζεται να προμηθευτεί καπνό και το περίπτερο είναι κλειστό, καθώς θα πρέπει να διανύσει μεγαλύτερη απόσταση. Ταυτόχρονα, προσπαθεί να κατανοήσει και τους λόγους που οδήγησαν τον επαγγελματία σε αυτή την απόφαση.
Του Χάρη Χαραλαμπόπουλου
