«Ν’ αγαπάς» λέει το τραγούδι του Παντελή Θαλασσινού. Λέει ακόμη «και να χαίρεσαι τη δική σου γαλήνη και κείνα που μ’ αγάπη το νου μας φωτίζουνε». Κάτι που να φωτίζει περισσότερο το νου ενός ανθρώπου από τα παιδιά του δεν πρέπει να υπάρχει. Αυτός ο φωτισμός γίνεται πιο διαυγής, όταν κανείς πλησιάσει το Κέντρο Πρόληψης Μεσσηνίας και παρακολουθήσει κάποιο από τα προγράμματά του.
Το διάστημα Οκτώβρη-Δεκέμβρη 2019 το Κέντρο Πρόληψης, σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, λειτούργησε δύο Σχολές Γονέων, με θέμα τις σχέσεις γονιών και παιδιών στη σύγχρονη εποχή. Μέσα σε αυτούς τους σχεδόν τρεις μήνες οι γονείς «σκάλισαν» το εγώ τους, βρήκαν τι μπορούν να διορθώσουν στην επικοινωνία με τα παιδιά τους, με ποιον τρόπο θα τα βοηθήσουν να χτίσουν την αυτοεκτίμησή τους, συνειδητοποίησαν ότι δεν υπάρχουν ούτε τέλειοι γονείς ούτε τέλεια παιδιά, αλλά και ότι η αγάπη προσφέρεται χωρίς όρους και προϋποθέσεις…
Οι Σχολές Γονέων του Κέντρου Πρόληψης Μεσσηνίας μπορούν να αλλάξουν τη ζωή ενός γονέα. Μέσα από τους προβληματισμούς που θέτουν οι εμψυχώτριες, μέσα από τις βιωματικές ασκήσεις και πρακτικές, ο ίδιος ο γονιός γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του και ανακαλύπτει πόσο μεγάλα περιθώρια υπάρχουν να βελτιωθεί η επικοινωνία με το παιδί του.
Οι εμψυχώτριες των δύο Σχολών Γονέων της περιόδου Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2019 ήταν η επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης, κοινωνική ανθρωπολόγος Φωτεινή Βλαχοπουλιώτη και το επιστημονικό στέλεχος του Κέντρου, ψυχολόγος Ελένη Βλαχάβα. Δεν είναι υπερβολή, βοήθησαν πραγματικά τους γονείς που συμμετείχαν στις συναντήσεις να γίνουν καλύτεροι.
Στις συναντήσεις συμμετείχαν συνολικά 33 γονείς, και μαμάδες και μπαμπάδες. Έγιναν συνολικά οκτώ δίωρες συναντήσεις στο χώρο του ΚΕ.Π.Ε.Π.Ψ.Υ.- Χρυσοστόμου Σμύρνης 56, στην Καλαμάτα.
Τα βασικά θέματα των Σχολών Γονέων που υλοποιεί η Επιστημονική Ομάδα του ΚΕ.Π.Ε.Π.Ψ.Υ., όπως σημειώνει το Κέντρο Πρόληψης, έχουν ως εξής:
-«Χτίζοντας την Αυτοεκτίμηση του παιδιού», όπου οι γονείς επεξεργάζονται τρόπους ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης των παιδιών τους, συνειδητοποιώντας ότι η ενθάρρυνση, η αποδοχή, μια ζεστή αγκαλιά, ένα γλυκό βλέμμα, μια θετική λέξη, η στήριξη των παιδιών τους ακόμα και στις άσχημες μέρες συμβάλλουν στο να νιώσουν πόσο σημαντικά είναι και, κατά επέκταση, να αγαπήσουν τον εαυτό τους.
-«Παιδί και ο κόσμος των συναισθημάτων», όπου οι γονείς έχουν την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν πως όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά και πώς μπορούν οι ίδιοι να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους να τα συνειδητοποιούν και να τα εκφράζουν. Επίσης βοηθούν τα παιδιά τους να ενισχύσουν τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης, για να δείχνουν κατανόηση και σεβασμό στα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.
-«Επικοινωνώντας με το παιδί μας», όπου οι γονείς εκπαιδεύονται στην τεχνική της ενεργητικής ακρόασης, κατανοώντας ότι το «ουσιαστικό άκουσμα» των παιδιών τους, το άκουσμα που δεν έχει επικριτική, αυστηρή και υπερπροστατευτική διάθεση, τα βοηθάει να βρουν διέξοδο από όλα εκείνα που τα προβληματίζουν και να μην αισθάνονται μοναξιά στο ταξίδι της ζωής τους. Και ένα παιδί που «ακούγεται», που νιώθει ελεύθερο να εκφραστεί, αποκτά μια θετική και αισιόδοξη στάση για τη ζωή, τον εαυτό του και τον κόσμο.
-«Η οικογένεια στην εποχή του Διαδικτύου», όπου δίνεται έμφαση στη σύσφιξη των οικογενειακών δεσμών και στην αξία της επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας πρόληψης στο συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο της εποχής του Διαδικτύου.
-«Οι σχέσεις ανάμεσα στα αδέλφια», όπου οι γονείς εκπαιδεύονται να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία και κατανόηση τις συγκρούσεις μεταξύ των αδελφών, οι οποίες αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο στην πορεία της ψυχοκοινωνικής εξέλιξης των παιδιών.
