Σήμερον την πρωίαν περιστοιχιζόμενος υπό πλήθος οικείων και συγγενών παρέδωκεν ηρέμως το πνεύμα ο τραπεζίτης της πόλεώς μας Σπυρίδων Εφέσιος, ο μεγαλύτερος των αδελφών Εφεσίων, εν αρκετά προκεχωρηκυία ηλικία.
Τοιούτοι θάνατοι ως του μεταστάντος Εφεσίου διανοίγουσι κενόν δυσαναπλήρωτον, αισθητόν ανά πάσαν στιγμήν, διότι ο σκληρός θάνατος αποκόπτων το νήμα της ζωής τοιούτων υπάρξεων φυγαδεύει εν ταυτώ και την φιλανθρωπίαν, την ποικίλην δράσιν, την τε μερικήν και γενικήν και ανακόπτει τον δρόμον του άρματος της προόδου.
Τοιαύτην αποστολήν υπέρ πάντα άλλον πλείονα, εθράπευσεν ο μεταστάς, δι’ όπερ ο θάνατος αυτού καθίσταται οδυνηρότερος.
Η πόλις ημών μνήμων των ποικίλων ευεργεσιών, ων κατά καιρούς έτυχε παρά του μεταστάντος, αποθέτει επί του νεκρού του Εφεσίου τον φόρον της ευγνωμοσύνης αυτής.
Ο μεταστάς καθ’ α εγνώσθη κατέλειπε ιδιόχειρον διαθήκην, το περιεχόμενον της οποίας παραμένει τελείως άγνωστον.
Η κηδεία του μεταστάντος Σπυρίδωνος Εφεσίου θα γίνη αύριον την 1 1/2 πρωινήν πάνδημος μετά πάσης μεγαλοπρεπείας, σεμνότητος και επιβολής.
Βιογραφικαί σημειώσεις
Ο μεταστάς Σπυρίδων Εφέσιος εγεννήθη εν Καλάμαις κατά το έτος 1835, άγει δι’ ήδη το 72 προς 73 έτος της ηλικίας αυτού.
Νεαρός έτι μετά ζήλου ηκολούθησε το εμπόριον κληρονομήσας αυτό παρά του αοιδίμου πατρός του εμπορευόμενος μετά της Τύνιδος, από του οποίου σπουδαίας ωφελείας προσεπορίσθη, αι οποίαι μεγάλως συνέτεινον εις την αύξησιν της πατρικής περιουσίας.
Σπουδαίαν δράσιν έχει σημειώση ο μεταστάς πρωτοστατήσας εις διάφορα κοινωφελή έργα. Η κατασκευή του λιμένος αναγνωρίζει αυτόν ως έναν των πρωτεργατών του.
Και εν γένει γενικώς η πόλις έχει αισθανθή ωφέλειαν και πρόοδον εξ αυτού.
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΗΛ. ΕΦΕΣΙΟΣ
«ΘΑΡΡΟΣ» 8 Απριλίου 1907
Η βαθμιαίως και αθορύβως καταπίπτουσα υψικάμινος δρυς δεν προξενεί, δια τον εμβαθύνοντα εν τοις αποτελέσμασι παρατηρητήν, μικροτέραν εντύπωσιν της μετά πατάγου και αθορύβου τοιαύτης.
Ο ήρεμος θάνατος φαίνεται ημίν η φυσικωτέρα, ούτως ειπείν, πράξις της ανεπιστρεπτί αποδημίας ημών, το ησυχαίτερον τέρμα του ακανθώδους βίου μας. Η παράδοσις της ψυχής εις τον Πλάστην αυτής καταφαίνει τι το υψηλόν, το αγγελικόν.
Εκ του αποτελέσματος κρίνων τις εν έργον, άγεται εις το ακριβή χαρακτηρισμόν αυτού. Εκ του βίου του Σπυρίδωνος Εφεσίου αντλεί τις διδάγματα, τα οποία πρέπει να ώσιν οι σταθμοί της κατευθύνσεως ημών εν τω πολυκυμάντω τούτω βίω, οι οποίοι οδηγούν εις την επιτέλεσιν της αποστολής ημών, η οποία δεν επιτυγχάνεται δια του επαναστατικού θορύβου και της πολυπραγμοσύνης, αλλά δια τακτικής, ησύχου και ακριβούς εν τη αντιλήψει των υποχρεώσεων αυτής.
