Θα ήταν καταστροφικό για τη χώρα το σενάριο εξόδου από το ευρώ
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
«Η ανάρμοστη σχέση της χώρας μας με την Ευρώπη και ειδικά τη Γερμανία, αντί να γίνεται αρμοστή, αποβαίνει σήμερα ακόμη πιο ανάρμοστη και η ευθύνη γι’ αυτό ανάγεται πολύ περισσότερο στον ισχυρό πόλο της σχέσης παρά στον αδύναμο. […] Εάν σήμερα οι χώρες της Νότιας Ευρώπης βρίσκονται υπό κατάρρευση, αυτό δεν είναι σε όφελος της γερμανικής ηγεμονίας, αλλά οπωσδήποτε εις βάρος της.
[…] Η πολιτική λιτότητας αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Ευρωζώνης, τόσο για το μέλλον όσο και για το παρόν».
Ο συμπατριώτης μας Κώστας Βεργόπουλος, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστημίο VIII του Παρισιού, μιλά σήμερα στο «Θ» με αφορμή το νέο βιβλίο του «Η ανάρμοστη σχέση. Ελλάδα-Ευρώπη», το οποίο θα παρουσιαστεί σήμερα στις 8.00 το βράδυ στο «Καφέ- Σινέ», τέρμα Αρτέμιδος, στο δρόμο προς Κορδία. Την παρουσίαση διοργανώνει το περιοδικό Flash της Μεσσηνίας, σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Πατάκη» και το βιβλιοπωλείο «Παπαχρήστου».
-Το πρόσφατο βιβλίο σας «Η ανάρμοστη σχέση. Ελλάδα-Ευρώπη» ξεκινά με τις αιτίες της κρίσης και καταλήγει στις προϋποθέσεις για την απεμπλοκή μας από «το σημερινό ελληνικό και ευρωπαϊκό ναυάγιο». Πώς το αναλύετε αυτό;
Πολλοί ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα είναι τελείως διαφορετική χώρα από τη Γερμανία ή την Ευρώπη. Λόγω ιστορίας ή ιδιοσυγκρασίας, είμαστε διαφορετικοί και, συνεπώς, είναι λάθος, αποτυχία, η ένωσή μας με την Ευρώπη και η συμμετοχή μας στο ευρώ. Το βιβλίο ισχυρίζεται, δείχνει, ότι δε χρειάζεται να είμαστε ίδιοι ή να έχουμε κοινό νόμισμα. Διότι κάτι τέτοιο μπορεί να έχουν και οι διαφορετικοί. Ωστόσο, και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, κι αυτές έχουν διαφορετικές δομές, η κάθε μία με τον τρόπο της και την ιδιαιτερότητά της.
Για παράδειγμα, η Ισπανία, η Ιρλανδία, είναι διαφορετικές από τη Γερμανία. Αλλά ακόμα και στο σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, π.χ., η Γαλλία είναι διαφορετική από τη Γερμανία, σε όλα τα πεδία του κοινωνικού, οικονομικού, πολιτισμικού και ανθρώπινου βίου.
Δε χρειάζεται να γίνουμε όλοι Γερμανοί για να υπάρχει η Ευρώπη. Το γεγονός ότι στην Ευρώπη οι ιδιαιτερότητες είναι πολλές, ότι διατηρείται ποικιλία γλωσσών, αποκλίνουσες δομές, δεν αποτελεί εμπόδιο, αλλά αντίθετα αποτελεί στοιχείο εμπλουτισμού στην ενοποίηση του ευρωπαϊκού συνόλου.
Το θέμα δεν είναι αν υπάρχουν διαφορετικότητες ή ανάρμοστη σχέση, αλλά το πώς τη διαχειριζόμαστε. Μπορεί να είναι επωφελής και δημιουργική ή καταστροφική. Αυτή τη στιγμή, όμως, η Ευρώπη, κάνει το ακριβώς αντίθετο! Αντί να ελέγχει και να διαχειρίζεται δημιουργικά τις αποκλίσεις, τις ενισχύει και τις επαυξάνει, με τη Γερμανία να ενοχοποιεί τους εταίρους της για τις ιδιαιτερότητές τους.
