Η πρόσφατη «υδάτινη» αναταραχή στον Έβρο προκλήθηκε εντέχνως από την Τουρκία και δεν είναι καθόλου αθώα. Πρόκειται για τουρκική απόπειρα επαναπροσδιορισμού των ελληνοτουρκικών χερσαίων συνόρων στις όχθες του Έβρου, με στόχο την αύξηση της επιχειρησιακής ισχύος της Τουρκίας λόγω μείωσης της απόστασης ανάμεσα στις δύο όχθες του ποταμού.
Την αφορμή έδωσε η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να κατασκευάσει τείχος επί ελληνικού εδάφους, παράλληλα με την κοίτη του Έβρου, επιχειρώντας να διασφαλίσει (;) ότι θα παραμείνουν οριακές ή και αμελητέες οι ροές μεταναστών από την Τουρκία στον Έβρο. Φυσικά, η ελληνική κυβέρνηση δεν ενημέρωσε την Άγκυρα ούτε πρότεινε τη σύγκλιση της αρμόδιας Κοινής Επιτροπής (που προβλέπεται από το Πρωτόκολλο της Αθήνας 1926) για την εξέταση του θέματος.
Ο λόγος ήταν προφανής. Η Άγκυρα έτσι και αλλιώς θα αντιδρούσε στο τείχος και θα κωλυσιεργούσε στην Κοινή Επιτροπή.
Η Άγκυρα δεν έχασε την ευκαιρία να εκμεταλλευθεί τα μυστήρια του ποταμού. Γνωρίζοντας, όπως όλοι, ότι το ποτάμι, στο φούσκωμά του, μπορεί να δημιουργήσει φυσικές προσχωματώσεις στις όχθες του, παράλληλα με το ελληνικό τείχος, δεν ήθελε πολύ να πειστεί ότι έτσι θα αυξηθεί το ελληνικό έδαφος- ελληνική κυριαρχία- στο σημείο του Έβρου.
Επέλεξε, λοιπόν, την ευρύτερη περιοχή Φερών, εκεί που σχηματίζεται ένας φυσικός κόλπος στην τουρκική ακτή του ποταμού και έχει αρχίσει να τον μπαζώνει. Το αποτέλεσμα θα είναι η Τουρκία να αποκτήσει ξαφνικά δια του μπαζώματος τουλάχιστον 26-30 μέτρα τουρκικού εδάφους, γεγονός που θα αυξήσει την επιχειρησιακή ισχύ της στο συγκεκριμένο σημείο, αν ποτέ αποφασίσει να τη χρησιμοποιήσει.
Το τουρκικό μπάζωμα στην περιοχή του Έβρου θα μειώσει πράγματι το εύρος των ελληνικών περιπολιών ασφαλείας μέσα στην κοίτη του ποταμού, αυξάνοντας αντιστοίχως το εύρος των τουρκικών περιπολιών.
Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λοζάνης, τα κοινά χαραγμένα και συμφωνημένα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα είναι οι όχθες του ποταμού, ακολουθώντας τη ροή του. Στο υδάτινο πλάτος του ποταμού (κατά προσέγγιση minimum 100 μέτρα) οι δύο χώρες, ακολουθώντας τη μέση γραμμή, κάνουν περιπολίες ασφαλείας. Έτσι, η απόσταση κοίτης – ελληνικής όχθης- και αντιστοίχως της τουρκικής- αποτελούν κυριαρχία του εκάστου κράτους. Στην περίπτωση που το πλάτος του ποταμού μικρύνει σε βάρος της Ελλάδας, τότε θα περιοριστεί και η ελληνική κυριαρχία, αφού θα μικρύνει το εύρος των ελληνικών περιπολιών ασφαλείας στον ποταμό.
Με το μπάζωμα του κολπίσκου στην τουρκική όχθη μειώνεται έτσι το πλάτος του ποταμού, τα ύδατα «οδηγούνται» προς την ελληνική όχθη, επομένως μεταβάλλεται το πλάτος της μέσης γραμμής του ποταμού σε βάρος της Ελλάδας, επομένως μειώνεται και τo πλάτος των ελληνικών περιπολιών ασφαλείας στον ποταμό, επομένως και η ελληνική κυριαρχία στο σημείο. Αντιθέτως, είναι ευνόητο ότι αυξάνεται ο χώρος κατά αρκετά και κρίσιμα μέτρα στην τουρκική όχθη, που ευνοεί την αύξηση της επιχειρησιακής χερσαίας ισχύος της Τουρκίας.
Η Άγκυρα με σειρά διαβημάτων της προς την Αθήνα επιδιώκει την ενεργοποίηση του Πρωτοκόλλου της Αθήνας 1926, που προνοεί ότι, αν επέλθουν φυσικές μεταβολές λόγω ροής του ποταμού, απαιτείται επαναχάραξη του καθορισμού κυριαρχίας αμφοτέρων, μέσω της σύγκλισης των αρμόδιας Κοινής Επιτροπής.
Περιττό να αναφερθεί ότι η επερχόμενη φυσική μεταβολή της ροής του ποταμού δε θα είναι αποτέλεσμα της φύσης, αλλά… της μπουλντόζας που έχει ενεργοποιήσει η Τουρκία.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, σε πρόσφατη συνέντευξή του δεν ξεκαθάρισε την εικόνα. Ανέφερε επακριβώς «[… ] Εύχομαι να πάμε σε μια συνεννόηση. Υπάρχει ένα ζήτημα αμφισβήτησης του ακριβούς ορίου εξαιτίας των αλλαγών της κοίτης του ποταμού… Δε μου αρέσει να δημιουργώ εντάσεις ανάμεσα σε δύο χώρες οι οποίες είναι σύμμαχοι. Αυτά τα πράγματα λύνονται χωρίς να γραφεί ούτε μονόστηλο σε εφημερίδα. Μπορούν κάλλιστα να γίνουν οι ανάλογες μετρήσεις και με μια επιτροπή κοινή για όλα αυτά τα πράγματα να επιλυθούν. Μιλάμε για λίγες δεκάδες μέτρα…».
Αλλά προτού τον κ. Δένδια τον πάρει το ποτάμι, η αντιπολίτευση άρχισε να κωπηλατεί κόντρα, ισχυριζόμενη καθ’ υπερβολή ότι η Τουρκία καταλαμβάνει ελληνικά εδάφη, προκαλώντας τη μήνιν του ΥΠΕΞ.
Ποιος θα ξεπλύνει ποιον στο ποτάμι;
Της Κύρας Αδάμ