Ο Σπυρίδων Εφέσιος δεν κατήγαγε θριάμβους εν μάχαις, δεν απέσπασεν αειθαλείς στεφάνους εν τη των κοινών διοικήσει, δεν ήτο στρατηγός, δεν ήτο πολιτικός, δεν ήτο δημόσιος ανήρ. Πλην δια τούτο δεν έδρασεν ολιγότερον αυτών και δεν κατήγαγεν ήσσονος αξίας θριάμβους.
Αθορύβως και με τον φάρον της οξυδερκούς αντιλήψεως ανά χείρας εβάδισε στερρώ τω ποδί εν τω ανωμάλω δρόμω τω βιωτικώ και άριστα τετέλεκε, κατά την εκκλησίαν, αυτόν.
Ειργάσθη την έντιμον εργασίαν του πλουτισμού και με πλήρη τα εφόδια κατελθών εν τω αγώνι τούτω ενίκησε νίκην περιφανή. Δεν είναι δε μικρός ο αγών ούτος.
Η πόλις των Καλαμών έχει να επιδείξη τας θυσίας αυτού τας υλικάς δια την πρόοδόν της, αλλά ιδιαιτέρως και τας ηθικάς τας συγκεντρουμένας εις την ατομικήν ενέργειαν και επιβολήν του, δι’ ων ουκ ευκαταφρόνητον άλμα προόδου επιτέλεσεν.
Επί της σορού του Σπυρίδωνος Εφεσίου δεν κλαίουν οι οικείοι αυτού, αλλά η φιλανθρωπία δακρύβρεκτος γονατίζει προ αυτού, η ελεημοσύνη λυσίκομος αποθέτει εν δακρύοις τον φόρον της ευγνωμοσύνης της, διότι εστερήθησαν του προστάτου αυτών, τον οποίον τόσον εγνώρισαν και από του οποίου την περίθαλψιν και τη θεραπείαν τόσα επετέλεσαν.
Ο νεκρός, η συρροή του κόσμου, η κηδεία
Η χθεσινή πρωία ανατείλασα εύρε παραδεδομένον έχοντα το πνεύμα τον Σπυρίδωνα Εφέσιον.
Το θλιβερόν άγγελμα του θανάτου του ως πνοή καυστικού λιβός διέδραμεν την πόλιν και μετ’ ολίγον το μέγαρον αυτού κατεκλύζετο υπό απείρου και εκλεκτού κόσμου, ο οποίος έσπευδε προς τον νεκρόν αφήνων τον φόρον της ευγνωμοσύνης του.
Σωρεία συγγενών, πληθύς φίλων εκτιμητών της λατρευτής αυτού μνήμης περιεκύκλουν την νεκρικήν του κλίνην.
Η κηδεία του μεταστάντος θα γίνει σήμερον την 9 1/2 από της οικίας του ψαλησομένης της νεκρωσίμου ακολουθίας εν τω Ναώ του Αγίου Νικολάου Φλαρίου. Θα ακολουθούν αι μουσικαί και πλήθος κόσμου μετά των στεφάνων, ο οποίοι θα υπερβούν τους 15.
Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΠΥΡ. ΕΦΕΣΙΟΥ
«ΘΑΡΡΟΣ» 10 Απριλίου 1907
Από της πρωίας της προχθές το μέγαρον του μεταστάντος Σπυρ. Εφεσίου πενθίμως διακεκοσμημένον κατεκλύζετο υπό απείρου κόσμου συγγενών και φίλων και εκτιμητών της μνήμης αυτού.
Εν τω νεκρικώ θαλάμω μετ’ ολίγον ο νεκρός αυτού εναπετέθη επί πολυτελούς φερέτρου περιστοιχιζόμενος υπό των οικείων και συγγενών του, οι οποίοι ήσαν απαρηγόρητοι δια την απώλειαν του μεταστάντος.
Μετ’ ολίγον κατέφθασεν ο Σεβασμιώτατος Μελέτιος μετά του ιερατείου της πόλεως και των περιχώρων.
Ο κόσμος εν τη οικία κατεπλημμύρει αυτήν και έξωθεν εν ασφυκτικώ συνωστισμώ ανέμενε να συνοδεύση τον νεκρόν μέχρι της υστάτης αυτού κατοικίας.
