Χωρίς τη μέχρι τώρα ανοιχτά προκλητική υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ, η Τουρκία ετοιμάζεται να διαπραγματευθεί ή αντιπαρατεθεί με τα κράτη μέλη της Ε.Ε., τα οποία στο Συμβούλιο Κορυφής του Δεκεμβρίου έχουν ήδη εγγεγραμμένο το κεφάλαιο «Τουρκία» και συγκεκριμένα το είδος των κυρώσεων και τη χρονική περίοδο έναρξης εφαρμογής τους.
Η Τουρκία ευελπιστεί ότι θα «πέσει στα μαλακά» και αυτή τη φορά, ενθαρρυμένη και – σύμφωνα με τις διπλωματικές πληροφορίες- από τη μικρή και αδύναμη Μάλτα (σ.σ. ίσως ως «λαγός» άλλων φιλοτουρκικών χωρών, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γερμανία κ.λπ.), που δείχνει διατιθεμένη να ανοίξει το χορό του veto στις κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
Αυτή τη στιγμή η Άγκυρα επιχειρεί να εφαρμόσει μια διπλή τακτική, με εμφανή στόχο να βαθύνει το χάσμα ανάμεσα στα ευρωπαϊκές χώρες: αυτές που έχουν εκφραστεί υπέρ μιας ήπιας συμπεριφοράς χωρίς βαριές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, προκειμένου να εξακολουθήσουν τις προνομιακές διμερείς οικονομικές σχέσεις τους (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Ουγγαρία κ.λπ.), και σε αυτές που επιμένουν στην αυστηρή αντιμετώπιση της Τουρκίας (όπως Γαλλία, Αυστρία, Ολλανδία, Ελλάδα, Κύπρος κ.λπ.).
Η Τουρκία προωθεί τη θέση της σύμφωνα με την οποία είναι άλλο πράγμα οι ευρωτουρκικές σχέσεις και άλλο πράγμα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, δηλαδή οι διαφορές ανάμεσα σε δύο γειτονικές χώρες.
Δηλώνει προς όλους ότι δεν πρόκειται να κάνει πίσω στην εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων της και των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων (μια αξιοθρήνητη δικαιολογία για να καλύψει τις μόνιμες προκλητικές και επιθετικές πράξεις της σε βάρος δυο κρατών μελών της Ε.Ε., Ελλάδα και Κύπρο). Και ταυτόχρονα απαντά στην ελληνική θέση έναρξης διαλόγου για το θέμα της ΑΟΖ, με την τουρκική φόρμουλα, που περιλαμβάνει το σύνολο των διεκδικήσεών της, συν μια καινούργια:
Καθορισμός χωρικών υδάτων στην Αν. Μεσόγειο, Υφαλοκρηπίδα, Αποστρατιωτικοποίηση νήσων, Νομικό καθεστώς γεωγραφικών σχηματισμών, Εύρος εθνικού εναερίου χώρου, Καθορισμός περιοχής θαλάσσιας Έρευνας και Διάσωσης.
Η «καινούργια» προϋπόθεση που θέτει η Άγκυρα για το διάλογο είναι «ο καθορισμός χωρικών υδάτων στην Αν. Μεσόγειο». Την τουρκική αυτή απαίτηση πρωτοεμφάνισε η Τουρκία πέρσι τον Αύγουστο στο Βερολίνο στην πρώτη διερευνητική επαφή της Ελένης Σουρανή με τον Ιμπραήμ Καλίν. Αυτή η νέα τουρκική προϋπόθεση έχει προκληθεί από τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση επισήμως (Οκτώβριος 2019 στη Βουλή) δήλωσε ότι η περιοχή Ρόδου- Καστελόριζου δεν ανήκει στο Αιγαίο. Επομένως, ανήκει στην Αν. Μεσόγειο. Και επειδή η Τουρκία στην Αν. Μεσόγειο έχει επισήμως ορίσει χωρικά ύδατα στα 12 ν.μ. (και όχι στα 6 ν.μ. όπως έχει στο Αιγαίο), εγείρεται θέμα καθορισμού χωρικών υδάτων στην Αν. Μεσόγειο, με προέκταση την επικίνδυνη αναδιάρθρωση στην περιοχή του FIR Αθηνών/Κωνσταντινούπολης.
Είναι ευνόητο ότι η ελληνική κυβέρνηση, μετά το φιάσκο του Βερολίνου πέρσι το καλοκαίρι και τις συνεχείς «επιθέσεις» έκτοτε του Όρους Ρεις εναντίον ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί τώρα να επιμείνει στην προοπτική άμεσης έναρξης ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Οφείλει, όμως, να επιμείνει μέχρι τέλους στο Συμβούλιο Κορυφής στην απαίτηση να αποσύρει η Τουρκία όλες τις προκλητικές ενέργειές της σε κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Όπως οφείλει από τώρα να ξεκαθαρίσει ότι όχι μόνον υποστηρίζει ευρωπαϊκές ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ σε βάρος της Άγκυρας, αν αυτή δε συμμορφωθεί, αλλά και ποιες μπορεί να είναι αυτές. Και βεβαίως, να μη συναινέσει σε «αναβάθμιση της Τελωνειακή Ένωσης Ε.Ε. Τουρκίας», όπως θα επιθυμούσε η Γερμανία, αλλά στις στοχευμένες αυξήσεις δασμών σε συγκεκριμένα τουρκικά προϊόντα στην Ε.Ε.
Η εικόνα ακόμα είναι ασαφής, παρά την εκτεταμένη προειδοποιητική πρόσφατη δήλωση του κ. Δένδια προς την Τουρκία, για «να ακούσουν» οι Βρυξέλλες.
Της Κύρας Αδάμ
