O καλλιτεχνικός διευθυντής Αντώνης Κουφουδάκης μιλά στο «Θάρρος»
Μπορεί η πανδημία να έχει ακυρώσει χιλιάδες εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, ωστόσο υπάρχουν και κάποιες που «αντιστάθηκαν» και πραγματοποιούνται παρά την όλη κατάσταση. Μια τέτοια εκδήλωση είναι το Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας, το οποίο φέτος συμπληρώνει 10 χρόνια «ζωής», με τους ανθρώπους του να το πραγματοποιούν προσαρμοσμένο στις συνθήκες της πανδημίας. Έτσι, φέτος διεξάγεται διαδικτυακά.
Το «Θάρρος» μίλησε με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του, Αντώνη Κουφουδάκη, έναν άνθρωπο που γνώρισε τη μουσική στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας και επέστρεψε μετά τις σπουδές του. Αυτή τη φορά ως καθηγητής κιθάρας, προσπαθώντας με πάθος να διδάξει μουσική στα νέα παιδιά.
Πώς πάει το φετινό Φεστιβάλ Κιθάρας;
Φέτος, το Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας πραγματοποιείται με μία νέα μορφή προσαρμοσμένη στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από την πανδημία. Στόχος μας είναι να βρούμε έναν τρόπο επικοινωνίας με το κοινό του Φεστιβάλ και τους φίλους της κλασσικής κιθάρας, χωρίς, ωστόσο, να αντικαταστήσουμε τις προγραμματισμένες δια ζώσης συναυλίες σπουδαίων σολίστ με διαδικτυακά κονσέρτα. Θέλουμε να γιορτάσουμε τα δέκα χρόνια ζωής του θεσμού όπως του αξίζουν.
Έτσι, αποφασίσαμε να βασιστούμε στις δικές μας δυνάμεις. Το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας διαθέτει εξαιρετική τάξη κιθάρας και φλάουτου. Με έμπνευση τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Astor Piazzolla και μέσα από την προβολή μικρών μουσικών βίντεο, οι σπουδαστές του Ωδείου μάς μεταφέρουν στις γειτονιές του Buenos Aires και στους ρυθμούς του Nuevo Tango.
Οι προβολές των βίντεο γίνονται μέσω της πλατφόρμας Vimeo έως τις 21 Ιουνίου (Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής) κάθε Κυριακή και ώρα 18.00. H δε ανταπόκριση του κόσμου είναι μέχρι στιγμής συγκινητική!
Πόσο δύσκολο είναι να πραγματοποιηθεί υπό αυτές τις συνθήκες;
Από την αρχή της σεζόν γνωρίζαμε πως οι συνθήκες δε θα ήταν ευνοϊκές για τη διοργάνωση συναυλιών και σεμιναρίων. Ωστόσο, η μεγάλη τύχη του Φεστιβάλ είναι οι άνθρωποί του. Μέσα από αυτή την ερώτηση μου δίνεις την ευκαιρία να τους αναφέρω και να τους ευχαριστήσω θερμά για τη συμβολή τους όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και για την υλοποίηση του project «Astor Piazzolla».
Πρώτα από όλα οι θεσμοί, το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, η κοινωφελής επιχείρηση «Φάρις» του Δήμου Καλαμάτας, ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων των Μαθητών και Φίλων των Δημοτικών Καλλιτεχνικών Σχολών «Τέρψις» και οι χορηγοί αποτελούν τη βάση υλοποίησης του Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας.
Ο διευθυντής του Δ.Ω.Κ., Στάθης Γυφτάκης, που συμβάλλει τα μέγιστα κάθε χρόνο στο οργανωτικό κομμάτι, αλλά και οι φετινοί συντελεστές, Βίκη Βασιλειάδη (καθηγήτρια τάξης φλάουτου Δ.Ω.Κ.), Αλέξανδρος Μπεκ (ηχοληψία και μοντάζ), Παναγιώτα Ηλιοπούλου (επιμέλεια κειμένων), καθώς και οι συνεργάτες μας στην εταιρεία Indevin, που υποστηρίζουν την ιστοσελίδα μας www.kalamataguitarfestival.gr, έδωσαν πνοή στην προσπάθεια των παιδιών σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για τον πολιτισμό γενικότερα.