-«Ανάγκες γονέων και παιδιών στη σύγχρονη εποχή», όπου εκφράζονται οι ανάγκες και οι αγωνίες των γονιών για το γονεϊκό τους ρόλο και την ψυχοσυναισθηματική υγεία των παιδιών τους.
Οι Σχολές Γονέων υλοποιούνται από την Επιστημονική Ομάδα του Κέντρου Πρόληψης Μεσσηνίας στο πλαίσιο του Πενταετούς Επιστημονικού Προγράμματος Πρωτογενούς Πρόληψης σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ και στόχος είναι οι γονείς να επικοινωνήσουν μεταξύ τους με βιωματικές ασκήσεις και τεχνικές, να ενισχυθούν και να αναπτύξουν δεξιότητες προκειμένου να ανταποκριθούν αποτελεσματικότερα στο γονεϊκό τους ρόλο.
Δίνεται η δυνατότητα στους γονείς να μοιράζονται τις αγωνίες τους, να μη νιώθουν μόνοι τους και να κατανοήσουν ότι η σταθερή παρουσία τους στη ζωή των παιδιών τους μαζί με την αγάπη, την επιμονή και την υπομονή, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα όπου τα παιδιά νιώθουν το σπίτι τους ως το καταφύγιο τους.
Όταν ολοκληρώθηκε η τελευταία συνάντηση, το Δεκέμβρη, το κλίμα φορτίστηκε συναισθηματικά, οι γονείς, που όταν ξεκίνησαν οι Σχολές ήταν άγνωστοι μεταξύ τους, είχαν γίνει πια ομάδα, ο καθένας είχε ανοίξει μπροστά στην ομάδα του, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο, τον εσωτερικό του κόσμο, είχε δημιουργηθεί μια πνευματική σύνδεση.
Κάποια στιγμή πριν τον αποχαιρετισμό μια μαμά άνοιξε την τσάντα της, έβγαλε και πρόσφερε στους γονείς χειροποίητα στολίδια που έφτιαξε για τις γιορτές που πέρασαν.
Το κλείσιμο του προγράμματος έγινε με την αποτύπωση στο χαρτί, από τους γονείς, των εντυπώσεών τους και των συναισθημάτων τους από τη συμμετοχή τους στις Σχολές Γονέων.
Παραθέτουμε μερικές εμπειρίες:
«Μέσα από την ομάδα κατάφερα να κάνω κάτι για μένα μαθαίνοντας πώς να εξελιχθώ ως άνθρωπος και ως μαμά. Θα γίνω τέλεια μαμά; Όχι και ούτε θέλω. Θέλω όμως να ξέρω πώς να είμαι δίπλα στο παιδί μου, να το ενισχύω, να το παροτρύνω να κάνει πράγματα, να στέκομαι καλός ακροατής στο μέλλον σε οποιοδήποτε πρόβλημά του!»
«Ξεκινώντας αυτό το ταξίδι των 8 συνεδριών είχα τις αμφιβολίες μου για το αν πραγματικά μια θεωρητική άποψη ενός “ειδικού” θα με βοηθούσε να γίνω καλύτερος γονιός. Δεν ήξερα τι θα συναντήσω και με ποιους ανθρώπους θα βρίσκομαι. Στην πορεία και από την πρώτη συνεδρία άρχιζα να αλλάζω γνώμη. Μου άρεσε και ήθελα να συνεχίσω στην επόμενη. Η θεωρία γινόταν πράξη και σε αυτό συνέβαλε ο τρόπος που γίνονται οι συνεδρίες. Οι εντυπώσεις μου στο τέλος είναι τέτοιες που δεν περίμενα ότι θα έχω. Νομίζω ότι πολλά από αυτά που άκουσα θα με ακολουθήσουν στο υπόλοιπο της ζωής μου».
«…Με άγγιξαν λέξεις και έννοιες όπως είναι τα συναισθήματα και κράτησα πως όλα τα συναισθήματα πρέπει να μάθουμε να τα διαχειριζόμαστε και αποτελούν ευκαιρίες για περισσότερο διάλογο είτε με τα παιδιά είτε με τον εαυτό μας!»
«Νιώθω πολλή χαρά που κατάφερα να παρακολουθήσω αυτά τα μαθήματα. Κατάλαβα πολλά λάθη που κάνω στην επικοινωνία με τα παιδιά μου. Το κυριότερο ότι πρέπει να τα ακούσω και όχι να τους λύσω το πρόβλημα. Να εκφράζω το συναίσθημά μου (αγάπη, χαρά, λύπη…). Πάντα με ήρεμο τρόπο χωρίς φωνές και απειλές. Επίσης έμαθα πως με την επιβράβευση πετυχαίνεις τα πράγματα που θες από τα παιδιά αντί των απειλών. Τέλος, έχουν μειωθεί οι ενοχές που ένιωθα ότι δεν είμαι αρκετά καλή μαμά για τα παιδιά μου. Κατάλαβα πως αυτό που έχει αξία είναι να αναγνωρίζω τα λάθη μου και να θέλω να τα διορθώσω. Σας ευχαριστώ για αυτήν την όμορφη εμπειρία!»
Θα τολμήσουμε να συνοψίσουμε, αντί για κλείσιμο, με τους στίχους του Παντελή Θαλασσινού:
Ν’ αγαπάς τα βουνά και τα πέλαγα,
τους γνωστούς και τους άγνωρους τόπους,
τα πουλιά, τα λουλούδια, τα σύννεφα,
και πολύ ν’ αγαπάς τους ανθρώπους…
Στ.Μ.
