Η αμφίβολη παλαιστινιο/ισραηλινή εκεχειρία και τα σχέδια Ερντογάν

Κύρα Αδάμ

Στις 21 Μαΐου το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε εκεχειρία χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Ο κύκλος θανάτου των προηγουμένων 11 ημερών έκλεισε με 230 Παλαιστίνιους νεκρούς, εκ των οποίων πολλά παιδιά, 12 Ισραηλινούς και 58.000 περίπου εκτοπισμένους Παλαιστίνιους.

Το φονικό των 11 ημερών έληξε χωρίς νικητές και ηττημένους, αλλά με αλλαγές στο σκηνικό: Για πρώτη φορά η Χαμάς έκανε αισθητή την παρουσία της μέσα στην Ιερουσαλήμ και όχι μόνον στη λωρίδα της Γάζας, όπου είχε απώλειες σε υποδομές αλλά και ηγετικά στελέχη, ύστερα από τους βομβαρδισμούς «ακριβείας (;) των ισραηλινών δυνάμεων.

Τον ηγετικό/μεσολαβητικό ρόλο για τη συμφωνία εκεχειρίας ανέλαβε να παίξει η Αίγυπτος, με την προτροπή και τις οδηγίες από την κυβέρνηση Μπάιντεν.

Η Ε.Ε. εμφανίστηκε για μια ακόμα φορά διχασμένη και κατώτερη των περιστάσεων. Και όταν η Γαλλία του Μακρόν παρουσίασε προς ψήφιση στον ΟΗΕ ειρηνευτικό σχέδιο με εκεχειρία την οποία θα εγγυάτο διεθνής ειρηνευτική δύναμη στην Ιερουσαλήμ, η Ουάσιγκτον την έκοψε μαχαίρι και έβαλε μπροστά την Αίγυπτο με το σχέδιο εκεχειρίας χωρίς όρους και χωρίς ειρηνευτικές δυνάμεις στα πόδια των αντιπάλων.

Οι ΗΠΑ του Μπάιντεν εφάρμοσαν τη «μαλακή διπλωματία» (soft diplomacy), ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται η ίδια η Ουάσιγκτον να αναλάβει πρωτοβουλία στη Μέση Ανατολή. Παρά ταύτα, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ είχε έξι φορές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Νετανιάχου και μία με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Αμπάς. Αυτή την εβδομάδα ο κ. Μπλίνκεν θα ταξιδεύσει στην Ιερουσαλήμ. Προηγουμένως, όμως, σε συνέντευξή του ξεκαθάρισε ότι το αμέσως προσεχές διάστημα οι προσπάθειες θα επικεντρωθούν στην ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα με τις απαραίτητες ανοικοδομήσεις, εμπλέκοντας και τις δύο πλευρές για να βελτιωθεί η ζωή των ανθρώπων, «…έτσι ώστε οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι να μπορούν να ζουν με ΟΜΟΙΑ μέτρα ασφάλειας ειρήνης και αξιοπρέπειας…». Κάτι που οδήγησε στην επόμενη φράση του Αμερικανού ΥΠΕΞ ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι δεσμευμένη στη λύση των δύο κρατών. Αλλά πρόσθεσε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραιτήτως του παρόντος.

Στον αντίποδα κινήθηκε η Τουρκία του Ερντογάν, που νόμισε ότι βρήκε την ευκαιρία να ηγηθεί πολιτικά και θρησκευτικά στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, κάτι που κάνει για πρώτη φορά.

Καθαρά πολέμιος του Ισραήλ και προσβλητικός απέναντι στις ΗΠΑ (σ.σ. ο Μπάιντεν έχει βουτήξει τα χέρια του στο αίμα στηρίζοντας το Ισραήλ), ο Ερντογάν επιχείρησε να αδράξει την ηγεσία των μουσουλμάνων όλης της Μέσης Ανατολής με αιχμή του δόρατος τους Παλαιστινίους. Οι μετριοπαθείς Παλαιστίνιοι δεν ενθουσιάστηκαν με τα τουρκικά κελεύσματα, αλλά η Ουάσιγκτον ήταν αυτή που έβγαλε τον Ερντογάν εκτός κάδρου, «αναθέτοντας/στηρίζοντας» την αιγυπτιακή πρωτοβουλία εκεχειρίας.

Παρά ταύτα αυτό δεν απέτρεψε τον Ερντογάν να πλασάρει τη δική του θέση για τα δύο κράτη στην Κύπρο, τονίζοντας ότι η λύση των δύο κρατών στο παλαιστινιακό ζήτημα ακολουθεί τη λύση των δύο κρατών στην Κύπρο.

Το πλέον εκκωφαντικό στοιχείο της «παλαιστινιακής πολιτικής» της Τουρκίας ήταν η βιασύνη με την οποία η Άγκυρα έφτιαξε, δημοσίευσε και προπαγάνδισε τη Συμφωνία για την ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Παλαιστίνης, σύμφωνα με το τουρκο/λιβυκό Σύμφωνο.

Στα σχετικά δημοσιευμένα επιχειρήματα αναφέρεται ότι μια τουρκο /παλαιστινιακή Συμφωνία για την ΑΟΖ, «δεν παρενοχλεί την Αίγυπτο» (σ.σ. με την οποία η Άγκυρα θέλει διακαώς να καταλήξει σε συμφωνία ΑΟΖ), «αλλά καταστρέφει τα σχέδια της Ελλάδας και της Ε/Κ πλευράς στην περιοχή, αν επεκταθεί η τουρκική δικαιοδοσία στη Μεσόγειο». 

Στο σχετικό, μάλιστα, τουρκικό χάρτη έχει εξαφανιστεί το Καστελόριζο και η ΑΟΖ του, ενώ η περιοχή ανατολικά της Ρόδου θεωρείται «καθαρή» τουρκική ΑΟΖ, κατακερματίζεται δε η ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Και μπορεί, βεβαίως, να μην υπάρχουν οριστικά σύνορα της Παλαιστίνης που θα κρίνουν και την αιγιαλίτιδα ζώνη της, η Τουρκία όμως δεν κρύβει καθόλου τις προθέσεις της να κυριαρχήσει στις θαλάσσιες ζώνες σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, αφού η Ελλάδα έχει «εγκλωβιστεί» στον 28ο μεσημβρινό αφήνοντας το ελεύθερο στην Τουρκία να πράττει ό,τι της κατεβάζει το κεφάλι.

Της Κύρας Αδάμ