Η διευθύντρια της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας, μιλά στο «Θάρρος» για τον αντίκτυπο της πανδημίας, αλλά και το όραμα της μετεγκατάστασης και της νέας εποχής
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Καλαμάτας «πολεμάει» την κρίση του κορωνοϊού με εξωστρέφεια και το βλέμμα στο μέλλον, εκμεταλλευόμενη τις ηλεκτρονικές δυνατότητες σε όλα τα επίπεδα. Ακούραστη και με άσβεστο εφηβικό ενθουσιασμό η διευθύντρια Νινέτα Σωτηράκη ενορχηστρώνει όλες τις διαθέσιμες και δυνατές δυνάμεις για να προωθήσει τη φιλαναγνωσία και να δημιουργήσει έναν πρότυπο πόλο πολιτισμού. Μεγάλο στοίχημα-πρόκληση και για το νέο Εφορευτικό Συμβούλιο, στο οποίο ανέλαβε πρόσφατα επικεφαλής η Πιπίνα Κουμάντου, είναι η μετεγκατάσταση της Βιβλιοθήκης σε νέο κατάλληλο και πολύ μεγαλύτερο χώρο, δεδομένου κι ότι η σύμβαση παραχώρησης για τον 4ο όροφο του Πνευματικού Κέντρου λήγει την 1η Απριλίου 2021…
Η Βιβλιοθήκη της Καλαμάτας έκλεισε ξαφνικά στις 18 Μαρτίου και έπειτα από περίπου 3,5 μήνες άνοιξε ξανά τις πόρτες της στο κοινό την 1η Ιουλίου, με πολλούς να διαβαίνουν το κατώφλι της με ενθουσιασμό ή αγωνία για την επιστροφή δανεισμένων βιβλίων από την πρώτη ημέρα, με άλλους να είναι διστακτικοί, αλλά και με τα δημοφιλή δια ζώσης εκπαιδευτικά προγράμματα να αναστέλλονται επ’ αόριστον. Παρότι υπάρχει καθοδήγηση για την κατ’ οίκον υλοποίησή τους, αυτό ήταν ένα πλήγμα σε ένα από τα πιο δυναμικά κομμάτια δράσης της Βιβλιοθήκης και μάλιστα με διπλό «κόστος», καθώς παιδιά και γονείς συνδύαζαν αυτές τις επισκέψεις στο χώρο και με το δανεισμό βιβλίων, κάτι που μοιραία έχει πλέον μειωθεί.
Η κα Σωτηράκη ενθαρρύνει το βιβλιόφιλο κοινό να επισκεφτεί χωρίς ενδοιασμούς τη Βιβλιοθήκη: «Καταλαβαίνω ότι ο κόσμος είναι ακόμη φοβισμένος. Το βιβλίο είναι ένα αντικείμενο που αλλάζει πολλά χέρια, είναι ευπαθές, με φιλόξενο περιβάλλον για μικρόβια. Θέλω να διαβεβαιώσω τον κόσμο ότι από εμάς τηρούνται όλες οι προδιαγραφές ασφαλείας, έτσι όπως έχουν οριστεί από τα υπουργεία Παιδείας και Υγείας, αλλά κυρίως σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει δώσει η Διεθνής Ένωση Βιβλιοθηκονομίας και Πληροφόρησης. Τα βιβλία που επιστρέφονται μπαίνουν σε καραντίνα 48 ωρών ή και παραπάνω, σφραγισμένα ατομικά σε νάυλον και κλεισμένα σε κούτες.
Πριν από την επανέναρξη έγινε πλήρης απολύμανση όλων των χώρων της Βιβλιοθήκης και γίνεται καθημερινή καθαριότητα. Έχουν καθαριστεί και ρυθμιστεί τα κλιματιστικά σύμφωνα με τις προδιαγραφές για να μην υπάρχει ανακύκλωση του αέρα και διασπορά μικροβίων και η πρόσβαση στα βιβλιοστάσια γίνεται και από εμάς τους υπαλλήλους και για το κοινό αποκλειστικά με γάντια (σ.σ. η μάσκα είναι προαιρετική).
