ΛΑΓΟΥ ΧΑΝΙ – ΙΕΡΟ ΛΙΜΝΑΤΙΔΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ – ΜΟΝΗ ΒΕΛΑΝΙΔΙΑΣ
Του Ευάγγελου Ξυπόλυτου
Αντικρίζοντας την πρωινή χαμηλή βροχή το πρωινό της Κυριακής, μειδίασα σκεφτόμενος τον εαυτό μου να περπατά στο βουνό ρίχνοντας βροχή με το τουλούμι. Η συνέχεια της ημέρας, όμως, μου επιφύλασσε πολλές εκπλήξεις.
Το βανάκι του συλλόγου, καθώς και κάποια αυτοκίνητα που ακολουθούσαν, σταμάτησαν λίγα χιλιόμετρα πριν από τη Νέδουσα, στο σημείο «Λαγού Χάνι». Εκεί, φορέσαμε τα απαραίτητα αδιάβροχα, καθώς συνέχιζε να ρίχνει ψιλόβροχο, και ξεκινήσαμε. Ο αγροτο-δασικός δρόμος ήταν άνετος, προσφέροντας την ευκαιρία να απολαύσουμε λίγο παραπάνω το τοπίο που ξεδιπλώνονταν μπροστά μας. Η χαμηλή βλάστηση με τις κουμαριές, τα σχίνα και τις πουρναριές πλαισιωνόταν από τους μεγάλους όγκους βράχων που η σμιλεύτρα φύση έχει κόψει κάθετα. Η βροχή ζωήρευε τα χρώματα των βράχων, με αποτέλεσμα το τοπίο να μοιάζει βγαλμένο από πίνακα ζωγραφικής.
Ο δρόμος μετά από μιάμιση ώρα πεζοπορίας σταματούσε και ακολουθήσαμε το μονοπάτι δεξιά για το ιερό της Λιμνάτιδος Αρτέμιδος. Αριστερά μας απλωνόταν μια μεγάλη λεκάνη σμιλευμένη με τις πεζούλες που κατηφόριζαν στο αλώνι. Σκηνικό που θύμιζε αρχιτεκτονική θεάτρου, με τις πεζούλες για διαζώματα και για σκηνή το αλώνι, θυμίζοντας παλιότερα θεατρικά έργα βιωματικού χαρακτήρα που δεν παίζονται πια. Ο χώρος του ιερού είναι φορτισμένος από την έντονη παρουσία του ανθρώπου στο παρελθόν και οι πολλές σκόρπιες τετραγωνισμένες πέτρες μαρτυρούν ιστορίες που αγγίζουν το μύθο. Ιστορίες για τις κοινές γιορτές Λακώνων και Μεσσηνίων που λάμβαναν χώρα στο ιερό, και μία από αυτή κατέληξε στη δολοφονία του βασιλιά της Σπάρτης Τήλεκλου από τους Μεσσηνίους, ανάβοντας το φυτίλι για τους μακροχρόνιους Μεσσηνιακούς Πολέμους, καθώς και ιστορίες για τη διεξαγωγή αγώνων στη Ρωμαϊκή Εποχή. Ακόμα και το προσωνύμιο της Αρτέμιδος ως Λιμνάτιδος μας αφήνει την εικόνα για την ύπαρξη λίμνης ή έλους στην περιοχή που τώρα βρίσκονται οι εγκαταλελειμμένες πεζούλες. Η παράδοση για το εκκλησάκι της Παναγίας της Καψοχεροβολούσας ή Βολιμνιώτισσας, στο οποίο έχει ενταχτεί οικοδομικά υλικό από τον αρχαίο ναό, αναφέρει ότι αφορμή για το χτίσιμό του υπήρξε μια μεγάλη φωτιά, που έκαψε τα σιτηρά των κατοίκων. Η φωτιά αποδόθηκε στην μήνιν της Παναγίας (εξ ου και Καψοχεροβολούσα), διότι οι κάτοικοι δεν την τιμούσαν.
Για κάποιους ο γυρισμός στο σημείο στάθμευσης του βαν σήμαινε και την επιστροφή στην Καλαμάτα. Κάποιοι άλλοι επέλεξαν να βάλουν στο πρόγραμμα πεζοπορία στο μονοπάτι που ξεκινάει από του Λαγού Χάνι στο μοναστήρι της Βελανιδιάς. Αποφάσισα να συμμετάσχω σε αυτή την έξτρα διαδρομή. Το μονοπάτι ακολουθεί από ψηλά τα νερά του Νέδοντα, τα οποία βουίζουν καθώς κυλάνε στο φαράγγι, προσφέροντάς μας έτσι την απαραίτητη μουσική πλαισίωση της πεζοπορίας μας. Σκεφτόμουν ότι πριν από πενήντα χρόνια το μονοπάτι υπήρξε ο κύριος δρόμος για όσους ήθελαν να μετακινηθούν από τα χωριά του Ταϋγέτου προς την Καλαμάτα και αντίστροφα. Προσπαθούσα να φανταστώ τους ανθρώπους που περιδιάβαιναν το μονοπάτι, την κίνηση και τις σκέψεις τους. Τις κινήσεις των διαφόρων κλεφτών, μπουλουκιών και καπεταναίων, στα χρόνια της επανάστασης, τις κινήσεις των ανταρτών στα χρόνια της κατοχής, αλλά και τις κινήσεις ανθρώπων με εμπορεύματα και μη. Βλέποντας τα λιγοστά ερειπωμένα κτήρια της διαδρομής, τα φανταζόμουν με κόσμο που πολλές φορές σταματούσε για ξεκούραση. Δεν ξέρω πραγματικά πόσα από αυτά τα κτήρια χρησιμοποιούνταν για χάνια και πόσα για κατοικίες και στάβλους. Το μονοπάτι σε αρκετά μέρη έχει καταστραφεί από τις νεροφαγιές και κατολισθήσεις, αλλά γενικώς είναι καθαρισμένο και περπατείται σχετικά με ευκολία. Καθώς η διαδρομή έφτανε στο τέλος της, εμφανίστηκε απέναντι στο φαράγγι μια αντικρουόμενη εικόνα: η χιονισμένη πυραμοειδής κορυφή του Ταϋγέτου να ξεπροβάλλει μέσα από τις σκουπιδόμπαλες της Μαραθόλακκας, υπενθυμίζοντας έτσι την ανοιχτή πληγή που δημιούργησε ο άνθρωπος εις βάρος του βουνού. Μια πληγή που παραμένει πολλά χρόνια και που όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης.
Με αυτές τις σκέψεις μετά από τρεις ώρες και με τον καιρό να μη θυμίζει σε τίποτα το κρύο και βροχερό πρωινό, φτάσαμε στη μονή της Βελανιδιάς, όπου το βαν του συλλόγου μάς περίμενε για να μας μεταφέρει στην πόλη. Ήταν μια πεζοπορία ντυμένη με τα άλλοτε θαμπά και άλλοτε ζωηρά χρώματα της ιστορίας και του μύθου.
