Η ανάπτυξη των δικτύων κινητών επικοινωνιών 5ης γενιάς πέρα από τις πρωτόγνωρες επιδόσεις και νέες εφαρμογές που υπόσχεται, αποτελεί και μια ριζοσπαστική εξέλιξη των τηλεπικοινωνιακών υποδομών, η οποία αναμένεται να έχει μεγάλο οικονομικό αντίκτυπο, αφού το 5G διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα ως τεχνολογία, ικανά να μεταμορφώσουν σημαντικά το επιχειρείν τα προσεχή χρόνια.
Ήδη, στην Ελλάδα, ο διαγωνισμός για τη χορήγηση φάσματος συχνοτήτων 5G έχει πραγματοποιηθεί από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) και οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι αναπτύσσουν τις υποδομές τους για τη μετάβαση στο δίκτυο 5G. Το 5G έχει ενεργοποιήσει μεγάλες επενδύσεις από πλευράς των παροχών, ενώ θα αποτελέσει και το εφαλτήριο για τη μετάβαση στη 4η βιομηχανική επανάσταση μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού πολλών κλάδων της οικονομίας αλλά και της δυνατότητας εκμετάλλευσης των big data analytics που προσφέρει. Η συνεισφορά του στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας κρίνεται τόσο σημαντική και αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος για τον οποίο το 5G συμπεριλαμβάνεται στις βασικές μεταρρυθμίσεις του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πιο συγκεκριμένα, τα δίκτυα 5G αναβαθμίζονται σε βαθμό που μπορούν να λειτουργούν, πέρα από απλά δίκτυα πρόσβασης (access networks), ως προγραμματιζόμενες πλατφόρμες, οι οποίες θα δημιουργήσουν νέες ροές εσόδων, όχι μόνο μέσω νέων υπηρεσιών, αλλά αναπτύσσοντας και νέα συνεργατικά επιχειρηματικά μοντέλα. Για παράδειγμα, οι λεγόμενες “κάθετες” αγορές (Β2Β Verticals), όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η βιομηχανία, τα δίκτυα υποδομών/ενέργειας και η υγεία, εμφανίζουν τις μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης νέων υπηρεσιών και εφαρμογών στο 5G.
5G KAI ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
To ΕΚΕΦΕ “ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ”, και συγκεκριμένα το εργαστήριο Media Net Lab του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών πρωτοστατεί στην έρευνα του 5G στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη. Συμμετέχει και συντονίζει ερευνητικά προγράμματα που αναπτύσσουν μια πληθώρα καινοτόμων σεναρίων χρήσης 5G (use-cases), αξιοποιώντας τα ανταγωνιστικά τεχνολογικά πλεονεκτήματα των δικτύων 5ης γενιάς. Με τον τρόπου αυτό το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση των νέων επιχειρηματικών μοντέλων που θα αναδυθούν στο μέλλον από τους παρόχους 5G σε συνεργασία με τις καθετοποιημένες αγορές, όπως για παράδειγμα η αυτοματοποίηση των εργοστασίων με νέες δυνατότητες στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης (Industry 4.0).
Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα EVOLVED-5G μελετάει τις δυνατότητες προγραμματισμού του δικτύου 5G από εφαρμογές της κάθετης αγοράς του Industry 4.0, ώστε αφενός οι συγκεκριμένες υπηρεσίες να πετύχουν σημαντική αναβάθμιση στην απόδοση, και αφετέρου να προστεθούν σε αυτές μια πληθώρα νέων “έξυπνων” δυνατοτήτων, αναβαθμίζοντας την απόκρισή τους σε πιο πολύπλοκα σενάρια χρήσης που σήμερα δεν είναι εφικτό να υποστηριχθούν με την υπάρχουσα τεχνολογία. Δηλαδή, ενώ έως σήμερα το δίκτυο χρησιμοποιείται μόνο για τη διασύνδεση και τη μετάδοση δεδομένων, το πρόγραμμα EVOLVED-5G “ανοίγει” τις δυνατότητες του δικτύου 5G σε προγραμματιστές και μηχανικούς λογισμικού, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα οι εφαρμογές των καθετοποιημένων αγορών να μην είναι πλέον “ουδέτερες” και “ανεξάρτητες” από το δίκτυο που χρησιμοποιούν για τη διασύνδεσή τους, αλλά να “επικοινωνούν” με το δίκτυο ώστε να γίνουν “εξυπνότερες”. Πιο συγκεκριμένα η δυνατότητα προγραμματισμού του δικτύου 5G και της ενοποίησής του με τις εφαρμογές που εξυπηρετεί δημιουργεί ένα καινούριο προγραμματιστικό περιβάλλον, όπου οι εφαρμογές λαμβάνουν πληροφορίες για την κατάσταση του δικτύου, τη θέση του συγκεκριμένου χρήστη, το επίπεδο της ποιότητας που χρησιμοποιεί το δίκτυο για να υποστηρίξει τη συγκεκριμένη εφαρμογή και αφετέρου το δίκτυο μπορεί να λάβει εντολές από την εφαρμογή, ώστε να προσαρμοστεί σε συγκεκριμένες ανάγκες, προσφέροντας εξατομικευμένη και βελτιστοποιημένη ποιότητας υπηρεσίας, όπως για παράδειγμα συγκεκριμένο τεμάχιο δικτύου (network slice).
