-«Κατάθεση ψυχής» της 24χρονης φοιτήτριας Ιατρικής, από το Καρτερόλι Μεσσηνίας, στην «Καθημερινή» για το «ψυχοφθόρο» σύστημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων
Λίγες εβδομάδες πριν ανακοινώθηκαν οι φετινές βαθμολογίες των Πανελλαδικών Εξετάσεων… Τα «φώτα», ως είθισται, πέφτουν στους επιτυχόντες. Αντιθέτως, το «σύστημα» εξετάσεων της χώρας μας, αλλά και η αντιμετώπισή του απ’ την ίδια την κοινωνία, δε βοηθά τους «αποτυχόντες» να αντιληφθούν την ασημαντότητα αυτής της αποτυχίας. Οι «Πανελλαδικές Εξετάσεις» είναι πιθανότατα το πιο πολυσυζητημένο σύστημα εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση σ’ όλη την Ευρώπη. Συζητήσεις επί συζητήσεων από τα χρόνια που πήγαινα σχολείο (και έχουν περάσει 22 από τότε), αρκετές αλλαγές για να καταλήξουμε και πάλι σήμερα σε ένα ανάλογο σύστημα με αυτό της «γενιάς μου» δύο δεκαετίες πριν.
Η ψυχολογία στους εξεταζόμενους δε, παραμένει η ίδια… Νιώθεις ότι σε 4 ημέρες και 12 ώρες συνολικά σε μια εβδομάδα, «κρίνεται όλη σου η ζωή».
Όλες οι παραπάνω σκέψεις (αν και τις είχα αποβάλλει για χρόνια) επανήλθαν διαβάζοντας στην «Καθημερινή» της προηγούμενης Κυριακής μια πραγματική «κατάθεση ψυχής» για το ψυχοφθόρο σύστημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων, αλλά και τις γενικότερες παθογένειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος από μια 24χρονη «συμπατριώτισσά» μου, από το Καρτερόλι Μεσσηνίας.
Ο Απόστολος Λακασάς, ειδικός σε θέματα Παιδείας στην ιστορική αθηναϊκή εφημερίδα εδώ και 20 χρόνια, μεταφέρει στο κείμενό του την «ιστορία» της Σταυρούλας Χριστακοπούλου, που ξεκίνησε την επαφή με το εκπαιδευτικό σύστημα στο πέτρινο μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο στο μικρό χωριό της Μεσσηνίας και με βασικό «εφόδιο» την επιμονή της, είναι σήμερα 3ετής φοιτήτρια της Ιατρικής Σχολής Πατρών, αφού χρειάστηκε να «παλέψει» 4 φορές με το «θηρίο» των Πανελλαδικών Εξετάσεων.
Τα όσα καταθέτει «βιωματικά» στην «Καθημερινή» η Μεσσήνια φοιτήτρια δε θα πρέπει να διαβαστούν μόνο από όσους απέτυχαν να πραγματοποιήσουν τους στόχους που είχαν θέσει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις… Θα φανούν, επίσης, πολύ «χρήσιμα» στους επιτυχόντες, αλλά και γενικότερα σ’ όλους τους νέους ανθρώπους που αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» και το «μέλλον της πατρίδας μας…
Όπως πολύ σωστά επισημαίνει η ίδια: «Το μόνο πραγματικό εμπόδιο στη ζωή μας είναι ο δικός μας εφησυχασμός» .
Επιμέλεια: Κώστας Γαζούλης
Ακολουθεί αναδημοσίευση από την «Καθημερινή» της Κυριακής 26 Ιουλίου:
«Αγώνας είναι να ξυπνάς με τη διάθεση να αδράξεις τη μέρα που θα σε φέρει ένα βήμα πιο κοντά στα όνειρά σου. Για εμένα ο αγώνας για το στόχο είναι αυτός που νοηματοδοτεί και κινητροδοτεί την ύπαρξή μου. Πάντα θα υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες, αλλά το μόνο πραγματικό εμπόδιο είναι ο δικός μας εφησυχασμός»!
Η 24χρονη Σταυρούλα – Μαρία Χριστακοπούλου είναι τριτοετής φοιτήτρια στην Ιατρική Πατρών. Πάλεψε τέσσερις φορές για να πάρει το εισιτήριο για τη σχολή των ονείρων της. Από ένα μικρό χωριό της Μεσσηνίας, αγωνίστηκε με σθένος και επιμονή για να ξεπεράσει τις ανισότητες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. «Αγώνας είναι να οπτικοποιείς το όνειρο στο μυαλό σου με κάθε του λεπτομέρεια, προσμένοντας τη μέρα που η φαντασία θα μετουσιωθεί σε πραγματικότητα» λέει, και το μήνυμά της αγγίζει όσους αγωνιούν για τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων.
Κατάγεται από το Καρτερόλι Μεσσηνίας, ένα χωριό με περίπου 250 κατοίκους. «Εκεί, στο μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο, ένα πέτρινο κτήριο εκατό και πλέον χρόνων, υπήρξε χρονιά που ο αριθμός των μαθητών –εμού συμπεριλαμβανομένης– δεν ξεπερνούσε τους οκτώ. Μέσα από αντικειμενικά προβλήματα για τα οποία οι αρμόδιες Αρχές αδιαφορούσαν –θυμάμαι τα ξύλινα, παμπάλαια κουφώματα να σείονται ετοιμόρροπα στο δυνατό αέρα, και το νερό που έτρεχε από το ταβάνι στην πρώτη νεροποντή–, ευτυχήσαμε να έχουμε δασκάλους που με ουσιαστικό ενδιαφέρον και καθοδήγηση μας βοήθησαν να αναπτύξουμε μια ατομική γνωσιακή ευθύνη. Δηλαδή μια μορφή αυτοδιδασκαλίας, ενεργητικό διάβασμα, επικοινωνιακές δεξιότητες μέσα από τη βοήθεια στα παιδιά των μικρότερων τάξεων, αφού, μονοθέσιο γαρ το σχολείο, εκ των πραγμάτων η μέρα έπρεπε να μοιραστεί ισόποσα σε μαθητές διαφορετικού επιπέδου και αναγκών στην ίδια αίθουσα» λέει στην «Κ».
