Στην ετήσια έκθεση με τίτλο «Διατλαντική Οικονομία 2021» που αφορά την εργασία, το εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ επικεντρώνουμε σήμερα το ενδιαφέρον μας. Και τούτο, γιατί στην πολυσέλιδη αυτή έκθεση υπάρχει ένα πλαίσιο με τίτλο «Η Boeing εναντίον της Airbus δεν είναι η Αμερική εναντίον της Ευρώπης». Οι αναγνώστες θα θυμούνται τις αγωνίες που είχαμε εκφράσει από τις αρχές Μαΐου 2019, όταν πρώτοι εμείς αναδείξαμε το τότε πρόβλημα που έθεσε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ απειλώντας με υπέρογκους δασμούς τις εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ, μεταξύ άλλων δε, του ελαιολάδου, της φέτας, της ελιάς Καλαμών, των κονσερβοποιημένων ροδάκινων (ειδικό προϊόν μόνο για τις ΗΠΑ). Ο λόγος ήταν ένας ανοίκειος πόλεμος μεταξύ των γιγάντων της Boeing εναντίον της Airbus. Και είναι γνωστό ότι όταν μαλώνουν στο βάλτο τα βουβάλια, εκείνα που την πληρώνουν είναι τα βατράχια!
Για να υπενθυμίσουμε τι έχει διαμειφθεί, οι ΗΠΑ απείλησαν με δασμούς ευρωπαϊκά κυρίως αγροτικά προϊόντα, εξισώνοντας ως ευρωπαϊκό πρόβλημα τις επιδοτήσεις (παράνομες ή μη) που χορηγούσαν 4 μεγάλες χώρες, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ην. Βασίλειο, στον ευρωπαϊκό γίγαντα Airbus.
Περιέργως πως, αλλά με την ανάλογη κατανόηση, όλοι συμφώνησαν, πλην εμού, ότι όντως ήταν ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αυτές είναι οι κακομοιριές που πληρώνουν οι μικρές χώρες, όταν τίθενται θέματα αλληλεγγύης. Για ποια αλληλεγγύη πρόκειται; Αν ήταν παράνομες οι επιδοτήσεις και οι ίδιοι οι Αμερικανοί έδιναν ταυτόχρονα παράνομες ενισχύσεις στους δύο γίγαντες της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, έφταιγαν άραγε οι παραγωγοί ελαιολάδου και φέτας και έπρεπε να πληρώσουν; Μάλιστα, όπως γράφαμε σε άρθρο μας τον Απρίλιο 2019 που τέθηκε το θέμα, «Αυτό που δεν έχει κάνει η ανέμελη ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι το έκανε επιτυχώς η Πορτογαλία. Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν, ότι η Λισσαβώνα, (με πολύ μικρές ποσότητες και κατώτερης ποιότητας ελαιόλαδο) πέτυχε την εξαίρεσή της από τους αμερικανικούς δασμούς επί του ελαιολάδου της, αφού διαμαρτυρήθηκε έντονα στην αμερικανική κυβέρνηση για την κατάφορη αδικία».
Λίγο αργότερα, σε άλλο άρθρο μας, υποστηρίζαμε ότι «Στενεύουν ασφυκτικά τα χρονικά περιθώρια για τις ελληνικές εταιρείες εξαγωγών ελαιολάδου στις ΗΠΑ, προκειμένου να εξαιρεθούν από τους δασμούς (μέχρι 100%) τους οποίους έχει αποφασίσει να επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ σε μια μακρά λίστα ευρωπαϊκών προϊόντων, ως αντίποινα στον ανοιχτό πόλεμο ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης για παράνομες χρηματοδοτήσεις στις αεροπορικές βιομηχανίες Boeing (αμερικανική) και Airbus (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο)».
Στις 16 Οκτωβρίου 2019 δυστυχώς συνέχιζε να ελλοχεύει ο κίνδυνος. Σημειώναμε σε άρθρο μας τότε, «Σήριαλ κινδυνεύει να γίνει η δασμολογική παρωδία του Αμερικανού Προέδρου Τραμπ εναντίον των ευρωπαϊκών προϊόντων και αγαθών, σε βάρος μικρότερων και ασθενέστερων οικονομιών, που θα κληθούν απαρεγκλίτως να πληρώσουν για την αγένεια του κονσόρτσιουμ της Airbus και την ταυτόχρονη αδυναμία του να πληρώσει τα σπασμένα των αθέμιτων κρατικών ενισχύσεων, έναντι της αμερικάνικης Boeing».
