Πρέπει, αν όχι δια τίποτε άλλο, δια την… ιστορίαν να περιγράψωμεν την… αποκρηάτικην κίνησίν μας.
Όλοι αναμένομεν την Αποκρηάν αυτήν, αλλά όχι με τόσο κρύο και πάγο.
Η πλατεία η οποία ως συνήθως δέχεται τους μασκαράδες, παρίστα όψιν θλιβεράν. Όλος ο κυκλοφορών κόσμος με εσταυρωμένα τα χέρια και εν προσοχή ενόμιζε κανείς ότι ευρίσκεται εν κηδεία. Και πράγματι εκήδευε την Αποκρηάν.
Εις την σεμνήν και ιεράν αυτήν τελετήν παρουσιάσθησαν και μερικοί… ασεβείς. Παρουσιάσθησαν δια μασκαράδες και ο κόσμος εξεπλήσσετο που έβλεπε τοιούτον θέαμα.
Μερικοί μάλιστα εν αγανακτήσει τους έλεγον:
-Δεν ντρέπεσθε, που κάνετε τους μασκαράδες…
-Ένας εβγήκε μουτζουρωμένος δια… μασκαράς. Πράγματι μουντζούρωμα ήθελε και καθώς ήτο μαύρος, απαίσιος, έτρεπε τον κόσμον εις φυγήν, ο οποίος δεν ηδύνατο να το βλέπη, ή αν είχε την δύναμιν αυτήν θα τον μαύριζε πραγματικώς στο ξύλο.
Αλλά την θλιβερωτέραν εικόνα παρουσίαζε η φουστανέλλα, η οποία – η δυστυχής – είχε καταδικασθή δια μασκάρευμα. Καταδίκη μεγαλυτέρα δεν ηδύνατο να γίνη δι’ αυτήν.
Και μέχρι της μεσημβρίαν αυτή η εικών η θλιβερά παρουσιάζετο.
Μετά μεσημβρίαν οι μασκαράδες αυτοί των μασκαράδων διεσπάρησαν ανά τας συνοικίας και μετέδωσαν το πένθος σαν νεκρώσιμα προγράμματα και έμαθεν ο κόσμος την κηδείαν και εμαζεύθη το απόγευμα εις την πλατείαν να συνοδεύση εις την τελευταίαν της κατοικίαν την κακομοίραν την Αποκρηά, η οποία είχε την ανοησίαν να μας επισκεφθή.
Και τοιουτοτρόπως παρουσιάζετο η νεκρική πομπή μεγαλοπρεπεστέρα. Αλλά και οι αναιδείς έγιναν περισσότεροι. Άγνωστον πόθεν ερχόμενοι – η αστυνομία ενήργησε δραστηρίως ανακρίσεις, αλλά δεν κατόρθωσε να το ανακαλύψη – έκαμαν την εμφάνισίν των 23 επί όνων και ο κόσμος δεν είχε λίθους άλλως θα τους ελιθοβόλει. –Ορίστε, ήλθαν και του λόγου τους για μασκαράδες, έλεγον όλοι.
Ο κόσμος περιπατούσε. Κύτταζε, δεν έβλεπε τίποτε και έτσι περνούσεν η ώρα.
Τα μαγαζιά, αν μερικά η πλεονεξία του ιδιοκτήτου των τα είχεν αφήση ανοικτά, έκλειον χάριν σεβασμού, ως γίνεται συνήθως εις τας κηδείας.
Επέρασεν ένα κάρρο μ’ ένα νεκρόν και διέχυσε παντού την… νέκραν.
Έκαμαν την διέλευσίν των μασκαράδες τινές μέσα σε μία άμαξαν και ο κόσμος αποτροπιαζόμενος δεν έδωκε προσοχήν.
Επέρασε και πάλιν και η αυτή αδιαφορία.
Και αυτοί επειδή έβλεπον, ότι δεν εξετιμάτο η μασκαρωσύνη των, ήρχισαν να κτυπούν τον κόσμον με στάρι και στραγάλια, οι αθεόφοβοι δια να τον αναγκάσουν να τους κυττάξη, αλλά πού μπορούσε να δη κανείς…
Μετ’ αυτούς επέρασε μία άμαξα με κορίτσα μασκαροποιημένα μερικά, τα οποία επειδή έβλεπαν ότι δεν κυττάει ο κόσμος έδειξαν τα φυσικά μούτρα των, τα οποία μπορούσε να τα κυττάξη κανείς χωρίς να πη: μ’ αυτά τα μούτρα ήλθατε να κάμετε απόκρηα;
Κατόπιν επέρασαν μασκαράδες μουσικοί ωρυόμενοι και οργανιζόμενοι και ο κόσμος εφώναζε: Βαβυλωνία.