O πλούτος της Βιβλιοθήκης είναι εδώ για μικρούς και μεγάλους και είναι κατά πολύ αυξημένος σε σχέση με πέρυσι. Πήραμε βιβλία αναφοράς που έλειπαν και αγοράστηκαν ό,τι καινούργιο έχει κυκλοφορήσει και διακριθεί και όλα τα βιβλία που ζήτησαν τα μέλη μας. Μιλάμε για περίπου από 1.500 βιβλία.
Ας ταυτίσουμε το καλοκαίρι με το βιβλίο, με κάτι χαρούμενο και αισιόδοξο, όχι με τον κορωνοϊό» δίνει το σύνθημα η κα Σωτηράκη.
Η ίδια επισημαίνει ότι «σε επίπεδο πωλήσεων το βιβλίο ήταν από τα είδη τα οποία είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση μέσα στην περίοδο του λοκ ντάουν. Με έκανε πολύ χαρούμενη και θέλω να το βλέπω αυτό το αυξημένο ενδιαφέρον και την επιστροφή στο διάβασμα να πιστώνεται και στη Βιβλιοθήκη, με αύξηση του αριθμού των χρηστών και του αριθμού των δανεισμένων βιβλίων».
Αξιοποιήθηκαν οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες
Για τη δύσκολη περίοδο της καραντίνας που προηγήθηκε η κα Σωτηράκη, εξηγεί ότι οι πόρτες ήταν κλειστές για το κοινό, όμως η Βιβλιοθήκη δε σταμάτησε να λειτουργεί ούτε μια ημέρα.
«Ήταν λίγο βίαιο το κλείσιμο και δεν είχαμε προλάβει να σκεφτούμε μια στρατηγική αντιμετώπισης ενός μακροχρόνιου, όπως αποδείχθηκε, λοκ ντάουν. Βρήκαμε πράγματα στην πορεία και σε αυτό μας βοήθησε και η Εθνική Βιβλιοθήκη που άμεσα πρότεινε τη μετατροπή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε προγράμματα που θα μπορούσαν να κάνουν γονείς με παιδιά στο σπίτι. Έτσι, κρατήθηκε η επαφή με τους γονείς και τα παιδιά.
Επίσης, μας δόθηκε η ευκαιρία να προβάλλουμε περισσότερο τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες μας. Υπήρχαν άνθρωποι που είχαν βιβλία δανεισμένα και ανησυχούσαν πότε θα τα επιστρέψουν. Μπορούσαν να κάνουν την ανανέωσή τους μόνοι τους ον λάιν. Υπήρχε και υπάρχει η δυνατότητα για κράτηση βιβλίων, για κριτικές σε βιβλία ή για προτάσεις για νέες αγορές. Όλα αυτά μέσα από τον καινούργιο κατάλογο και το πληροφοριακό μας σύστημα, που αξιοποιήθηκε πολύ».
Όσο για την πρόσφατη επανεκκίνηση, η Νινέτα Σωτηράκη λέει: «Μας βοήθησε το καθυστερημένο άνοιγμα για να στήσουμε τη νέα πραγματικότητα με ασφάλεια και για εμάς που εργαζόμαστε εδώ και για τους επισκέπτες. Από το να μετρήσουμε τις αποστάσεις και να ξέρουμε πόσοι μπορούμε να είμαστε στο χώρο ταυτόχρονα εντός του κτιρίου και να πάρουμε τα μέτρα μας για τις κούτες και τις σακούλες για την καραντίνα των βιβλίων, να ψάξουμε δωρεές για υγειονομικό υλικό μάσκες, γάντια και απολυμαντικά και ό,τι άλλο χρειαστήκαμε και χρειαζόμαστε για να λειτουργήσουμε. Ο ΣΥΦΑΝΟΠΕ μας δώρισε αυτά και τον ευχαριστούμε.
Και φυσικά είχαμε το χρόνο να σχεδιάσουμε καλύτερα το υπόλοιπο της χρονιάς. Βγάλαμε τη νέα παραγγελία την οποία περιμένουμε και αφορά 525 νέα βιβλία. Κάναμε μια διαχείριση των καθυστερημένων, έγιναν πολλά διοικητικά-γραφειοκρατικά που σε άλλες περιπτώσεις θα έμεναν πίσω».
