…αν δε μεταβληθεί η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής!
Σοκ έχει προκαλέσει στην Τριφυλία και δη στις περιοχές του Αγιαννάκη, της Ελαίας και του Καλού Νερού η χθεσινή αποκάλυψη του «Θ» για το σοβαρό κίνδυνο επιβολής βαριά πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόσο στην Ελλάδα όσο και στο δήμο Τριφυλίας (!) για παραβίαση Κοινοτικής Οδηγίας, που αφορά στην περιοχή Natura 2000 GR2550005 “Θίνες Κυπαρισσίας”.
Παράλληλα, δε, όπως και χθες γράψαμε, για να «συμμορφωθεί» και εφαρμόσει τη σχετική Κοινοτική Οδηγία, η Ελληνική Δημοκρατία, θα πρέπει να πάψει κάθε έργο και δραστηριότητα σε όλο το εύρος της περιοχής αυτής, με το πρόβλημα, σύμφωνα και με τη Γνώμη της Επιτροπής, όπως προκύπτει από τα έγγραφα και τα κείμενα που έχει στη διάθεσή του το «Θ», να εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή από την Ελαία και τον Αγιαννάκη μέχρι και το Καλό Νερό, τη δεύτερη σημαντικότερη περιοχή ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta σε ολόκληρη τη Μεσόγειο!
Με την Αιτιολογημένη Γνώμη της Επιτροπής- Παράβαση 2011/2156 – Προστασία ειδών προτεραιότητας στον Τόπο Κοινοτικής Σημασίας “Θίνες Κυπαρισσίας” (Natura 2000 GR2550005), «η Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελληνική Δημοκρατία έχει παραβιάσει τα άρθρα 6, παράγραφος 2, και 3 και 12, παράγραφος 1 (σημείο β και δ) της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας». Σε συνέχεια της από 29/09/2012 Απόφασης του Κολλεγίου των Επιτρόπων, εκδόθηκε η SG-Greffe (2012) D/15412/01.10/2012 επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία απευθύνεται στην Ελληνική Δημοκρατία Αιτιολογημένη Γνώμη για την Παράβαση 2011/2156 Προστασία ειδών προτεραιότητας στον Τόπο Κοινοτικής Σημασίας “Θίνες Κυπαρισσίας” (Natura 2000 GR2550005) και τέθηκε προθεσμία δύο (2) μηνών από την παραλαβή της από την Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία (01.10.12), προκειμένου να λάβουν οι ελληνικές αρχές τα απαιτούμενα μέτρα για να συμμορφωθούν με αυτή την Αιτιολογημένη Γνώμη. Σύμφωνα με το περιεχόμενο της Αιτιολογημένης Γνώμης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη την προηγηθείσα απάντηση των ελληνικών αρχών επί του περιεχομένου της Προειδοποιητικής επιστολής της Επιτροπής, διατύπωσε Αιτιολογημένη Γνώμη για μια σειρά λόγων που αναλύονται εκτενώς σε αυτή.
Το αρμόδιο Τμήμα Δ.Δ. και ΕΟΚ του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ενημέρωσε σχετικά με την επιστολή της Επιτροπής τις εμπλεκόμενες ελληνικές υπηρεσίες καθώς και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας – Ιονίου και την Περιφέρεια Πελοποννήσου ζητώντας τις απόψεις τους επί του θέματος της επιστολής της Ε.Ε. το αργότερο έως την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012, προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική δοτέα απάντηση και να αποσταλεί έγκαιρα. Απάντηση των ελληνικών αρχών από την ποιότητα της οποίας, όπως σημειώνεται, θα εξαρτηθεί το εάν η υπόθεση θα προχωρήσει σε επόμενο στάδιο, κάτι που θα σημαίνει την επιβολή βαρύτατων κυρώσεων στη χώρα μας για παράβαση Κοινοτικής Οδηγίας και άμεση συμμόρφωση με αυτή, χωρίς εξαιρέσεις, με περιορισμούς και απαγορεύσεις για κάθε είδους δραστηριότητα και έργο σε όλο το εύρος της περιοχής από την Ελαία, τον Αγιαννάκη και το Καλό Νερό.