-Η πολιτική, ειδικά ως προς την Ελλάδα, έχει πάρει μία μορφή… τιμωρητική, θα λέγαμε;
Ναι. Διότι αυτό ξεκινάει από τη Γερμανία, η οποία δεν αντιμετωπίζει το χρέος και το έλλειμμα ως οικονομικό πρόβλημα, αλλά ως «αμαρτία», που πρέπει να εξαγοραστεί με επαχθή και οδυνηρό τρόπο από την κάθε «αμαρτωλή» χώρα. Πρέπει οι «αμαρτωλοί» να πληρώνουν για τις «αμαρτίες» τους, ώστε με τον πόνο να βελτιώνονται.
Αυτό είναι αντιπαραγωγικό και αναποτελεσματικό, διότι ρίχνει όλες τις χώρες της Ευρώπης στην ύφεση, επιβάλλει θυσίες, περικοπές μισθών και δαπανών, με αποτέλεσμα να «τιμωρείται» και η ίδια η Γερμανία, η οποία στηρίζεται στους υπόλοιπους εταίρους της για να έχει πλεονάσματα στο εμπορικό της ισοζύγιο. Πέφτει σε μια παγίδα. Δεν πρέπει να τιμωρεί, αλλά να ανακυκλώνει τα πλεόνασμά της από τις χώρες τις οποίες το βγάζει, ώστε να μεγαλώσει η ευρωπαϊκή οικονομία.
Αυτό είναι το δόγμα του νεοφιλελευθερισμού, που έχει σήμερα εκπέσει ακόμη και στις αγγλοσαξονικές χώρες, από τις οποίες ξεκίνησε. Είναι ένα είδος κοινωνικής ευγονικής. Ο καλύτερος τρώει τον καλό ή το χειρότερο, θεωρώντας ότι η κρίση είναι μια φυσική επιλογή, δαρβινική, στην οποία επιπλέουν οι ισχυροί, και δεν καταλαβαίνει ότι με αυτό, όταν σβήσουν οι αδύναμοι, οι λιγότερο καλοί, τότε θα έρθει και των περισσότερων καλών η ώρα να σβήσουν.
-Η Ελλάδα μπορεί να κάνει κάτι μόνη της, ως μέλος της Ε.Ε., αν δε γίνουν αλλαγές από όλη την Ευρώπη;
Μπορούμε να τα λέμε, ακόμα κι αν δε μας ακούνε. Έχουμε υποχρέωση να το κάνουμε. Πόσο μάλλον όταν οι κυβερνήσεις είναι υπεύθυνες απέναντι του λαού. Πρέπει να του λέμε την αλήθεια και αυτή να τη λέμε προς τα έξω, έστω κι αν δε μας ακούνε. Αυτό δεν το κάνει καμία κυβέρνηση.
Επίσης, μπορούμε να συνεργαζόμαστε και να κάνουμε κοινό μέτωπο με τους υπόλοιπους εταίρους στην Ευρώπη, οι οποίοι είναι ομοιοπαθείς και έχουν τα ίδια προβλήματα με εμάς, λόγω της άτεγκτης γερμανικής πολιτικής. Όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε περισσότερα, απ’ ό,τι ο καθένας μόνος του.
-Υπάρχει, δηλαδή, έλλειμμα πολιτικής στο θέμα αυτό από την κυβέρνηση;
Φυσικά. Δεν αξιοποιεί καθόλου τη δυσαρέσκεια που υπάρχει. Πριν από λίγες ημέρες αποφάσισαν τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, οποίος περιλάμβανε περικοπές και λιτότητα. Μέχρι σήμερα, ολόκληρο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που πρέπει να ψηφίσει τις αποφάσεις, είναι εναντίον, πλην Ελλάδος. Εμείς δεν είπαμε τίποτα. Αυτό κι αν είναι ανήκουστο.