Μιλήστε μας για το Φεστιβάλ…
Περιλαμβάνει συναυλίες, σεμινάρια, παρουσιάσεις και διαγωνισμούς κιθάρας. Ο θεσμός ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2012 και κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα αγαπηθεί από το κοινό σε τέτοιο βαθμό, ώστε σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στην Ελλάδα τα ρεσιτάλ κιθάρας σε αίθουσες κάτω των τετρακοσίων θέσεων κατά μέσο όρο να είναι sold out!
«Η μεγάλη τύχη του Φεστιβάλ είναι οι άνθρωποί του»
Θα αναφέρω μόνο λίγα από τα ονόματα που έχουν επισκεφτεί την πόλη μας μέσω του Φεστιβάλ και σας προτείνω να τους αναζητήσετε, να διαβάσετε τα βιογραφικά τους, να μελετήσετε το έργο τους και να μου πείτε τα συμπεράσματά σας: Κώστας Κοτσιώλης (πρόεδρος Επιτροπής Διαγωνισμού), Giampaolo Bandini, Cesare Chiacchiaretta, Duo Melis (Αλέξης Μουζουράκης & Susana Prieto), Trevor Gordon Hall, L’ Anima String Quartet, Raul Levia Amador, Γιάννης Ανδρόνογλου, Εύα Ατματζίδου, Δημήτρης Κοτρωνάκης, Θάνος Μήτσαλας, Σωκράτης Μαστροδήμος, Γιώργος Νούσης, Κώστας Τοσίδης κ.ά.
Οι στόχοι μας για φέτος δεν μπορούν αντικειμενικά να ταυτιστούν με τις επιθυμίες μας και τα όνειρά μας για το μέλλον του Φεστιβάλ. Πρόκειται για μία covid έκδοση χωρίς αριθμό, μιας και το 10ο Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας ευελπιστούμε να είναι μια μεγάλη γιορτή για την πόλη.
Το επόμενο βήμα για φέτος θα είναι η διοργάνωση του διαγωνισμού, με την ευχή πως αρχές Ιουλίου θα έχουν επιτραπεί οι μετακινήσεις και οι διαγωνιζόμενοι θα φθάσουν τον αριθμό των προηγούμενων ετών (κάθε χρόνο έχουμε περίπου 35 συμμετοχές).
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
-Πώς είναι τα μαθήματα στο Δημοτικό Ωδείο στην εποχή της πανδημίας;
Μας λείπει η δουλειά μας, μας λείπει η δια ζώσης επαφή με τα παιδιά. Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις και κάθε μέρα προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στις συνθήκες που διαμορφώνονται.
Όσο και αν ακούγεται παλιομοδίτικο, οι χαρακτήρες των ανθρώπων δεν πλάθονται εξ αποστάσεως. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου είναι πολλά περισσότερα από την κατάκτηση ενός γνωστικού αντικειμένου. Από τα μέσα του Νοέμβρη βρισκόμαστε με τους μαθητές μας μόνο διαδικτυακά. Η εφευρετικότητα και η αγάπη μας για τη δουλειά μας είναι το μοναδικό εγχειρίδιο για ένα ποιοτικό μάθημα.
Είναι σίγουρα ενθαρρυντικό το γεγονός πως όλοι οι μαθητές του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας συνεχίζουν έως και σήμερα τα μαθήματά τους και, μάλιστα, περιμένουν με μεγάλη χαρά αυτές τις διαδικτυακές συναντήσεις!