Δανεισμός βιβλίων με κούριερ…
Η Νινέτα Σωτηράκη δεν κρύβει ότι… ζήλεψε την πρωτοβουλία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας και ελπίζει ότι μπορεί να βρεθεί μια γενναία χορηγία, προκειμένου, σε περίπτωση νέου λοκ ντάουν, να δοθεί και στην Καλαμάτα η δυνατότητα δανεισμού και επιστροφής βιβλίων μέσω κούριερ, προκειμένου «να στηρίξουμε τον κόσμο που έχει το βιβλίο περισσότερη ανάγκη αυτή τη δύσκολη εποχή».
Ψηφιοποιήσεις αρχείων από τον Αύγουστο
Μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας ήταν η προμήθεια ενός υπερσύγχρονου ψηφιοποιητή, ο οποίος έχει παραληφθεί και υπολογίζεται ότι θα εγκατασταθεί και θα τεθεί σε λειτουργία από τον Αύγουστο.
Οι ψηφιοποιήσεις θα αρχίσουν με τεκμήρια της ΔΚΒΚ: «που δεν δανείζονται, κάποια παλιά, φθαρμένα ή σπάνια και ο εξοπλισμός θα αξιοποιηθεί και για ψηφιοποίηση αρχείων φορέων της περιοχής, ξεκινώντας από το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και τις τοπικές εφημερίδες. Αντίγραφα θα υπάρχουν διαθέσιμα για πρόσβαση από το χώρο της Βιβλιοθήκης, ενώ κάθε φορέας θα αποφασίζει αν το υλικό θα μπορεί να είναι περαιτέρω προσβάσιμο ελεύθερα ή όχι. Θα δημιουργηθεί ένα ψηφιακό αποθετήριο που θα φιλοξενήσει όλο τον πλούτο που ψηφιοποιείται. Και φυσικά η έμφαση δίνεται στη μεσσηνιακή συλλογή, εκεί που υπάρχει ανάγκη και θέλουμε να τονώσουμε το επιστημονικό ενδιαφέρον».
Λογοτεχνικός διαγωνισμός, Λέσχη Ανάγνωσης και συνεργασία με τον Σύλλογο Τυφλών
Στο διάστημα που πρόλαβε να λειτουργήσει πριν από την καραντίνα η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη πρόλαβε να κάνει μια σειρά από τις καθιερωμένες βιβλιοπαρουσιάσεις της, ενώ πιο πυκνές από ποτέ ήταν οι επισκέψεις σχολείων για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που είχαν εκπονηθεί.
Η Λέσχη Ανάγνωσης ολοκληρώθηκε με τις δύο τελευταίες συναντήσεις να γίνονται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας «Ζουμ». Μάλιστα, υπάρχει σε εξέλιξη διαδικτυακή ψηφοφορία ώστε να επιλέξουν οι ενδιαφερόμενοι αν από τη νέα σεζόν θα επανέλθουν οι δια ζώσης συναντήσεις ή αν θα καθιερωθούν οι εξ αποστάσεως.
Επίσης, κανονικά διεξήχθη ο καθιερωμένος πια Λογοτεχνικός Διαγωνισμός, με μικρή μείωση των συμμετοχών, ενώ τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο.
Τέλος, προγραμματίζεται αναβάθμιση των εξοπλισμών για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ξεκινώντας και μια συνεργασία με το Σύλλογο Τυφλών, παράρτημα Μεσσηνίας.
