Οι Απόκριες στη Σμύρνη μας ήταν εκδήλωση χαράς και συμμετείχαν σχεδόν όλοι.
Οι μασκαράδες της Σμύρνης ονομάζονταν “Κουδουνάτοι” και πετύχαιναν το στόχο τους μόνο αν δεν τους αναγνώριζαν οι γνωστοί.
Οι άντρες ντύνονταν γυναίκες, οι φτωχοί πλούσιοι, οι γριές νέες και κάποιοι πιο τολμηροί, αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 μπροστά στους Τούρκους!
Οι χοροί και οι γιορτές αυτή την περίοδο έδειχναν το κοσμοπολίτικο πρόσωπο της Σμύρνης. Αυτή την περίοδο γινόταν ένας φιλανθρωπικός χορός από την Ελληνική Λέσχη της Σμύρνης μας, υπέρ του Νοσοκομείου “Άγιος Χαράλαμπος”.
Από την Κυριακή που άρχιζε η Αποκριά, άρχιζαν οι διασκεδάσεις στα σπίτια, στις αυλές, στις πλατείες και στους δρόμους.
Κολομπίνες με δαντελωτές φούστες και χειροποίητες στολές, χόρευαν τσιφτετέλια, βαλς και καντρίλιες.
Άλλοι φορούσαν παλιά ρούχα ή μεταμφιέζονταν σε διάφορα ζωάκια (μικρά ή μεγάλα).
Καβαλιέροι, φορώντας φράκο, σμόκιν και μαύρα λουστρίνια παπούτσια, χόρευαν με ντάμες ντυμένες με την παριζιάνικη μόδα.
Σημαντικές ήταν οι παρελάσεις των μεταμφιεσμένων με τον ανθοπόλεμο και το σοκολατοπόλεμο που γινόταν στην οδό Τρασών, σε μια συνοικία όπου ζούσαν κυρίως μεγαλοαστοί της Σμύρνης.
Ταυτόχρονα, σε άλλη πλευρά της Σμύρνης γινόταν ένα είδος πανηγυριού για τους νέους στο δρόμο που ένωνε δύο συνοικίες, τον Αϊ-Δημήτρη και τον Αϊ-Τρύφωνα. Εδώ, αντί για ανθοπόλεμο, γινόταν ο πόλεμος με το “Ντάρι”, δηλαδή το καλαμπόκι.
Οι νέοι είχαν διάφορα όργανα που προξενούσαν θόρυβο και πετούσε ο ένας στον άλλο κορδέλες και σερπαντίνες.
Στην οδό Τρασών γινόταν παρέλαση με άμαξες.
Μέσα σε αυτές τις άμαξες οι νέοι είχαν καλάθια με μπουκετάκια από μενεξέδες και ζουμπούλια όπως και νόστιμα σοκολατάκια (ειδικά για την περίσταση, δηλαδή ελαφριά για να μην τραυματίζουν).
Έριχναν, λοιπόν, στις κοπέλες αυτά που είχαν στο καλάθι τους και τις “πολεμούσαν”, ενώ με τον τρόπο αυτό έδειχναν και την συμπάθειά τους σε κάποιες από αυτές…, οι δε κοπέλες απαντούσαν με σερπαντίνες…
Οι άμαξες αυτές ξεκινούσαν από το Φασούλα και έφταναν στην πλατεία της Καλλιθέας (Μπέλα Βίστα).
Από εκεί, πήγαιναν αριστερά στον παράλληλο δρόμο της προκυμαίας και επέστρεφαν πάλι πίσω, κάνοντας τον κύκλο των τετραγώνων.
Η παρέλαση αυτή ξεκινούσε στις τρεις το μεσημέρι και σταματούσε όταν βράδιαζε.
Βέβαια, το γλέντι συνεχιζόταν στα σπίτια μέχρι το πρωί.
Στις αυλές και στα σπίτια έστηναν χορό και τραπέζια με πάρα πολλές λιχουδιές και σμυρναίικα γλυκά, μεταξύ των οποίων και τα υπέροχα γλυκά της Αποκριάς, τα αυγοκαλάμαρα!
Την Κυριακή της Τυρινής έφτιαχναν τυρόπιτες και γαλακτομπούρεκο.
Την τελευταία μέρα του γλεντιού συνήθιζαν να τρώνε ένα αυγό για να έχουν το στόμα τους κλειστό και να τηρήσουν τη νηστεία μέχρι το Πάσχα.
Την Καθαρά Δευτέρα έφτιαχναν ταχινόπιτα, ταραμοσαλάτα, χαβιαροσαλάτα, έβραζαν ρύζι με ζάχαρη και κρόκο ή χοσάφι από ξερά βερίκοκα, δαμάσκηνα, σταφίδες, ξύσμα πορτοκαλιού και λίγη ζάχαρη.
Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας άκουγες στους δρόμους τους τσιγγάνους οι οποίοι κρατούσαν διάφορα σκεύη και μάζευαν τα “Πασχαλινά”, δηλαδή μάζευαν μακαρόνια για να χρησιμοποιήσουν στα χοιροστάσιά τους και κοντά σε αυτά, μάζευαν και κρεατικά.
Πόσο όμορφα περνούσαν!
Πόσο ήξεραν να διασκεδάζουν την κάθε γιορτή, την κάθε στιγμή τηρώντας τα έθιμα!
Πόσο κέφι, ευτυχία και νόημα υπήρχε στη ζωή τους!
Και πόσο ευτυχισμένοι και τυχεροί πρέπει να νιώθουμε όσοι από εμάς, τους απογόνους, χάρις στους γονείς μας προλάβαμε και ζήσαμε όλα αυτά τα έθιμα που κουβάλησαν μαζί τους με τον ξεριζωμό τους από τη Σμύρνη μας…
Τους ευγνωμονούμε για όλα όσα περάσαμε κοντά τους και για όλα όσα μας έμαθαν να σεβόμαστε, να τιμούμε και να διατηρούμε.
Για όλα αυτά τα ωραία που υπήρχαν στην Πατρίδα που χάσαμε, θα αγωνιζόμαστε και θα μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές Μικρασιατών, αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται και σέβονται την ιστορία μας, την ιστορία της Αλησμόνητης Μικράς Ασίας!
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