«Όσο και αν ακούγεται παλιομοδίτικο, οι χαρακτήρες των ανθρώπων δεν πλάθονται εξ αποστάσεως. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου είναι πολλά περισσότερα από την κατάκτηση ενός γνωστικού αντικειμένου»
-Πόσο, κατά τη γνώμη σας, επηρεάζει αυτή η μέθοδος;
Η εξ αποστάσεως διδασκαλία ενός μουσικού οργάνου διαμορφώνει ένα τοπίο πολύ συγκεκριμένο, σύμφωνα πάντα με τα προσωπικά μου βιώματα.
Οι μαθητές που έχουν εμπειρία κάποιων ετών, που φοιτούν σε επαγγελματικά τμήματα κυρίως, που έχουν γερές βάσεις σχετικά με τη στάση του σώματος, την ανάγνωση της παρτιτούρας, την αισθητική του ήχου, τα τεχνικά ζητήματα, μπορούν να κάνουν βήματα προόδου. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, είναι εντυπωσιακά τα αποτελέσματα, κι αυτό οφείλεται στο γεγονός πως τα παιδιά έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο όταν όλες οι δραστηριότητες είναι εξ αποστάσεως!
«Η εφευρετικότητα και η αγάπη μας για τη δουλειά μας είναι το μοναδικό εγχειρίδιο για ένα ποιοτικό μάθημα»
Από την άλλη, αν σκεφτούμε ως παράδειγμα ένα παιδάκι στη Γ΄ Δημοτικού που με χαρά ήρθε το Σεπτέμβριο στο Ωδείο, ξεκίνησε τα μαθήματά του και μετά ένα δίμηνο βλέπει το δάσκαλό του μόνο μέσα από μία οθόνη, καταλαβαίνουμε πολύ εύκολα ότι δεν είναι δυνατόν η πορεία του να έχει την εξέλιξη που θα περιμέναμε υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Θα ήθελα να αναφέρω, τέλος, ότι οι μαθητικές συναυλίες με φυσική παρουσία δεν αναπληρώνονται. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο, είναι ζήτημα ουσιαστικό, βαθύ και πρέπει να βρεθεί μια λύση.
-Στο παρελθόν πολλά παιδιά μάθαιναν κάποιο όργανο. Την εποχή των tablet και των κινητών τηλεφώνων τα παιδιά εξακολουθούν να μαθαίνουν;
Η αλήθεια είναι πως όλη μας η ζωή πλέον περιστρέφεται γύρω από οθόνες. Σε μαγεύει η τεχνολογία, σε συνεπαίρνει. Αλλά όταν η μαγεία μετατρέπεται σε εθισμό, αρχίζουν οι ισορροπίες και χάνονται. Είναι τόσο δύσκολα διακριτό αυτό το όριο.
Κατά τη γνώμη μου, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε ως εκπαιδευτικοί είναι να συζητάμε με τους μαθητές μας για αυτά τα θέματα.
Πάντως, το ενδιαφέρον των μικρών μας φίλων για την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου είναι μεγάλο. Η ενημέρωση των γονιών για τα οφέλη της τέχνης, τόσο στην ψυχοσυναισθηματική όσο και στη συλλογιστική ανάπτυξη των παιδιών, το επίπεδο σπουδών του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, αλλά και το πνεύμα συνεργατικότητας που καλλιεργείται στο Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, έχουν ένα πολύ θετικό πρόσημο στην τοπική κοινωνία.
Από την άλλη, τα μηνύματα δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά για το τι συμβαίνει, κυρίως, στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Θεωρώ πως είμαστε στη σωστή κατεύθυνση.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ
-Η Καλαμάτα στο παρελθόν έχει αναδείξει ταλέντα που έκαναν καριέρα. Τα τελευταία χρόνια πώς είναι τα πράγματα;
Η πόλη, όντως, έχει αναδείξει ταλέντα. Το έκανε, το κάνει και θα το κάνει. Σε αυτό ακριβώς το σημείο μπορούμε να ξεκινήσουμε μία καινούρια συνέντευξη για το τι σημαίνει ταλέντο και το τι σημαίνει καριέρα. Δεν είναι προφανής η απάντηση και δεν είναι καθόλου εύκολο να δώσεις έναν ορισμό.