-Υπάρχει μια συζήτηση στη χώρα ότι όλα αυτά τα επαχθή μέτρα θα τα είχαμε αποφύγει αν είχαμε βγει από το ευρώ. Η θέση σας ποια είναι επ’ αυτού;
Με τίποτα δεν πρέπει να συμβεί αυτό. Όταν σήμερα ετοιμάζονται να δώσουν μάχη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα τέσσερα μεγάλα κόμματα, είναι λογικό να πει η Ελλάδα, εγώ σηκώνομαι και φεύγω; Αυτό είναι τρελό. Τη μάχη για να αλλάξει η κατάσταση πρέπει να τη δώσουμε όλοι μαζί.
Εκτός αυτού, αν υποτεθεί ότι γίνει, η Ελλάδα πού θα βρεθεί, πού θα βασίζεται; Οι καιροί είναι χαλεποί. Μια τέτοια εξέλιξη θα μας απέκλειε από τις αγορές, δε θα μπορούσαμε να δανειζόμαστε από πουθενά, θα έχουμε εμπορικά προβλήματα και θα καταντήσουμε σαν τη Βόρειο Κορέα ή την Αλβανία της παλαιάς εποχής.
-Είναι δίκαιο να πανηγυρίζει η κυβέρνηση με αυτά που πετυχαίνει μέχρι σήμερα; Τελικά, πού βαδίζουμε ως χώρα και οικονομία;
Η χώρα βρίσκεται στο νεκρό σημείο, η ύφεση είναι πολύ μεγάλη, η οικονομία δεν κινείται, η αγορά έχει καταρρεύσει. Και όχι μόνο αυτό. Τα χρήματα που παίρνουμε από τον καινούργιο προϋπολογισμό για τα επόμενα έξι χρόνια είναι λιγότερα από αυτά που πήραμε τα προηγούμενα. Βέβαια, έτσι που είμαστε, ευχαριστημένοι πρέπει να αισθανόμαστε. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι πρέπει και να θριαμβολογούμε. Μάλιστα, παίρνουμε λιγότερα τη στιγμή που έχουμε ανάγκη από περισσότερα, αφού έχουμε καταστραφεί, ακολουθώντας τις οδηγίες που μας δίνουν. Στο βιβλίο εξηγώ ότι ποτέ στην ιστορία καμιά ηγεμονία δεν κατακτήθηκε μέσω της πτώχευσης του αδύναμου, αλλά πάντα μέσω της σταθεροποίησης και της ενίσχυσής του.
-Παρά την οδυνηρή πραγματικότητα των τελευταίων χρόνων, οι αντιδράσεις από τους πολίτες δεν είναι ανάλογου μεγέθους.
Αυτό έχει συμβεί, διότι έχει περάσει το παραμύθι ότι «όλοι φταίξαμε» και πρέπει τώρα να πληρώσουμε τις συνέπειες. Υπερκαταναλώσαμε, υπερδανειστήκαμε, δημιουργήσαμε μια καταχρηστική ευημερία και πρέπει να πληρώσουμε γι’ αυτό. Όλοι θεωρούν ότι έχουμε βρεγμένη την ουρά μας. Γι’ αυτό και οι αντιδράσεις είναι μαλθακές. Όμως, αυτό είναι ένα ιδεολόγημα της άρχουσας τάξης για να ενοχοποιήσει τα θύματα των επιλογών της. Όλα τα δάνεια του ελληνικού κράτους, τα οποία χρωστάει σήμερα, δεν πήγανε στους εργαζόμενους, στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους, αλλά στους μεγάλους διαπλεκόμενους. Αυτοί πρέπει να πληρώσουν.
ΜΟΤΟ
Ποτέ στην ιστορία καμιά ηγεμονία δεν κατακτήθηκε μέσω της πτώχευσης του αδύναμου, αλλά πάντα μέσω της σταθεροποίησης και της ενίσχυσής του
