Έναν πιο σύντομο και λιγότερο δαπανηρό δρόμο στη θεραπεία των καρκινοπαθών με ακτινοβολίες ανοίγει η πρωτοποριακή έρευνα επιστημόνων στις ΗΠΑ, με επικεφαλής ογκολόγο ελληνικής καταγωγής. Στο μέλλον, οι ασθενείς με καρκίνο πιθανώς θα μπορούν να παίρνουν όλη την ακτινοθεραπεία τους, που σήμερα διαρκεί αρκετές εβδομάδες, σε μια μόνο δόση διάρκειας μερικών χιλιοστών του δευτερολέπτου.
Η νέα ακτινοθεραπεία-εξπρές FLASH έχει αρχίσει να αναπτύσσεται στο Κέντρο Καρκίνου Άμπραμσον της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ογκολογίας Κώστα Κουμενή, έπειτα από σχετικά πειράματα σε ζώα (τρωκτικά) έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνές ογκολογικό περιοδικό International Journal of Research Oncology, Biology και Physics.
O δρ. Κουμενής είναι απόφοιτος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1989), με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Χιούστον στο Τέξας (1994), ενώ στην ερευνητική ομάδα συμμετέχουν ο Ιωάννης Βεργινάδης και η Αναστασία Βελαλοπούλου.
Ο δρ. Ιωάννης Βεργινάδης που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμάτα, ξεκίνησε το… ταξίδι της γνώσης και της ανάπτυξης βέλτιστων τεχνικών για την αντιμετώπιση του καρκίνου από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Μετά μια υποτροφία από το Ίδρυμα Μποδοσάκη πέρασε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και εντάχθηκε στην ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια το 2013.
Η προσήλωσή του στη δημιουργία θεραπειών για την αντιμετώπιση του καρκίνου με το μικρότερο δυνατό κόστος (οικονομικό, αλλά και υγείας του ασθενούς από τις ατινοθεραπείες) είχε ως αποτέλεσμα να τιμηθεί τους προηγούμενους μήνες με το βραβείο του “early career investigator of the month”.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ακτινοβολία πρωτονίων για να δημιουργήσουν σε επιταχυντή (κύκλοτρο) μια δόση διάρκειας 100 έως 200 χιλιοστών του δευτερολέπτου που -θεωρητικά τουλάχιστον- είναι αρκετή για να δώσει σε έναν καρκινοπαθή όλη την αναγκαία ακτινοθεραπεία. Οι πρώτες δοκιμές της τεχνικής FLASH δείχνουν ότι έχει το ίδιο αποτέλεσμα στους όγκους με την παραδοσιακή θεραπεία φωτονίων, χωρίς μάλιστα να προξενεί βλάβη στους υγιείς ιστούς λόγω της πολύ σύντομης διάρκειάς της.
Άλλες επιστημονικές ομάδες έχουν δημιουργήσει παρόμοιες δόσεις-εξπρές, αλλά με χρήση ηλεκτρονίων χαμηλής ενέργειας, τα οποία όμως δε διεισδύουν αρκετά βαθιά στο σώμα (μόνο πέντε έως έξι εκατοστά), ώστε να έχουν την ίδια θεραπευτική χρησιμότητα για τους εσωτερικούς όγκους.
Η νέα τεχνική (Proton FLASH Radiation Therapy System), που δοκιμάστηκε στο Πανεπιστημιακό Κέντρο Θεραπείας Πρωτονίων Ρόμπερτς, δείχνει ότι, με τις κατάλληλες τεχνικές τροποποιήσεις, οι σημερινοί επιταχυντές πρωτονίων μπορούν να επιτύχουν δόσεις με κλινική χρησιμότητα.
Οι ερευνητές ήδη ετοιμάζονται για την πρώτη κλινική δοκιμή τους σε ανθρώπους. Προς το παρόν η τεχνική FLASH έχει δείξει την αποτελεσματικότητά της μόνο σε μικρά ζώα και σε μικρές περιοχές ιστών.
Η μέθοδος πρέπει να βελτιωθεί, προκειμένου αποδεδειγμένα να έχει ανάλογο αποτέλεσμα σε μεγαλύτερη περιοχή του σώματος και σε μεγαλύτερα σώματα όπως το ανθρώπινο. Ακόμη, θα επιδιωχθεί η δόση να διαρκεί λιγότερο από 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου.