Σημειώνουμε, ωστόσο, πως παρά τη σοβαρότητα του θέματος και τον άμεσο αντίκτυπο που θα έχει η έκβαση της υπόθεσης στην συγκεκριμένη περιοχή της Τριφυλίας, μεταξύ των υπηρεσιών που ενημερώθηκαν σχετικά και ζητούνται οι απόψεις τους δεν είναι ο δήμος Τριφυλίας, που είναι ο άμεσα ενδιαφερόμενος και κατ’ εξοχήν αρμόδιος και θεσμικός φορέας για τα ζητήματα της Τριφυλίας! Στην Αιτιολογημένη Γνώμη – Παράβαση αριθ. 2011/2156 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία επισύναψε και απέδωσε στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Γενική Γραμματεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι «η παράβαση αφορά: α) τον αντίκτυπο διαφόρων έργων και δραστηριοτήτων στην περιοχή Natura 2000 GR2550005 “Θίνες Κυπαρισσίας” (προτεινόμενος τόπος κοινοτικής σημασίας – πΤΚΣ από την 1η Απριλίου 1997, και Τόπος Κοινοτικής Σημασίας, ΤΚΣ, από την 1η Σεπτεμβρίου 2006) και πιο συγκεκριμένα στο είδος προτεραιότητας Caretta caretta και σε οικοτόπους αμμοθινών, συμπεριλαμβανομένου και του οικοτόπου προτεραιότητας 2250* Θίνες παραλιών με juniperus spp και: β) την έλλειψη λήψης των αναγκαίων μέτρων ώστε να θεσπιστεί και τεθεί σε εφαρμογή ένα αποτελεσματικό σύστημα αυστηρής προστασίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta στη συγκεκριμένη περιοχή, προκειμένου να αποφευχθούν, αφενός, οποιαδήποτε παρενόχληση του είδους αυτού κατά την περίοδο αναπαραγωγής του και, αφετέρου, οποιαδήποτε δραστηριότητα που ενδέχεται να επιφέρει βλάβη ή καταστροφή των περιοχών αναπαραγωγής του»! Στην Αιτιολογημένη Γνώμη της Επιτροπής γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην οικολογική σημασία της περιοχής, σύμφωνα με στοιχεία Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που έχουν αναλάβει από το 1983 δραστηριότητες παρακολούθησης και επιθεώρησης στην περιοχή αυτή καθώς και με διαθέσιμα στοιχεία των ελληνικών αρχών.
Η συγκεκριμένη περιοχή έχει μεγάλη οικολογική αξία λόγω της παρουσίας ενός εκτεταμένου οικοσυστήματος αμμοθινών. Έχει, επίσης, ιδιαίτερη σημασία για το είδος της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta το οποίο σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία έχει ανάγκη αυστηρής προστασίας, ενώ θεωρείται εξάλλου ως ένα «απειλούμενο» είδος σύμφωνα με τα κριτήρια της Παγκόσμιας Ένωσης Προστασία της Φύσης (IUNC). Σύμφωνα με το SDF, η εν λόγω περιοχή αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές φωλιάσματος για το είδος Caretta caretta στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, ενώ τα στοιχεία από Μ.Κ.Ο. φανερώνουν ότι ο Κυπαρισσιακός κόλπος φιλοξενεί, μετά τη Ζάκυνθο (για την οποία έχει κινηθεί στο παρελθόν κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας διαδικασία παραβίασης), τη δεύτερη πιο σημαντική περιοχή φωλιάσματος για το είδος αυτό στη Μεσόγειο (με μέσο όρο, τις τελευταίες 26 περιόδους φωλιάσματος, 529 ωοτοκιών ανά περίοδο). Για, δε, την πλειονότητα της αναπαραγωγικής δραστηριότητας (75 έως 80%), αναφέρεται ότι μπορεί να εντοπισθεί κατά μήκος του τμήματος παραλίας 10 χλμ που βρίσκεται μεταξύ των εκβολών των ποταμών Νέδας και Αρκαδικού (με μέσο όρο 621 ωοτοκιών ανά περίοδο).