Κατά το διάστημα αυτό επήλθεν ολίγη διακοπή και πάλιν επανελήφθη η νεκρική πομπή και εξηκολούθησε μέχρις εσπέρας, αναβληθείσης της κηδεύσεως δια την επομένην Κυριακήν.
Καθ’ όλην την νύκτα ο κόσμος αντί να κλαίη και να οδύρεται δια τον θάνατον της Απόκρηας, επροτίμησε να κοιμηθή ενωρίς, κατακουρασμένος από την θλιβεράν εικόνα της ημέρας, εξαιρέσει εκείνων, οι οποίοι επυροβόλουν μέχρι της πρωίας επί το επισημότερον συμμετέχοντες εις την κηδείαν.
Κατά γενικήν δ’ απαίτησιν παραθέτομεν το πρόγραμμα της κηδείας
ΚΗΔΕΙΑ
Την προσφιλή ημών Απόκρηαν
Θανούσαν εκ της γενικής αδιαφορίας και της νέκρας, κηδεύουμεν την προσεχή Κυριακήν 24 Φεβρουαρίου.
Καλούμεν πάντας να προσέλθωσιν και να συνοδεύσωσι την εκφοράν της.
Η τεθλιμμένη
Η ΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΜΩΝ
Υ.Γ. Τας ταινίας του φερέτρου θα ανέχωσιν ο Δήμαρχος, ο Εμπορικός Σύλλογος, τα Σωματεία, και λοιποί επιστήμονες της πόλεως.
Επικηδείους θα εκφωνήσωσι πολλοί εξαίροντες τας… αρετάς της μεταστάσης.
Δι’ ειδικού προσκλητηρίου θα κανονισθούν τα της κηδείας.
ΓΝΩΣΤΟΣ
______________
ΤΡΙΗΜΕΡΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ
«ΘΑΡΡΟΣ» 26 Φεβρουαρίου 1908
Η αποκρηάτικη τριήμερος επιθεώρησις δεν έχει τι το εξαιρετικόν δια ν’ ασχοληθή τις επ’ αυτής.
Η παγερότης, η αρξαμένη από της παρελθούσης Κυριακής, είχε κατά φυσικόν λόγον αύξησιν και το Σάββατον, την παραμονήν της Αποκρηάς, ασυνήθης ακινησία εβασίλευεν εις όλην την πόλιν. Ουδεμία παρασκευή δια την αύριον, ουδέν ενδιαφέρον.
Ο κόσμος ο καφενόβιος και ο περιπατητικός εις την θέσιν του. Όλα τακτικά και ήσυχα, ως ο πολιτισμός επιβάλλει και η αστυνομική διάταξις κελεύει!
Και τοιουτοτρόπως διήλθεν όλη η ημέρα του Σαββάτου και ο κόσμος το βράδυ ευρέθη εις το σπίτι του, έτοιμος προς… ύπνον, όπερ και εγένετο.
Η Κυριακή έκαμε την εμφάνισίν της σκυθρωπή και απειλητική εις βροχήν και μ’ όλο το δίκηο της.
Ευτυχώς το λόγιον, ότι «η ημέρα φαίνεται από το πρωί», διεψεύσθη και η μεσημβρίαν εύρε πολύν κόσμον κυκλοφορούντα εν τη πλατεία και εκυκλοφόρει δε ως γνήσιος τοιούτος και ουχί κίβδηλος, μασκαράς δηλαδή και δια τούτο δεν παρουσίαζε τι το ασύνηθες.
Οι μασκαράδες δεν είχον κάμη ακόμη την εμφάνισίν των. Εις όλες τις γειτονιές έβλεπε κανείς παρομοίαν κίνησιν κόσμου και κανέν τραγουδάκι μετά… προσοχής όμως.
Μετά το μεσημέρι η κίνησις ολονέν καθίστατο ζωηροτέρα. Ο διαρκώς απειλών ουρανός υπεχώρει εις την ευδίαν αρχιζόντων να εμφανίζονται των μασκαράδων.
Πολλοί μετημφιεσμένοι διήρχοντο των πλατειών, όπου εν θρησκευτική σιγή εκάθητο ο κόσμος, και εκίνουν αυτόν ολίγον. Θορυβώδεις έτρεχον επάνω – κάτω και τούτους διεδέχοντο άλλοι και αισθητή οπωσούν κίνησις παρουσιάζετο.
Άλλοι εντός αμαξών θέλοντές τι να παρουσιάσουν και να σατιρίσουν συνεπλήρουν την κίνησιν. Ο κόσμος ήρχισε να τρέχη παντού. Εις τις γειτονιές αληθή πανήγυρις, τραγούδια, γλέντια, ήσυχα μεν, αλλά οπωσδήποτε ευχάριστα. Το ιστορικό τούμπανο με την φλογέρα εκτύπαγε το κλέφτικο και το αρβανίτικο. Από τα μαγαζάκια έβγαινεν η φωνή των μεθυσμένων και από τα σπιτάκια των κοριτσιών της γειτονιάς το καλαματιανό.