Τας ταινίας του φερέτρου ανείχον ο Δήμαρχος Κουτσομητόπουλος, ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Παπαφωτεινός, ο μεγαλέμπορος Τζαν και ο Υποδιευθυντής της Τραπέζης Αθηνών Πάρης.
Η πομπή διηυθύνθη εν τω Ναώ, ο οποίος έσωθεν και έξωθεν κατεπλημμυρίσθη υπό κόσμου.
Ήρξατο η νεκρώσιμος ακολουθία μετά την οποίαν ο δικηγόρος Μπακίδης εξεφώνησε κατάλληλον επικήδειον εξάρας την δράσιν του Σπυρίδωνος Εφεσίου.
Μετά το «δεύτε τελευταίον ασπασμόν» η νεκρώσιμος πομπή δια των κεντρικωτέρων οδών και των πλατειών, ακολουθούντος απείρου κόσμου, κατέληξεν εν τω Νεκροταφείω.
Μεθ’ ο το φέρετρον υπό του Ιερατείου και τας ευχάς του κόσμου κατεβιβάσθη εις το άδυτον του οικογενειακού τάφου. Ο κόσμος κατόπιν εν τω μεγάρω του αποθανόντος συνελυπείτο τους αδελφούς αυτού.
Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ Σ. ΕΦΕΣΙΟΥ
Χθες περί ώραν 3ην μ.μ. εν δημοσία συνεδριάσει εν τη αιθούση του ενταύθα Πλημμελειοδικείου εδημοσιεύθη η ιδιόγραφος διαθήκη του αποβιώσαντος Σπυρίδωνος Εφεσίου, ευρεθείσα αύτη μεταξύ των εγγράφων του και παραδοθείσα εις τον πρόεδρον των Πρωτοδικών Δούνιαν παρά του Ειρηνοδίκου Σούρμπη.
Επί της έδρας του Δικαστηρίου προσεκομίσθησαν δύο φάκελλοι καλώς εσφραγισμένοι παραδοθέντες προς αποσφράγισιν υπό του γραμματέως προς τον Πρόεδρον. Ο Πρόεδρος παραλαβών τους φακέλλους διέταξε χάριν της τάξεως την απομάκρυνσιν του εισρεύσαντος κόσμου εκ της αιθούσης των συνεδριάσεων, επιτρέψας την παραμονήν των δικηγόρων μόνον, μεθ’ ο προέβη εις την αποσφράγισιν του πρώτου φακέλλου. Αφού εξήγαγε μίαν διαθήκην την και τελευταία του διαθέτου προέβη εις την εξέτασιν των μαρτύρων προς αναγνώρισιν της γνησιότητος της τε υπογραφής ως και του περιεχομένου, τούτου δε βεβαιωθέντος παρεδόθη εις τον γραμματέα του Δικαστηρίου προς ανάγνωσιν μονογραφηθείσα προηγουμένως παρά του Προέδρου.
Το ακροατήριον εντείνει όλην την προσοχήν του και ούτω εν μέσω νεκρικής σιγής ο Κατσαφαρόπουλος άρχεται της αναγνώσεως ην τελειώνει μετά τέταρτον ώρας περίπου.
Δια της διαθήκης του ταύτης της και τελευταίας συνταχθείσης τον Απρίλιον του 1904 ο Σπυρίδων Εφέσιος κληρονόμους του ητοιμάζει τους αδελφούς του Νικόλαον και Σταμάτην, προς ους εκφράζει την ευγνωμοσύνη του δια τας προς αυτόν αδελφικάς των περιποιήσεις ως και προς την νύμφην του Ευαγγελίαν Ν. Εφεσίου.