Πέρα όμως από τις παραπάνω τεχνολογικές καινοτομίες σε δίκτυα 5G που το ερευνητικό πρόγραμμα EVOLVED-5G εισάγει, το έργο περιλαμβάνει και δράσεις επικοινωνίας και διάχυσης των αποτελεσμάτων στην κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ώστε να υποστηριχθεί ο 5G-μετασχηματισμός που απαιτείται για να μπορέσουν οι νέες εταιρείες να επωφεληθούν από τα νέα δίκτυα 5G. Σε αυτό το πλαίσιο θα πραγματοποιηθούν ημερίδες ενημέρωσής αλλά και εκπαιδευτικά σεμινάρια, στα οποία θα παρουσιαστούν και θα επιδειχθούν οι δυνατότητες ανάπτυξης εφαρμογών σε δίκτυα 5G, αξιοποιώντας τις προγραμματιστικές επαφές που το 5G προσφέρει (SEAL, NEF, CAPIF).
Το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, από τη μεριά της Ελληνικής Πολιτείας, μέσω των ερευνητικών δραστηριοτήτων του στον Ευρωπαϊκό χώρο, έχει αναπτύξει την απαιτούμενη τεχνογνωσία και διαθέτει την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή λειτουργώντας καταλυτικά ως τεχνολογικό HUB καινοτομίας και ανάπτυξης στο ψηφιακό μετασχηματισμό και στην υποστήριξη νέων υπηρεσιών και εφαρμογών 5G. Πιο συγκεκριμένα, η υποδομή 5G του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” στο σύνολό της:
* Συγκεντρώνει ποικιλία τεχνολογιών και καινοτομιών, επιτυγχάνοντας πλήρη κάλυψη του πεδίου 5G
* Ενοποιεί ετερογενή φυσικά και εικονικά στοιχεία δικτύου σε ένα κοινό και ανοιχτό πλαίσιο συντονισμού που θα επιτρέπει αυτοματοποίηση του μηχανισμού slicing και πειραματισμό από-άκρο-σε-άκρο και θα διατίθεται για πειραματισμό από τις κάθετες βιομηχανίες
* Εφαρμόζει και να είναι σε θέση να επαληθεύει όλες τις εξελίξεις των προτύπων 5G, με επαναληπτικές δοκιμές.
* Υποστηρίξει περαιτέρω έργα πειραματισμού, ιδίως αυτά που αφορούν στις κάθετες αγορές.
Εν κατακλείδι, τα δίκτυα 5G δημιουργούν μια πληθώρα νέων ευκαιριών που μέσω καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών και πρωτοβουλιών που μπορούν να μετατραπούν σε μοχλό ανάπτυξης με ταυτόχρονη διεύρυνση του επιχειρηματικού κλάδου των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Το πρόγραμμα EVOLVED-5G είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, φέρνοντας κοντά τον τεχνολογικό κλάδο του 5G με το οικοσύστημα των καθετοποιημένων βιομηχανιών και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη και καινοτομία.
* Δρ. Χαρίλαος Κουμαράς
Εντεταλμένος Ερευνητής – Επιστημονικός Υπεύθυνος και Τεχνικός Διευθυντής Ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου “EVOLVED-5G” στο Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΕΚΕΦΕ “ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ”
