Η Μεσσηνία έχει θρηνήσει πάμπολλα θύματα στην άσφαλτο, ενώ ακόμα δεν έχει «στεγνώσει» το αίμα των δύο νέων παιδιών που πριν από λίγες μέρες έχασαν άδικα τη ζωή τους σε ένα ακόμα τραγικό τροχαίο ατύχημα έξω από την Καλαμάτα.
Το γιατί είναι πάντοτε ένα δύσκολο ερώτημα, ιδιαίτερα για τις οικογένειες, που κάποιες φορές μπορεί να μην έχει και απάντηση. Σίγουρα έχουμε κακό οδικό δίκτυο, όπως είναι και σίγουρο ότι ως οδηγοί οι Έλληνες δεν έχουμε την καλύτερη συμπεριφορά όταν πιάνουμε το τιμόνι.
Απευθυνθήκαμε στο δικαστικό πραγματογνώμονα και αναλυτή τροχαίων ατυχημάτων, Γιώργο Μπούρα, προκειμένου αρχικά να μας εξηγήσει ποια είναι η δουλειά ενός πραγματογνώμονα και πώς μπορεί να μας βοηθήσει, όταν βρεθούμε στη δύσκολη κατάσταση ενός τροχαίου ατυχήματος, αλλά και για να μας δώσει τις εκτιμήσεις του για τα τροχαία ατυχήματα.
Ο κ. Μπούρας υπογραμμίζει ότι οι δρόμοι της Μεσσηνίας συντελούν στην πρόκληση ατυχημάτων, ενώ εκεί οδηγούν και οι παραβιάσεις βασικών κανόνων της οδήγησης.
Διευκρινίζει, δε, ότι οι δευτερεύοντες δρόμοι και κυρίως οι επαρχιακοί και οι δημοτικοί, όχι μόνον δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των κινούμενων οχημάτων, αλλά κυρίως δεν παρέχουν την απαιτούμενη ασφάλεια. Μάλιστα, πιστεύει ότι πρέπει να ξεκινήσει η εφαρμογή εκπαιδευτικού προγράμματος οδικής συμπεριφοράς από την Α’ Τάξη του Δημοτικού Σχολείου.
-Ποιος είναι ο ρόλος του ειδικού πραγματογνώμονα τροχαίων ατυχημάτων και πόσο σημαντική είναι η συμβολή του για την εκτίμηση γεγονότων σε ένα ατύχημα;
Η ανάλυση των συνθηκών ενός τροχαίου ατυχήματος σαφώς και διαδραματίζει έναν πολύ καθοριστικό ρόλο. Ποια ήταν η αρχική ταχύτητα των οχημάτων; Τι σημαίνουν τα ίχνη πέδησης; Ποιες υπήρξαν οι συνθήκες ορατότητας; Υπήρξε η κατάλληλη αντίδραση από τους εμπλεκομένους; Ποιος ήταν ο οδηγός του οχήματος; Αυτά αποτελούν μερικά μόνο από τα καίρια και βασικά ερωτήματα που καλείται να απαντήσει ένας πραγματογνώμονας Τροχαίων Ατυχημάτων.
Η μαρτυρία ενός πραγματογνώμονα μπορεί να είναι καταλυτική ως προς την έκβαση μίας υπόθεσης στο δικαστήριο. Ειδικότερα, η παρουσίαση των ευρημάτων από τη μελέτη ενός τροχαίου συμβάντος αποτελεί τον πλέον έγκυρο τρόπο εκτίμησης ενός ατυχήματος, και βέβαια όχι με ανεξακρίβωτες υποθέσεις, αλλά με μετρήσιμα αριθμητικά δεδομένα, τα οποία θα βοηθήσουν το δικαστή σε μια ορθή και αιτιολογημένη απόφαση.
-Η εκτίμηση του πραγματογνώμονα είναι απαραίτητη, όταν έχουμε σοβαρό τροχαίο ατύχημα, τραυματισμό ή θάνατο, ή σε όλα τα τροχαία ατυχήματα;
Η εκτίμηση του πραγματογνώμονα είναι απαραίτητη σε κάθε τροχαίο ατύχημα. Δηλαδή, ανεξάρτητα από αν πρόκειται για απλό ατύχημα υλικών ζημιών ή είναι ένα τροχαίο με τραυματισμό ή θάνατο, αφού η έκθεση του πραγματογνώμονα θα ληφθεί υπ’ όψιν, τόσον από την ασφαλιστική εταιρεία όσον και από το δικαστήριο.
-Ποιος μπορεί να ορίσει έναν πραγματογνώμονα τροχαίου ατυχήματος;
Ο επίσημος κατά το νόμο διορισμός των πραγματογνωμόνων πρέπει να γίνεται με κάθε επιμέλεια από τον ανακριτικό υπάλληλο, ή από το δικαστήριο, με επιλογή ανάμεσα στα πρόσωπα που αναγράφονται στον πίνακα ο οποίος έχει συνταχθεί σύμφωνα με το άρθρο 185 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (εκλογή και διορισμός πραγματογνώμονα). Δηλαδή, ο διορισμός γίνεται είτε από την Εισαγγελία και τον ανακριτή είτε από το δικαστή που δικάζει πολιτική υπόθεση σε τροχαίο ατύχημα, και η εκλογή του πραγματογνώμονα θα πρέπει να είναι από τον πίνακα των πραγματογνωμόνων. Μόνο αν δεν υπάρχει τέτοιος πίνακας ή δεν περιέχει τις ειδικότητες που απαιτούνται για τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης που έχει διαταχθεί, ή αν οι αναγραφόμενοι στον πίνακα δε βρίσκονται στην περιφέρεια του οργάνου που τους διορίζει, είναι δυνατόν να διοριστούν και πρόσωπα που δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα.
