Η μετά τον κορωνοϊό εποχή
Ο κορωνοϊός ταρακούνησε δυνατά τη ζωή μας, έπληξε την οικονομία μας και υποδηλώνει ότι ορισμένες αλλαγές της κοινωνικότητάς μας θα αποτελούν χαρακτηριστικά, όχι μόνο του σήμερα, αλλά και του αύριο. Η αναμενόμενη οικονομική κρίση αναγκαστικά θα οδηγήσει όλες τις κυβερνήσεις να σχεδιάσουν τα μέτρα πρόληψης της υγείας και φροντίδας των πολιτών τους σε πιο εθνικές βάσεις, αποδυναμώνοντας σε κάποιον βαθμό την ελεύθερη αγορά και τους κανόνες της παγκοσμιοποίησης.
Η πανδημία από τα στοιχεία που προσμετρήθηκαν πρόσφατα δείχνει να αντιστρατεύεται την κλιματική αλλαγή, αφού η μείωση των ταξιδιών και, επομένως, των εκπομπών καυσαερίου βελτίωσε τις παραμέτρους του φαινομένου του θερμοκηπίου, έκλεισε την τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική και βελτίωσε την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Υπάρχουν πλέον βάσιμες αιτίες ότι πολλές από τις βιομηχανίες, ιδιαιτέρα εκείνες του ιατροβιολογικού εξοπλισμού και των φαρμάκων, θα επαναπατρίσουν τις μονάδες παραγωγής τους στις χώρες τους, τερματίζοντας τη λειτουργία τους σε προορισμούς φθηνού εργατικού κόστους. Η αυξημένη ζήτηση των αναλωσίμων και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού σήμερα αντισταθμίζει το υψηλότερο κόστος παραγωγής. Οι κυβερνήσεις διευκολύνουν τις μετεγκαταστάσεις αυτές λόγω της κοινωνικής πίεσης να προετοιμαστούν για μια πιθανή επανάκαμψη της πανδημίας ή τη γενικότερη προετοιμασία για άλλες υγειονομικές κρίσεις στο μέλλον. Τέλος, κατά την κρίση της πανδημίας έγινε αντιληπτό το γεγονός ότι πρέπει άμεσα να καταπολεμώνται με κεντρικό σχεδιασμό οι ψευδοεπιστήμονες, οι ψευδείς ειδήσεις και οι ύποπτες φήμες. Όλα αυτά δε βλάπτουν μόνο τα άτομα που θα τους εμπιστευθούν, αλλά και το κοινωνικό σύνολο με τις δήθεν αποκαλύψεις και τις φανταστικές θεωρίες, υποθάλποντας τον πανικό και την αμφισβήτηση και οδηγώντας σε ανασφάλειες.
Παρά την αναμενόμενη οικονομική ύφεση, οι επενδύσεις στις ψηφιακές εφαρμογές και στη τεχνητή νοημοσύνη οδηγούνται σε ένα φρενήρη ρυθμό ανάπτυξης. Η πανδημία λειτούργησε καταλυτικά στην υιοθέτηση σημαντικών αλλαγών στην καθημερινότητά μας με μια σειρά υποχρεωτικών αυτοματισμών στις συναλλαγές μας και στην εξυπηρέτησή μας ακόμα και από το ίδιο το κράτος. Δε χρειάζεται να επισκεφθείς μια Δημόσια Υπηρεσία να πρωτοκολλήσεις αίτηση, να συνδιαλλαγείς με τους αρμόδιους, να παραλάβεις ενυπογράφως την απάντηση ή το πόρισμα. Οι περισσότεροι πλέον πολίτες επισκέπτονται τα τραπεζικά καταστήματα μόνο για τη λήψη χρημάτων από τα κέντρα αυτόματων συναλλαγών (ΑΤΜ), αφού οδηγήθηκαν στην υποχρεωτική διαδικτυακή συνδιαλλαγή με τις τράπεζες μέσα από τις ψηφιακές τους πλατφόρμες.
Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η πανδημία άλλαξε σε ένα μεγάλο βαθμό συνήθειες και πρακτικές του πρόσφατου παρελθόντος και περισσότερα ίσως θέματα από ό,τι φανταζόμαστε, βρίσκονται σε εξέλιξη. Οι επιθυμίες μας για έντονη κοινωνική ζωή, για διασκέδαση και ταξίδια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι επίσης θα τροποποιηθούν σε ένα βαθμό. Θα αναδυθούμε, όμως, από την κρίση πιο δυνατοί, πιο σοφοί και με μεγαλύτερο αίσθημα κοινωνικής ευθύνης. Γιατί, τελικά, η τήρηση της ασφαλούς απόστασης μεταξύ των πολιτών δε μας χωρίζει, αλλά τουναντίον μας ενώνει σαν μια γροθιά, για να απαντούμε επιτυχημένα στο απρόσμενο, διατηρώντας στο ύψιστο σημείο τις αξίες σεβασμού του συνανθρώπου μας.
Παναγιώτης Γ. Χαλβατσιώτης
Επίκουρος καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ και αντιπρόεδρος Συλλόγου Μελών ΔΕΠ Ιατρικής Σχολής