Για παράδειγμα, πώς μπορεί ένας σολίστ του σήμερα να συγκριθεί δισκογραφικά με έναν σολίστ του χθες; Μα η ίδια η λέξη «δισκογραφία» είναι ξεπερασμένη.
Παρ’ όλους τους προβληματισμούς, για να απαντήσω στην ερώτηση, οι επιτυχίες του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας σήμερα δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τις επιτυχίες του χθες.
Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε πως ειδικά η τάξη κιθάρας που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι η καλύτερη που είχαμε ποτέ. Ανεξάρτητα από το πόσο «ταλέντο» έχουν και το πόσο μεγάλη ή μικρή «καριέρα» θα κάνουν όλα αυτά τα παιδιά, εμένα με συγκινούν, γιατί όλα τους έχουν γερές βάσεις, αξίες και φιλότιμο.
Τι θα λέγετε σε ένα παιδί που θέλει να ασχοληθεί με τη μουσική και τι στους γονείς του;
Θα έλεγα ακριβώς αυτά που λέω κάθε χρόνο στους νέους μου μαθητές και τους γονείς τους. Δεν προσαρμόζεται ένα παιδί στη δική μας ηλικία, εμείς προσαρμοζόμαστε στην ηλικία του παιδιού. Δε θα μιλήσεις με τον ίδιο τρόπο σε έναν έφηβο και σε ένα παιδάκι δευτέρας Δημοτικού. Συνήθως, τα παιδιά ξεκινούν σε μικρή ηλικία την ενασχόλησή τους με τη μουσική. Οπότε οι συμβουλές μου είναι να μην μπερδεύουν τα τάστα με την πάστα, την ταστιέρα με την τοστιέρα και τις νότες με τις κότες!
Μέσα από το παιχνίδι μαθαίνουμε καλύτερα. Εξάλλου, «παίζουμε» κιθάρα, δε «γράφουμε» κιθάρα.
«Δεν προσαρμόζεται ένα παιδί στη δική μας ηλικία, εμείς προσαρμοζόμαστε στην ηλικία του παιδιού»
Στους γονείς αφηγούμαι την προσωπική μου ιστορία. «Αφού, παιδάκι μου, τέσσερα χρόνια δεν την έχεις βγάλει την κιθάρα από τη θήκη γιατί ανεβοκατεβαίνουμε σε εκείνο το Ωδείο;» απορούσαν οι δικοί μου, απορούσα και εγώ.
Γιατί τελικά ο καθένας έχει το ρυθμό του. Χρειάζεται υπομονή αλλά και να κοιτάμε την ουσία. Μακριά από το κυνήγι του «χαρτιού». Δεν πάμε στο Ωδείο, όπως πάμε στα αγγλικά, για να πάρουμε το Lower. Είναι βαθύτεροι οι λόγοι. Η τέχνη δεν μπαίνει σε καλούπια. Σαφώς και δεν ποινικοποιούμε τη λέξη «Πτυχίο», αλλά σίγουρα δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός.
Ποιος είναι ο Αντώνης Κουφουδάκης
Ο Αντώνης Κουφουδάκης γεννήθηκε το 1983 στην Αθήνα. Ξεκίνησε μαθήματα κιθάρας στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας (τάξη Στ. Μπράτου). Είναι απόφοιτος του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας και πτυχιούχος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ. Τον Ιανουάριο του 2006 πήρε το Δίπλωμά του στην κιθάρα με Άριστα (10) παμψηφεί και 1ο Βραβείο από το Ωδείο Φίλιππος Νάκας (τάξη Γιάννη Πετρίδη). Τον Οκτώβρη του 2015 τελείωσε το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στην ειδίκευση «Κιθάρα» με Άριστα (τάξη Κ. Κοτσιώλη) και το Φεβρουάριο του 2019 ανακηρύχθηκε πτυχιούχος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου με βαθμό Άριστα (9,29). Επίσης, έχει παρακολουθήσει τον κύκλο σπουδών του Ελεύθερου Πανεπιστημίου για τη μουσική με καθηγητές τους Θ. Αντωνίου, Μ. Λογιάδη , Γ.Κουρουπό κ.ά.
Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια κιθάρας ως ενεργό μέλος με τους L. Brouwer, A. Desiderio, Z. Dukic, V. Mikulka, R. Dyens, J. Willard, E. Ασημακόπουλο, Λ. Ζώη, Α. Χριστοδήμου και Κ. Κοτσιώλη. Έχει διακριθεί πολλές φορές στους Πανελλήνιους Διαγωνισμούς Κιθάρας που διοργανώνει το ΥΠΕΠΘ με αποκορύφωμα το 2000, οπότε απέσπασε το 1ο Βραβείο. Έχει δώσει ρεσιτάλ, αλλά και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Καλαμάτα και σε πολλές άλλες πόλεις, σε σημαντικούς χώρους, όπως Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, Αρχαία Ιθώμη, Κάστρο Καλαμάτας, Ωδείο Athenaeum, Ωδείο Φίλιππος Νάκας, ΕΡT, Ιόνιος Ακαδημία, Τρίτο Πρόγραμμα, Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Βόλου κ.ά.
Τον Αύγουστο του 2015 παρουσίασε στο κάστρο μαζί με την ορχήστρα νέων του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας το Κονσέρτο Αρανχουέθ του J. Rodrigo. Επίσης, στο πλαίσιο του 19ου Κύκλου Συναυλιών “Οι Νέοι για τους Νέους”, προσκεκλημένος του Ωδείου Φίλιππος Νάκας, παρουσίασε σε α’ εκτέλεση το έργο του συνθέτη Στ. Γυφτάκη ‘‘Dance for guitar’’, το οποίο γράφτηκε για τον ίδιο.
Έχει συνεργαστεί με συνθέτες όπως ο Στ. Γυφτάκης, ο Μ. Αλεξιάδης, ο Κ. Γρηγορέας , ο Θ. Παναγόπουλος ο Κ. Ηλιάδης, ο Γ. Νούσης, ο Λ. Κανάρης και ο Χρ. Τσιαμούλης.
Από το 2012 διοργανώνει το Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας στο πλαίσιο του οποίου έχει παρουσιάσει πλήθος εκδηλώσεων. Από το 2015 εκτελεί χρέη καλλιτεχνικού διευθυντή του φεστιβάλ.
Το 2014 και το 2016 ήταν προσκεκλημένος του Γ. Πετρίδη και της Α. Χριστοδήμου στο Φεστιβάλ Κιθάρας Π. Φαλήρου και το 2015, 2016, 2017 και 2019 ήταν προσκεκλημένος του Κ. Κοτσιώλη στο Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας Βόλου ως καλλιτεχνικός σύμβουλος. Επίσης το 2018 ήταν προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου.
Τέλος, μαζί με το Ν. Παλαιολόγο παρουσιάζουν πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις για κιθάρα και ούτι. Τα δύο αυτά όργανα αποκτούν ρεπερτόριο μουσικής δωματίου με έργα που κατά κύριο λόγο είναι αφιερωμένα στο ντουέτο, συμμετέχοντας σε διάφορα φεστιβάλ μουσικής, όπως το Χουδέτσι Φέστιβαλ, όπου ήταν προσκεκλημένοι του Ross Daly.
Από το 2008 είναι καθηγητής κλασικής κιθάρας στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας.
Προβολές των βίντεο, μέσω της πλατφόρμας Vimeo, έως τις 21 Ιουνίου (Παγκόσμια ημέρα μουσικής) κάθε Κυριακή και ώρα 18:00.
Το σύνδεσμο μπορείτε να τον βρείτε:
-στη σελίδα του Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας στο facebook
-στη σελίδα του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας στο facebook
-στον ιστότοπο του Φεστιβάλ www.kalamataguitarfestival.gr.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
