Συμμετέχοντας στον εορτασμό για τα διακόσια χρόνια της ανεξαρτησίας, για να τιμηθούν οι αγώνες των προγόνων μας, θα δημοσιευτούν έξι άρθρα σχετικά με την ιστορία μας.
Αιώνες πριν από τα χρόνια του παππού μας Ομήρου (9ος αιώνας π.Χ.) αρχίζει μια πορεία αγώνων και δημιουργίας. Η πορεία της πολιτισμικής δημιουργίας θα κινδυνέψει από τον πόλεμο των Περσών εναντίον των Ελλήνων. Όμως, ευτυχώς για την Ελλάδα και την Ευρώπη:
Το 490 π.Χ. στο Μαραθώνα ο Μιλτιάδης θα νικήσει τον πολυάριθμο στρατό των Περσών.
Το 480 π.Χ. στις Θερμοπύλες ο Λεωνίδας με 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς θα πέσει μαχόμενος για την ελευθερία της πατρίδας.
Το 480 π.Χ. στη Σαλαμίνα ο Θεμιστοκλής θα καταστρέψει τον Περσικό στόλο.
Το 479 π.Χ. στις Πλαταιές ο Παυσανίας θα νικήσει τους Πέρσες. Είναι η καθοριστική νίκη κατά των Περσών, που θέτει τέρμα στον περσικό κίνδυνο. Η νίκη αυτή σταμάτησε την επέλαση των Περσών κατά της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Εάν είχαν νικήσει οι Πέρσες, η Ελλάδα θα αποτελούσε τμήμα της ανατολικής αυτοκρατορίας. Και βέβαια, δε θα επακολουθούσε καμία από τις πνευματικές και πολιτισμικές εξελίξεις του 5ου π.Χ. αιώνα. Δε θα υπήρχε ο «Χρυσούς αιώνας» με τις πανανθρώπινες δημιουργίες.
Βέβαια, ακολούθησε ο Πελοποννησιακός πόλεμος (431-404 π.Χ.) που οδήγησε στην κατάρρευση και της Αθήνας και της Σπάρτης. Επίσης, οι ατελείωτες διαμάχες μεταξύ των πόλεων-κρατών θα οδηγήσουν στην επικράτηση του Φιλίππου της Μακεδονίας.
Ο Μέγας Αλέξανδρος θα ενώσει τους Έλληνες και θα εκστρατεύσει εναντίον των Περσών και θα μπολιάσει τα πέρατα της οικουμένης με τον Ελληνικό Πολιτισμό. Με το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου αρχίζει μια νέα περίοδος στην ιστορία, η Ελληνιστική Περίοδος. Το Ελληνικό Πνεύμα θα συνεχίσει να γονιμοποιεί την τότε γνωστή οικουμένη.
Οι Στωικοί Φιλόσοφοι (300-250 π.Χ.) θα ξεφύγουν από τα στενά όρια της πόλης-κράτους και θα μιλήσουν για όλη την οικουμένη, για την κοσμόπολη και θα θεμελιώσουν τον κοσμοπολιτισμό.
Οι Επικούρειοι θα προτείνουν την προοπτική μιας ευχάριστης ζωής (το ζην ηδέως), που επιτυγχάνεται με την απουσία κάθε πόνου και φόβου.
Το 146 π.Χ. οι Ρωμαίοι καταλαμβάνουν την Ελλάδα. Αλλά στην πορεία του χρόνου, η πολιτισμική ανωτερότητα της Ελλάδας κατέκτησε τη Ρώμη. Όπως χαρακτηριστικά έχει πει ο Ρωμαίος ποιητής Οράτιος: «Η Ελλάς, κατακτηθείσα δια του σιδήρου, υπέταξε τον αγροίκον κατακτητήν και εισήγαγε τας τέχνας εις το αγροίκον Λάτιον».
Σιγά σιγά και αθέατα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία θα μετατραπεί σε Βυζαντινή, μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία θα επιζήσει για χίλια χρόνια και θα είναι η μακροβιότερη αυτοκρατορία στην ιστορία.
Η νέα θρησκεία, ο Χριστιανισμός, θα στηριχθεί στην Ελληνική Γλώσσα και Φιλοσοφία. Ήδη από τον 3ον αιώνα π.Χ. η Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε από την εβραϊκή στην ελληνική γλώσσα, από εβδομήντα δύο Εβραίους λόγιους και έτσι έγινε γνωστή στους Εβραίους. Στα ελληνικά γράφτηκαν τα Ευαγγέλια (πλην ενός) και τα άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης, καθώς και τα έργα των Μεγάλων Πατέρων της εκκλησίας.
Χάρη στην Ελληνική Γλώσσα, η οικουμενικότητα του Ελληνισμού συναντήθηκε με την οικουμενικότητα του Χριστιανισμού για να γίνει στήριγμα και ελπίδα όλης της οικουμένης. Αργότερα, η μεταφορά της πρωτεύουσας του Ρωμαϊκού κράτους από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη, βοήθησε στη μεγαλύτερη προσέγγιση Ελληνισμού και Χριστιανισμού.
Η δημιουργική σύνθεση της αρχαιοελληνικής σκέψης και του Χριστιανισμού θα δημιουργήσει το Βυζάντιο. Στην πορεία του χρόνου, το Βυζάντιο γίνεται Χριστιανικό και Ελληνικό και μετά το σχίσμα των εκκλησιών, ο κόσμος της καθ’ ημάς Ανατολής, η Ορθόδοξη Ανατολή, διακρίνεται από την Καθολική Δύση. Μέσα στην πανσπερμία των λαών του Βυζαντινού Κράτους, οι Έλληνες διακρίνονται για τον πολιτισμό τους.
Η ακτινοβολία του βυζαντινού κόσμου και πολιτισμού επιβίωσε και μετά την πάροδο των δέκα αιώνων του βίου του, εξαιτίας της πολιτισμικής του ιδιαιτερότητας και της Ορθοδοξίας, με την οποία επέδρασε ευεργετικά και σε άλλους λαούς (π.χ. Σλάβους).
Μετά την άλωση της Πόλης, το Φανάρι (Οικουμενικό Πατριαρχείο), το Άγιον Όρος, τα μοναστήρια και τα λιγοστά σχολεία θα φροντίσουν για τη διατήρηση της ελληνορθόδοξης παράδοσης, θρησκείας και γλώσσας.
Η αίσθηση της μεγάλης αυτής πολιτιστικής κληρονομιάς δεν έσβησε ποτέ από τη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, ακόμη και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Η μακραίωνη ιστορία, η ελληνική αρχαιότητα και η ελληνορθόδοξη παράδοση, θα διατηρηθούν και θα αποτελέσουν τις κινητήριες δυνάμεις για την επανάσταση του 1821, για το τέλος της τουρκικής βαρβαρότητας (συνεχίζεται).
Γράφει ο Παύλος Μάραντος
*Ο Παύλος Μάραντος είναι Έλληνας και Ευρωπαίος πολίτης
marantosp@gmail.com