Μεταβατικό στάδιο και ανάγκη στήριξης απ’ όλους για την εξασφάλιση νέας στέγης…
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Καλαμάτας έχει μεγαλώσει πολύ και συνεχίζει να επεκτείνει τις δράσεις και τους «θησαυρούς» της. Το κτηριακό ζήτημα είναι επιτακτικό και η μετεγκατάσταση επιβεβλημένη. Η Νινέτα Σωτηράκη τονίζει το πρόβλημα, την ανάγκη στήριξης, αλλά και τις προοπτικές που ανοίγονται:
«Η Βιβλιοθήκη βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο, αφενός έχει ένα νέο εφορευτικό συμβούλιο, το οποίο διαμορφώνει το δικό του όραμα και σχεδιάζει τη δική του πορεία, αφετέρου μπαίνουμε σε χρονιά μετεγκατάστασης και για μας είναι τεράστια πρόκληση. Πρέπει να βρεθεί ένα κατάλληλο κτίριο, διπλάσιας χωρητικότητας από αυτό που είμαστε σήμερα, για να στεγάσει όχι μόνο τη βιβλιοθήκη και τα υλικά της υπάρχοντα, αλλά και τα όνειρα της Βιβλιοθήκης και όλα αυτά που θέλουμε να κάνουμε. Την αίθουσα ρομποτική που θέλουμε να δημιουργήσουμε, ξεχωριστή αίθουσα για τη μεσσηνιακή συλλογή, μεγαλύτερο παιδικό δωμάτιο για να μπορέσουμε να υποδεχθούμε στην μετά-καραντίνα εποχή τα παιδιά με ασφάλεια, καθώς τώρα δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για 5 τετραγωνικά ανά άτομο. Αποθήκη για να γίνεται η καλύτερη δυνατή διαχείριση του υλικού μας και ένας ξεχωριστός χώρος για την ψηφιοποίηση η οποία θα ξεκινήσει σύντομα με πολύ εντατικούς ρυθμούς.
Οπότε ο νέος χώρος θα στεγάσει και το όραμα της Βιβλιοθήκης και όλο αυτό θέλουμε να γίνει ωραία και σωστά, να επενδύσουμε και τα χρήματα του δημοσίου και τον δικό μας εργασιακό και προσωπικό χρόνο για να γίνει κάτι πολύ όμορφο για την πόλη.
Ευχής έργο είναι να έχουμε γι’ αυτό συμπαραστάτες όλο τον κόσμο της Καλαμάτας: τη βοήθεια του Δήμου, της Περιφέρειας, της Μητρόπολης, του Πανεπιστημίου, αλλά και των ανθρώπων που παραδοσιακά βοηθούν τις σημαντικές κινήσεις που γίνονται στην πόλη, των σημαντικών οικογενειών της πόλης που στηρίζουν όλες τις πολιτισμικές δραστηριότητες για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτό το μεγάλο βήμα που θα δώσει και σε εμάς διαφορετικό αέρα, θα μπορέσουμε να αναπνεύσουμε και να σχεδιάσουμε όχι μόνο την καθημερινή λειτουργία, αλλά το μακρινό ορίζοντα.
Υπάρχει έγκριση από το υπουργείο Παιδείας και υπάρχουν και οι προδιαγραφές. Θα εξαντλήσουμε πρώτα μια σειρά επαφών μήπως μας παραχωρηθεί κάποιος χώρος, αλλά σε κάθε περίπτωση το υπουργείο θα μας συνδράμει και υλικά και για το νέο κτήριο και για τη μετεγκατάσταση, αλλά και με μηχανικό για τον έλεγχο και όλα τα απαραίτητα, καθώς ένα κτήριο βιβλιοθήκης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρέπει να πληρούνται όλες οι προδιαγραφές προσβασιμότητας, πρέπει να είναι κοντά στο κέντρο, οι διαστάσεις πρέπει να είναι πολύ μεγάλες, μιλάμε για τουλάχιστον 400 τετραγωνικά. Μοιραία οι επιλογές δεν είναι πολλές…
Το ιδανικό κι αυτό που έχει γίνει σε όλες τις μεγάλες πόλεις είναι ο Δήμος, η Περιφέρεια ή Μητρόπολη να δωρίσουν κάποιο κτήριο, π.χ. με χρησιδάνειο. Όπως έγινε και με το κτήριο των Γενικών Αρχείων του Κράτους που είναι ένα κόσμημα και πολύ σωστά δόθηκε, ένα αντίστοιχο κτίριο θα πρέπει να δοθεί στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη» καταλήγει η Διευθύντρια της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
