Μία όασις στη Μεσσηνία… Η Κάτω Μέλπεια. Παράδοξο θα φανή στον αναγνώστη, στη Μεσσηνία που οργιάζει η βλάστησις, που ο τόπος είναι γεμάτος νερά, να γίνεται λόγος περί οάσεως. Και όμως, ενώ βρισκόμεθα μέσα σ’ αυτό τον παράδεισο όλοι μας, όταν έχουμε μια μέρα στη διάθεσή μας και θέλουμε να βρούμε κάποιο μέρος να περάσουμε ευχάριστα, δεν μπορούμε να το βρούμε εύκολα… Η σκέψις μας γυρίζει από το ένα χωριό στο άλλο και στο τέλος τα βρίσκουμε όλα ακατάλληλα. Γιατί αν μια τοποθεσία είναι καλή, είναι δυσκολωτάτη η συγκοινωνία, ή αν η συγκοινωνία είναι εύκολη, δεν αξίζει το τοπίο. Έτσι στα τελευταία να πάμε πουθενά, γυρίζουμε κουρασμένοι.
Από τη δύσκολη αυτή θέση μάς βγάζει η Κάτω Μέλπεια (Γαράντζα). Το χωριό αυτό είναι μια πραγματική όασις που ξεπροβάλλει όχι μέσα στους άμμους, αλλά μέσα στις πρασινάδες. Από διετίας τώρα την έχουν επισκεφθή κατ’ επανάληψη δύο οργανωμένοι όμιλοι εκδρομέων εκ Καλαμών και την επισκέπτονται συχνά διάφορες παρέες. Τόσος δε είναι ο ενθουσιασμός των επισκεπτών, ώστε μερικοί λέγουν ότι η Μέλπεια είναι τα Τέμπη της Μεσσηνίας. Αλλά πραγματικά στη Μέλπεια μπορεί κανείς να περάση μια ημέρα κάτι παραπάνω από ευχάριστη και ξεκούραστη. Νερό κρυσταλλένιο, αεράκι δροσερό, ευρυχωρία. Σ’ όσους δε αρέσει και το βουνό, είναι κοντά τους.
Ο επισκεπτόμενος την Μέλπεια αισθάνεται ότι βρίσκεται στην πραγματική εξοχή και όταν μια φορά περάση κανείς από εδώ είναι αδύνατο να μην επαναλάβη τις επισκέψεις του.
Η διαδρομή από Καλαμών ή οιουδήποτε άλλου μέρους της Μεσσηνίας είναι μαγευτική. Το αυτοκίνητο διέρχεται δια μέσου των πεδιάδων της Άνω και Κάτω Μεσσηνίας. Ο οφθαλμός εντρυφά εις τας διαφόρους εγχρώμους εναλλαγάς της φύσεως. Η όσφρησις χορταίνει με τα διάφορα αρώματα που ξεχύνονται από τας μυριάδας των ανθών της μεσσηνιακής γης.
Η ακοή τέρπεται από τα τερετίσματα των πουλιών, από τα βελάσματα των αρνιών που βόσκουν στα γύρω χωράφια, από το θρόισμα των κινουμένων δένδρων και από τους παθητικούς ήχους της φλογέρας του βοσκού που αμέριμνος βόσκει τα πρόβατά του. Η πρωινή αύρα και ο απογευματινός μαΐστρος χαϊδεύουν το πρόσωπο και ξαλαφρώνουν το σώμα.
Και τέλος εις την Κάτω Μέλπεια υπάρχει το γευστικώτατο και κρυσταλλένιο νερό του «Κουμπέ» που ρέει άφθονο από μια βρύση με πέντε κρουνούς και της «Συκιάς», που αναβλύζει ολογάργαρο μέσα από κατακάθαρα χαλίκια. Καμμιά αίσθησις δεν μένει παραπονεμένη. Όλες ικανοποιούνται με το παραπάνω.