Οι κίνδυνοι συνεχίζονταν και το Φεβρουάριο 2020 σημειώναμε ότι οι «Εμπορικές συμφωνίες και κυρώσεις της ΕΕ γκρεμίζουν τα ελληνικά συμφέροντα». Και για να κλείσουμε με το παρελθόν, αν τη γλύτωσε το ελληνικό ελαιόλαδο είναι γιατί το πανίσχυρο αμερικανικό συνδικάτο καταναλωτών ελαιολάδου δεν επέτρεψε να τελεστεί το έγκλημα!
Έτσι φθάνουμε στο σήμερα που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Τον Μάρτιο του 2021, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΕ και το ΗΒ άρχισαν να ανοίγουν μια πρώτη σελίδα στις προσπάθειες να καλυτερεύσουν τις σχέσεις τους, αναστέλλοντας για τέσσερις μήνες τους δασμούς που είχαν επιβάλλει οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι εταίροι μεταξύ τους, σχετικά με τη δεκαετή διαφωνία τους που αφορούσε τις κρατικές επιδοτήσεις στην Boeing και Airbus.
Σε μια εποχή που η πανδημία προκαλεί όλεθρο στην αεροπορική βιομηχανία, ο δασμολογικός πόλεμος έθετε σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Επρόκειτο για δασμούς των μονομάχων και, όπως υποστηρίζαμε στη γενική μας αρθρογραφία, τιμωρούνταν ομάδες συμφερόντων που δεν είχαν καμία σχέση με την αεροδιαστημική.
Φαίνεται λοιπόν ότι επικράτησαν ωριμότερες σκέψεις για το θέμα του δασμολογικού πολέμου. Και μάλλον σκέφτονται να γυρίσουν σελίδα και να σταματήσει άπαξ και δια παντός, η άσκοπη και πολυέξοδη δασμολογική πολεμική.
Φαίνεται ότι ο αρχιτέκτονας στη νέα στρατηγική είναι το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, με μια νέα έκθεση του οποίου οι διατλαντικές οικονομικές σχέσεις μπορούν να ανακάμψουν σύντομα, τόσο από την πανδημία, όσο από τις εντάσεις που δημιούργησε η κυβέρνηση Τραμπ.
Έτσι, μόλις τα μέρη προχωρήσουν στο σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης και ξεκαθαρίσουν τις προηγούμενες εντάσεις, μπορούν να ξαναρχίσουν τις διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) που έχουν κολλήσει από το 2016.
Για την ιστορία σημειώνουμε, ότι τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο παραβίασαν τις εμπορικές τους δεσμεύσεις, επιδοτώντας τις εγχώριες αεροδιαστημικές βιομηχανίες τους. Οι Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο παρείχαν στην Airbus οικονομικές επιδοτήσεις για την ανάπτυξη αεροσκαφών. Η Boeing επωφελήθηκε από φοροαπαλλαγές που προσφέρθηκαν από την πολιτεία της Ουάσινγκτον των ΗΠΑ.
Αυτή η διατλαντική φασαρία είναι πολύπλευρα περίεργη. Και τούτο γιατί Airbus εναντίον Βoeing είναι συνώνυμο με Ευρώπη εναντίον Αμερικής. Ουσιαστικά όμως και οι δύο αεροδιαστημικές βιομηχανίες είναι βαθιά αλληλένδετες και η κάθε μια είναι ένας σημαντικός επενδυτής και προμηθευτής εργασίας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Πάντως, σε όλο αυτό το διάστημα όλοι αναρωτιούνταν για την αδιαλλαξία Αμερικανών και Ευρωπαίων, τη στιγμή που και τα δύο μέρη αντιμετωπίζουν μια πολύ πιο σημαντική πρόκληση επιδότησης από την Κίνα, που ανέρχεται έως και 72,1 δισεκατομμύρια δολάρια – πολύ περισσότερα από τα εκτιμώμενα 22 δισεκατομμύρια δολάρια σε ευρωπαϊκές επιδοτήσεις για την Airbus και τις επιχορηγήσεις ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για την Boeing.
Ας ελπίσουμε ότι τα βατράχια γλύτωσαν από το τσαλαπάτημα των βοδιών στο βάλτο. Έτσι, οι φίλοι μας Αμερικανοί θα μπορούν να καταναλώνουν ελληνικό λάδι, φέτα, γιαούρτια και κονσερβοποιημένα ροδάκινα και οι παραγωγοί μας να ενθυλακώνουν τους πόρους των κόπων τους.
Του Γιώργου Μαρκατάτου