Υποχρεοί δε αυτούς εις τα εξής κληροδοτήματα: 1) να δώσωσι 2.000 δραχμάς εις το Αλεξανδράκειο, 2) δρχ. 3.000 εις τον Ναόν της Υπαπαντής, δια κατασκευήν ενός έργου αναγκαίου δια τον Ναόν, 3) ανά δρχ. 500 εις τους ναούς Άγιον Νικόλαον και Άγιον Ιωάννην,4) ανά δρχ. 100 εις τους υπηρέτας και υπηρετρίας του τους ευρεθέντας κατά τον θάνατόν του, 5) εφάπαξ δρχ. 16.000 εις τον ανεψιόν του Παναγ. Πανταζόπουλον προς τελειοτέραν εκπαίδευσιν εν Ευρώπη, 6) δρχ. 100 εις γραίαν τινά δι’ ας περιποιήσεις αύτη προσέφερεν εις τον μικρόν ανεψιόν του Ηλ. Ν. Εφέσιον, 7) δωρείται ποιούμενος άφεσιν χρέους μίαν οικίαν εις τους κληρονόμους Ιω. Λυμπεροπούλου, ωσαύτως ετέραν τοιαύτην εις την οικογένειαν Ποδοχωρήτου, 8) μίαν οικίαν πρώην Π. Στρούμπου εις τον Περικλήν Μαυρομιχάλην, 9) ακυροί διάταξιν προγενεστέρας του διαθήκης περί αποκαταστάσεως δέκα ορφανών της πόλεως, 10) δρχ. 100 χιλ. όπως αύται μετά δωδεκαετίαν μετά των μέχρι της εποχής εκείνης τόκων των χρησιμεύσωσι προς ανέγερσιν βιομηχανικού τινός καταστήματος, αφεθέντος του καθορισμού και προορισμού τούτου εις την εκλογήν μετά προηγουμένην συνεννόησιν των δύο αδελφών του και των Ηλ. Πανταζοπούλου ιατρού, Στεφ. Μελισσουργού και Β. Κουτσομητοπούλου δικηγόρων, εικός το ανωτέρω κληροδότημα ο διαθέτης εξέφρασεν όχι και επιβλητικήν επιθυμίαν, όπως η τούτο μεταξοϋφαντήριον εις ο να γίνεται τελεία κατεργασία της μετάξης και εντός του οποίου δωρεάν τα ορφανά της πόλεως να διδάσκωνται την υφαντουργίαν. Να φέρη δε τούτο το οικογενειακόν όνομα και να τελείται εν αυτώ ετήσιον μνημόσυνον υπέρ του δωρητού και των γεννητόρων αυτού.
Αύτη είναι εις κυρίας γραμμάς η τελευταία διαθήκη του αποβιώσαντος Σπυρίδωνος ΕΦεσίου. Ποιείται δ’ εν αυτή μνείαν και άλλων τινών γεγονότων καθαρώς οικογενειακών δι’ ων εκδηλούται η άκρα αυτού στοργή προς την συγγένειαν.
Ιδιαιτέρως κατέλιπε και ιδιόγραφον επιστολήν προς τους αδελφούς τούτου, ης το περιεχόμενον παραμένει τελείως άγνωστον.
Κατόπιν της αναγνώσεως ηνοίχθη και ο έτερος φάκελλος εν ω εμπεριείχοντο και δύο άλλαι διαθήκαι αίτινες ουδέν κύρος φέρουσι προ τας τελευταίας. Εις το πνεύμα της διαθήκης διοράται ο Σπυρίδων Εφέσιος παλαίων προς τε τας απαιτήσεις της κοινωνίας και προς την θείαν στοργήν της συγγενείας, εξήλθε δια της μέσης οδού.
Ο Θεός ας αναπαύση την ψυχήν του.
Και τα ορφανά άτινα μετά τινά έτη θα στεγασθώσιν υπό το ευεργετικόν ίδρυμα ας ευλογήσωσι το όνομά του.
Η εγκαταληφθείσα προς τους αδελφούς του αποθανόντος επιστολή, ήτις είναι πολύ μεταγενεστέρα των διαθηκών, καθά ακριβώς επληροφορήθημεν, εμπεριέχει εντολάς πλείονας ευεργατικάς. Μεταξύ τούτων το ποσόν των 100 χιλιάδων δια την ανέγερσιν κοινωφελούς ιδρύματος αυξάνεται κατά τας απαιτήσεις του έργου, το οποίον αφίεται εις την διάθεσιν των αδελφών του, ο οποίοι εδήλωσαν ημίν, ότι ευθύς αμέσως θα προβώσιν εις την διευθέτησιν του ζητήματος τούτου καταθέτοντες και υπερτέρως ανώτερον ποσόν.
Επίσης αυξάνεται και το ποσόν δια το υπηρετικόν προσωπικόν και τινά άλλα έχοντα ευεργετικήν αποστολήν.