Φθάνοντας κανείς στη Μέλπεια μένει έκθαμπος προ του μεγαλείου της φύσεως, διότι η φύσις επεδαψίλευσε στο μικρό τούτο τμήμα άφθονα αγαθά. Νερό κρύο και άφθονο και κοντά στο νερό ένα ολόκληρο δάσος από πλατάνια και άλλα δένδρα των ποταμιών, κάτω από τα οποία μπορούν να περάσουν άνετα την ημέρα τους χίλιοι και πλέον εκδρομείς. Ανάμεσα σ’ αυτά τα ωραία και περιποιημένα δένδρα, ένα γάργαρο ποταμάκι κυλάει ήσυχο.
Λίγα μέτρα από την πηγή αρχίζει ένα κατάφυτο και απόκρημνο βουνό το λεγόμενο «Κάστρο» που οι πλαγιές του είναι γεμάτες από μεγαθήρια φρούρια εις τα οποία ο Γαραντζαίος Στρατηγός Μητρο – Πέτροβας με τα παληκάρια του κλεισμένος, πολεμούσε την Τουρκιά κατά τους απελευθερωτικούς αγώνας. Γύρω σ’ αυτό το βουνό βλέπει κανείς διάφορα αυτοφυή δένδρα και πευκάκια, τα οποία προ δεκαπενταετίας έχουν φυτεύσει και εξακολουθούν να φυτεύουν οι Μελπιείς με την πρωτοβουλία του Συλλόγου των Φιλοπροόδων Νέων, του Κτηματικού Συλλόγου, του Κοινοτικού συμβουλίου και της από διετίας συσταθείσης ΕΟΝ.
Μέσα στα βαθύσκια πλατάνια ένα όμορφο σιντριβάνι εκσφενδονίζει το νερό σε δύο μέτρα ύψος και μέσα στο νερό παίζουν ολόχρυσα ψαράκια… Αλλά θα ήτο παράλειψις αν επί τη ευκαιρία δεν έγραφα και λίγα για τους κατοίκους της Κάτω Μέλπειας.
Από του έτους 1909 οι κάτοικοι του χωριού αυτού έχουν επιδοθή σε εξωραϊσμούς τοπίων, σε δενδροφυτείας και σε άλλα εκπολιτιστικά έργα. Ίσως θα είναι ένα από τα πρώτα χωρία που εφήρμοσε την προσωπική εργασία, γιατί εδώ από του έτους 1900, ίσως και πιο μπροστά, είναι απαραίτητο κάθε χρόνο να εργασθούν για τον εξωραϊσμό ενός τοπίου, για την κατασκευή ενός δρόμου κ.λπ.
Προσωπική εργασία εδώ σημαίνει πανηγύρι, και όχι αγγαρεία. Δεν βρίσκομαι μακριά από την αλήθεια να είπω ότι όλοι οι κάτοικοι την προσωπική εργασία την περιμένουν με ανυπομονησία. Πολλές φορές μάλιστα εργάζονται και οι γυναίκες.
Τα περιποιημένα τοπία, οι όμορφες βρύσες, οι δεντροφυτείες και ένα σωρό άλλα πράγματα που βλέπει κανείς εδώ, μαρτυρούν ότι έχει γίνη μεγάλη εργασία και συστηματική.
Εκείνο που κάνει χαρακτηριστική εντύπωση, είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί από τη μακρινή εκείνη εποχή εσκέφθησαν να εξωραΐσουν τα διάφορα τοπία και να κάμουν δενδροφυτείες.
Δεν πρέπει όμως να παραλείψω και τας καθημερινάς διαλέξεις που γίνονται εδώ κατά τας εορτασίμους ημέρας, όπου ειδικοί αναλαμβάνουν να ομιλήσουν εις συγκεντρώσεις, καφενεία, για διάφορα ζητήματα.
Τελειώνοντας θα πρέπει να τονίσω ότι εδώ μπορεί να περάσει κανείς ένα καλοκαίρι ευχάριστο, διότι υπάρχουν τα μέσα, συγκοινωνία τακτική δια λεωφορείων, νερό, σκιά κ.λπ., καθώς επίσης επτά παντοπωλεία και πέντε καφενεία υπέροχα, εκ των οποίων τα τρία έχουν και ραδιόφωνα και ιδιαιτέρως το ένα έχει και ταράτσαν 180 τετραγωνικών μέτρων που είναι απόλαυσις.
Ε. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