«Οι γονείς μου, όπως και πολλοί συντοπίτες, δεν είχαν σταθεί αρκετά τυχεροί ώστε να προχωρήσουν πέρα από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και, ως εκ τούτου, να διεκδικήσουν ένα καλύτερο και πιο βέβαιο μέλλον.
Οι γονείς μου είναι αγρότες και παράλληλα έχουν καφενείο στο χωριό. Έτσι από νωρίς είχα συνειδητοποιήσει ότι η μόρφωση ήταν ίσως το μοναδικό εφαλτήριο για να ξεφύγω από τα σύνορα ενός τόπου με διάπλατη θέα, αλλά στενούς ορίζοντες» προσθέτει.
Αποφοίτησε από το Λύκειο το 2014, και ακολούθησαν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις: μία διόλου επιτυχημένη πρώτη προσπάθεια. «Αν νομίζουμε ή μας έκαναν να νομίζουμε (;) ότι το μέλλον ξεκινά και τελειώνει το μεσημέρι του Αυγούστου που ανακοινώνονται οι βάσεις εισαγωγής, πρέπει να αναθεωρήσουμε» τονίζει. «Έθεσα κατά μέρος το αρχικό σοκ και προσπάθησα να καταλάβω τι έκανα λάθος. Ο αγώνας για την κατάκτηση των στόχων δεν είναι μια ρομαντική ή μονοσήμαντη έννοια. Εν προκειμένω, δεν αφορά μόνο στην ασταμάτητη επίλυση ασκήσεων ή την αποστήθιση κειμένων. Η πραγματική προσπάθεια περιλαμβάνει την αναμέτρηση με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ένας υποψήφιος πρέπει να διαχειριστεί γόνιμα το άγχος του, να αποκτήσει υγιή αυτοπεποίθηση, να αποτάξει την αυτοκαταστροφική τακτική της τελειοθηρίας και της ηττοπάθειας, να παραμείνει στοχοπροσηλωμένος και συνεπής στα όνειρά του» παρατηρεί.
Η Σταυρούλα δε χρησιμοποιεί τη λέξη «αποτυχία». «Η ανασυγκρότηση, η θαρραλέα και καλόπιστη αυτοκριτική και η προσεκτική ανασκόπηση ίσως είναι τα πρώτα βήματα για να αποτιμήσει κάποιος μια οποιαδήποτε αρνητική έκβαση και να σχεδιάσει με αυτοπεποίθηση το επόμενο βήμα. Επί τούτου δε χρησιμοποιώ τη λέξη “αποτυχία”, διότι πιστεύω ακράδαντα ότι σαν έννοια δεν υφίσταται. Η ζωή περιλαμβάνει σειρά προκλήσεων» λέει.
Πήρε το εισιτήριο για την Ιατρική Πατρών στην τέταρτη προσπάθεια, το 2017. «Είναι πολύ εύκολο να μοιρολατρείς και να νιώθεις ο μόνος αδικημένος σε έναν κόσμο νομοτελειακά άδικο. Έχετε αναλογιστεί ποτέ τι θα γινόταν εάν ο Στίβεν Χόκινγκ, αυτή η υπέρλαμπρη μορφή της θεωρητικής φυσικής και ολόκληρης της επιστήμης, είχε παραιτηθεί από τη ζωή, όταν στα 21 του μόλις χρόνια διαγνώστηκε με πλάγια μυατροφική σκλήρυνση;» ρωτά.
«Αλίμονο, εάν το ταξίδι της γνώσης είχε προορισμό μια τέτοια ψυχρή τρίωρη αξιολόγηση» λέει για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, και τονίζει πως ζούμε στη μοναδική ίσως χώρα που έχει αναγάγει τις εισαγωγικές εξετάσεις σε μείζον ζήτημα δημοσίου διαλόγου. «Ανατραφήκαμε θεωρώντας τις Πανελλαδικές τον καθολικό και τον αδιάβλητο κριτή, ενώ παράλληλα κλείναμε τα μάτια στις δραματικές ανισότητες και παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι ικανή μια δίκαιη τελική εξέταση δύο εβδομάδων να “ξεπλύνει” ένα ολόκληρο δυσλειτουργικό σύστημα δώδεκα ετών;» αναλογίζεται.
Φοιτήτρια πλέον της Ιατρικής, ο λόγος της για τα παιδιά που παλεύουν για τα όνειρά τους πολύτιμος: «Να θυμάστε ότι δεν αξίζει να συσσωρεύετε άγονες γνώσεις. Αντίθετα, προσπαθήστε τις γνώσεις να τις ποτίσετε με κριτική σκέψη, ορθολογισμό, ήθος και πνευματική ωριμότητα. Φροντίστε τα εφόδια αυτά να τα κατακτήσετε στην ακαδημαϊκή και μετέπειτα ζωή σας, ώστε να τοποθετήσετε υπεύθυνα την ψηφίδα που εσείς επιθυμείτε στο ψηφιδωτό της αυριανής Ελλάδας».