Θεατής κόσμος ήδη είχε καταλάβη την πλατείαν συνακολουθούμενος και από γυναικείον τοιοιύτον, ο οποίος φαίνεται εβγήκε δια το εξαιρετικόν της ημέρας, χάριν των μασκαράδων. Ούτω τα διάφορα καφενεία παρουσίαζον μίαν ωραίαν ανθοδέσμην και οι εξώσται της πλατείας συνεπλήρουν την εικόνα. Ο κόσμος ασφυκτικώς συνωθείτο και ησφυκτία κανείς να βλέπη τοιούτο… νεκρόν φαινόμενον.
Οι μετημφιεσμένοι διήρχοντο συχνά. Εις ποδηλάτης παρουσίαζεν ωραίαν εικόνα. Ο αθάνατος Μαντζώρος, ακολουθούμενος από πτωχούς και υψών λευκήν σημαίαν, κατεκεραύνωνε τους πλουσίους, ο οποίοι δεν γλεντούν και ύψωσε την επαναστατικήν σημαίαν υπέρ των διασκεδαζόντων πτωχών, ως τέλειος σοσιαλιστής. Ο λόγος του ρήτορος εχειροκροτήθη και η σημαία διελθούσα όλην την πόλιν εκήρυσσε τας νέας ταύτας αρχάς του… σοσιαλιστού αρχηγού και έκανε τον κόσμον να τρέχη όπισθεν και να παράγεται ούτω μία κίνησις ζωηρά.
Άλλοι εντός αμαξών με μουσικά όργανα και άλλοι με μάσκες έκαμον την διέλευσίν των και εξυπνούσαν τον κόσμον, ο οποίος είχε τάσιν προς νάρκην.
Μία πολυπληθής παρέα εντός αμάξης αμασκάρευτος ήτο θορυβώδης και εβαρούσε τον κόσμον με φασόλια και κομφετί και εκίνει τον κόσμον ήθελε και δεν ήθελε, διότι ούτος προ της εμφανίσεώς των ετρέπετο εις φυγήν και ούτως εκινείτο!
Τρεις άλλοι σε μια άμαξα με μάσκα ήσαν οι θορυβωδέστεροι. Είχον γεμίση την άμαξαν κομφετί, κουφέτα, φασόλια, κούκλα. Οι αθεόφοβοι δεν αφήκαν κανένα απείρακτον. Τα μπαλκόνια, τα οποία έστενον κόσμου εστέναζον με την εμφάνισίν των.
Ο εν πλατεία καθήμενος κόσμος ησθάνθη επανειλημμένως την διέλευσίν των κτυπηθείς μετά εν τη αμάξη αναλόγως της θέσεώς του. Βλέπετε, εγένετο διάκρισις. Ιδίως δε εις τις γειτονιές συνήπτετο μάχη με τον κόσμον. Μερικά όμως κορίτσα προς τον Νέον Δρόμον… ωργανωμένα καταλλήλως εις σώμα πολεμικόν αντέταξαν ηρωικήν άμυναν, αλλά εκ των λυσσωδών επιθέσεων αυτών υπερχώρησαν κατησχυμένα.
Η προς τον Νέον Δρόμον δε γειτονιές εμαρτύρησαν με την επίθεσιν αυτών. Το ενθυμούνται ακόμη. Συνήφθησαν μάχαι εκ του συστάδην και πολλοί προσεπάθησαν να τους νικήσουν και να τους ανακαλύψουν, αλλά δεν κατέστη δυνατόν.
Ημείς όμως δια της επαγγελματικής αντιλήψεώς μας παραδίδομεν τα ονόματα των προς την κοινήν περιέργειαν ήσαν οι Κου Λ. και Κ!
Τοιουτοτρόπως κάποια κίνησις μέχρι της εσπέρας παρετηρήθη, αν όχι ευχάριστος, τουλάχιστον υποφερτή και το εσπέρας ενωρίς απεσύρθη ο κόσμος εις το σπίτι του.
Μετημφιεσμένοι καθ’ όλην την νύκτα έτρεχον καθ’ όλας τας διευθύνεις. Τραγούδια ηκούοντο παντού και ήχοι οργάνων εβεβαίουν ότι εγλεντούσεν ο κόσμος. Περίπολοι διέσχιζον την πόλην επιβλέπουσαι τον τακτικώτατον και ησυχώτατον κόσμον. Εις τα ζυθοπωλεία πολλοί έμενον πέραν του μεσονυκτίου και η χθεσινή εξημέρωσε περισσότερον θυμωμένη από την προηγουμένην.