Σε άλλο σημείο της Αιτιολογημένης Γνώμης τονίζεται ότι «παρά την υψηλή οικολογική αξία της, αυτή η περιοχή αντιμετωπίζει σημαντικές πιέσεις. Οι κυριότερες ανθρώπινες δραστηριότητες που ασκούν πιέσεις στο οικοσύστημα της περιοχής σχετίζονται με την αμμοληψία, τον καθαρισμό της βλάστησης των αμμοθινών, την ισοπέδωση των αμμοθινικών σχηματισμών τους επισκέπτες και την επέκτασης των καλλιεργούμενων εκτάσεων στο αμμώδες υπόστρωμα κοντά στη θάλασσα, το άνοιγμα νέων δρόμων και την οικοδομική δραστηριότητα στο σύστημα των αμμοθινών. Η τοποθεσία Αγιαννάκης αποτελεί ένα πειστικό τέτοιο παράδειγμα καταστροφής της βλάστησης των θινών. Όλες αυτές οι δραστηριότητες ασκούν έντονες πιέσεις στην πανίδα της τοποθεσίας αυτής, ειδικά όσον αφορά τις δραστηριότητες φωλιάσματος της Caretta caretta». Ακόμη, αναφέρεται ότι οι ελληνικές αρχές είναι ενημερωμένες τόσο για την οικολογική αξίας της περιοχής όσο και για τα διάφορα σημαντικά προβλήματα και πιέσεις που ασκούνται.
Ακόμη, σημειώνεται πως το πρόγραμμα LIFE – Nature στην περιοχή, ξεκίνησε το 1998, με κύριους στόχους τη διατήρηση και μακροπρόθεσμη αύξησης του πληθυσμού της θαλάσσιας χελώνας, την ευαισθητοποίηση του κοινού και την ενημέρωση των τοπικών ομάδων στόχων, την προώθηση της νομοθετικής προστασίας για την τοποθεσία και για τις θαλάσσιες χελώνες, και έληξε το 2002 με την εκπόνηση ενός σχεδίου Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) η οποία διαλάμβανε ένα Σχέδιο διαχείρισης με μέτρα προώθησης της ορθής διαχείρισης της περιοχής, που κατατέθηκε στο αρμόδιο υπουργείο, μαζί με ένα σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος. Μετά από 10 χρόνια, η ΕΠΜ δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί και εγκριθεί και η σχετική νομοθετική πράξη (Π.Δ.). Στην Αιτιολογημένη Γνώμη της Επιτροπής γίνεται και Νομική Εκτίμηση της Παραβίασης, ενώ ζητείται η άμεση θέσπιση μέτρων αποκατάστασης της περιοχής, για τη ζημία που έχει υποστεί από ανθρώπινες παρεμβάσεις και να αναλάβει η Ελληνική Δημοκρατία δέσμευση για αποκατάσταση του οικοτόπου καθώς και δέσμευση για τη λήψη όλων των κατάλληλων μέτρων ώστε να αντιμετωπιστούν παραβιάσεις της Κοινοτικής Οδηγίας και να θεσπίσει άμεσα ένα καθεστώς αυστηρής προστασίας του είδους Caretta caretta! Η Επιτροπή παρατηρεί ότι η Ελληνική Δημοκρατία θα μπορούσε να θέσει σε εφαρμογή και στην περιοχή “Θίνες Κυπαρισσίας” ορισμένα από τα μέτρα που εφαρμόζονται ήδη στη Ζάκυνθο! Κάτοικοι της περιοχής και πολίτες που έχουν ιδιοκτησίες σε αυτή, που διάβασαν χθες στο «Θ» το σχετικό ρεπορτάζ, μας έλεγαν ότι «αν κάνουνε κι εδώ ό,τι έκαναν στη Ζάκυνθο για την καρέτα, καταστραφήκαμε.
Έρημος τόπος θα γίνει η περιοχή. Θα φύγουμε από τα σπίτια και τις περιουσίες μας. Τι θ’ απογίνουμε; Να προσεχτούν και οι χελώνες, αλλά να μην πεθάνουνε τους ανθρώπους κιόλας. Απάνω που σιγά – σιγά ανεβαίνει και αναπτύσσεται η περιοχής μας, θα ρημάξει με τις απαγορεύσεις…». Με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση – αντίδραση του δήμου Τριφυλίας καθώς και συλλογικών φορέων της περιοχής αφού όπως μας έλεγαν χθες «δε θα περάσει έτσι αυτό, δε θα μας ρημάξουν τον τόπο μας!».
Του Ηλία Γιαννόπουλου