Ο ουρανός συννεφιασμένος ηπείλει βροχήν και αεράκι ολίγον κρυερό εκράτει τον κόσμον εις τα ίδια. Κατά την μεσημβρίαν όμως ήρχισε κάποια κίνησις.
Πλημμύρα αληθής εις τα παντοπωλεία. Όλα τα σαρακοστιανά ηγοράζοντο εκτός του μαύρου χαβιαριού, το οποίο ετιμάτο τον στρογγυλόν αριθμόν 44 δραχμάς! Ο κόσμος έσπευδεν εις τας εξοχάς φοβισμένος όμως δια τον καιρόν και πολλοί κατεσκήνουν εις τα ζυθοπωλεία, τα οποία ήρχισαν αμέσως εξαιρετικώς να κινώνται!
Και με όλον δε το απειλητικόν του καιρού, πολλοί δεν εφοβήθησαν και ηρωϊκώτατα έκαμαν την έξοδόν των ανά τας εξοχάς.
Η Αγία Σιών, ο Αλμυρός, τα Γιαννιτσάνικα, το μέρος των Αγίων Αναργύρων και τα περιβόλια εδέχθησαν αρκετόν κοσμάκην και τον επεριποιήθησαν σαρακοστινώτατα.
Έβλεπε κανείς τας αμάξας φορτωμένας σαρακοστιανά και εξεπλήσσετο με την… όρεξιν του κόσμου, ο οποίος την προηγουμένην εκοιμάτο. Πώς εξύπνησεν αμέσως και είχεν τοιαύτην όρεξιν!
Εννοείται και η εορτή δ’ αύτη των Κουλούμων η ποιητική και ωραία δεν εωρτάσθη όπως έπρεπε και υπελείφθη και των περασμένων χρόνων.
Εις τους Αγίους Κωνσταντίνους αληθής πανήγυρις ήτο. Χιλιάδες κόσμου εγλεντούσαν. Γυναικοπλημμύρα καταπλήσσουσα, χοροί και όργανα έδιναν και έπαιρναν μέχρις εσπέρας. Όλα η ευρυτάτη έκτασις ήτο κοσμοπλημμυρισμένη και παρουσιάζετο μία ενθουσιώδεστάτη εικών. Ολονέν δε έτρεχεν ο κόσμος και το βράδυ επανήρχετο παράγων ζωηροτάτην κίνησιν.
Εις το Νησίον
Εις την γείτονα Μεσσήνην εις την οποίαν εξαιρετικώς και μετά τινός επισημότητος ούτως ειπείν εορτάζεται η εορτή αύτη, εφέτος δε εσημείωσε σπουδαίαν επιτυχίαν. Και εκεί δεν είχεν όρεξιν ο κόσμος. Εν τη σημαιοστολισμένη πλατεία εκινείτο μέχρις της εσπέρας ο κόσμος εις μερικά μέρη παρετηρείτο κάποια κίνησις, αλλά όχι όπως εγένετο εις… ένδοξα χρόνια.
Από την πόλιν μας πολλοί έσπευσαν εις Νησίον, τα τραίνα μέχρις της μεσημβρίας μετέφερον πολύν κοσμάκην.
Εκεί φουστανελλοφόροι λεβένται και λοιπαί παρέαι εγλεντούσαν και εις τον τόπον του Κρεμάσματος, πολύς κόσμος συνέρρεε και εκρεμάτο χωρίς να το καταλάβη και όλοι εκρεμάσθησαν, διότι ήσαν δια κρέμασμα!!
Όλοι οι προστρέξαντες επισκέπται προσέδωσαν ζωηρά κίνησιν. Οι Νησιώται τούς επεριποιούντο και ούτοι διέτρεχον την πόλιν απολαμβάνοντες του σημαιοστολισμού αυτής και των χορών των γειτονιών, των γυναικών και ανδρών, χορεψάντων μετά εγχωρίων μουσικών οργάνων. Μέχρις εσπέρας. Περί το εσπέρας επέστρεψεν ο κόσμος εις τα ίδια ευχαριστημένος με τον εαυτόν του ότι… ήσυχα διεήλθε την ημέραν και εν ειρήνη και ομονοία και σήμερον Σαρακοστήν θα επαναλάβη την δουλειάν του. Τοιουτοτρόπως επιθεωρήσαντες το τριήμερον, υποβάλλομεν την έκθεσίν μας, ευχόμενοι Καλήν Σαρακοστήν και αν δεν έγινε καλή η επιθεώρησις, δεν φταίμε εμείς. Αίτιοι είναι οι μασκαράδες…
Φωτογραφία: karnavalimessinis2013.blogspot.com