Ο διορισμός πραγματογνωμόνων με αυτό τον τρόπο γίνεται και όταν υπάρχουν πραγματογνώμονες ειδικά διορισμένοι με νόμο, αν εκείνος που ενεργεί την ανάκριση, με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ή ο εισαγγελέας Εφετών κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται σε εξαιρετική περίπτωση. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το δικαστήριο. Διορίζεται και ειδικός πραγματογνώμονας που δεν περιλαμβάνεται στον πίνακα, αν το υποδείξουν οι πραγματογνώμονες που έχουν διοριστεί.
Κατά την επιλογή των πραγματογνωμόνων το όργανο που διορίζει οφείλει να λαμβάνει υπόψη του και την προηγούμενη απασχόληση των πραγματογνωμόνων του πίνακα και να αποφεύγει χωρίς σοβαρό λόγο να αναθέτει πραγματογνωμοσύνη στον ίδιο πραγματογνώμονα, αν υπάρχουν στον πίνακα άλλοι της ίδιας ειδικότητας που δε διορίστηκαν στον ίδιο χρόνο.
Γι’ αυτό το σκοπό τηρείται σε κάθε δικαστήριο ενιαίο βιβλίο για τους πραγματογνώμονες που διορίζονται σύμφωνα με την ειδικότητά τους.
Σημειωτέον ότι, όποιος εμπλέκεται σε τροχαίο ατύχημα υλικών ζημιών είτε σε τροχαίο ατύχημα με σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο, έχει το δικαίωμα να προσλάβει το δικό του τεχνικό σύμβουλο, προκειμένου να εκφέρει τη δική του άποψη και να αντικρούσει τον πραγματογνώμονα. Το διορισμό τεχνικού συμβούλου συνήθως επιλέγουν οι ασφαλιστικές εταιρείες για την προστασία των συμφερόντων τους.
-Είναι πολυτέλεια (λόγω κόστους) ο διορισμός πραγματογνώμονα σε ένα τροχαίο ατύχημα που έχω εμπλακεί ή μπορεί να με γλιτώσει από άλλες μεγαλύτερες φασαρίες και έξοδα;
Από τη στιγμή που θα εμπλακούμε σε ένα τροχαίο ατύχημα, είτε υλικών ζημιών είτε με σοβαρό τραυματισμό, ή σε θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα, θα πρέπει να έχουμε στο νου μας ποιοι επαγγελματίες θα μας βοηθήσουν για να αποφύγουμε τα χειρότερα.
Κυρίως θα απευθυνθούμε στο δικηγόρο μας για να μας συμβουλεύσει τι θα πρέπει να κάνουμε. Κατά δεύτερον, θα πρέπει άμεσα να συμβουλευτούμε και έναν πραγματογνώμονα ή έναν τεχνικό σύμβουλο, που σε συνεργασία με το δικηγόρο μας θα μας βοηθήσουν μέχρι να τελειώσει η όλη διαδικασία, ερευνώντας από τα πρώτα κιόλας στάδια τις συνθήκες του τροχαίου ατυχήματος και συντάσσοντας στη συνέχεια μια λεπτομερή πραγματογνωμοσύνη.
Η δαπάνη για τη σύνταξη πραγματογνωμοσύνης σε τροχαίο ατύχημα από έναν έμπειρο πραγματογνώμονα είναι, αφενός μεν, εύλογη και προσιτή στις δυνατότητες κάθε οδηγού και, αφετέρου δε, προσδιορίζεται πάντα από την έκταση και τη μορφή του θέματος στο οποίο ζητείται απάντηση από τον ενδιαφερόμενο.
Το βασικό, όμως, στην προκειμένη περίπτωση είναι το όφελος, το οποίο αναμφισβήτητα προκύπτει από τη σύνταξη της πραγματογνωμοσύνης, αφού χάρις σε αυτήν ο εντολέας αποκτά ένα δυνατό όπλο στη φαρέτρα του για να διεκδικήσει την αποζημίωσή του από την ασφαλιστική εταιρεία του υπαίτιου οδηγού ή από το δικαστήριο στο οποίο θα προσφύγει και το οποίο από τα στοιχεία τα οποία θα αντλήσει από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης και κυρίως από την καταγραφή των στοιχείων ως προς τις συνθήκες του τροχαίου ατυχήματος και το ύψος της ζημιάς, θα μπορέσει να προβεί σε ορθή και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση της απόφασής του.
-Ποια είναι η εκτίμησή σας για το οδικό δίκτυο της Μεσσηνίας και την οδηγική μας συμπεριφορά; Ποιος ή ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι βασικοί παράγοντες πρόκλησης των τροχαίων ατυχημάτων;
Προφανώς και είναι σαφώς γνωστό στους οδηγούς του οδικού δικτύου του Νομού Μεσσηνίας ότι οι δευτερεύοντες δρόμοι και κυρίως οι επαρχιακοί και οι δημοτικοί, όχι μόνον δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των κινούμενων οχημάτων, αλλά κυρίως δεν παρέχουν την απαιτούμενη ασφάλεια.
Πρόκειται για οδικό δίκτυο πεπαλαιωμένο από πλευράς οδοστρώματος, με στενούς δρόμους, με στροφές χωρίς ορατότητα, με λακκούβες, με ελλείψεις στη σήμανση, χωρίς προστατευτικές μπάρες, χωρίς επαρκή τεχνικό φωτισμό, και βεβαίως χωρίς προοπτική για άμεση συντήρησή του από την Πολιτεία.
Συνέπεια και συμπέρασμα πάντων των ανωτέρων είναι ότι οι δρόμοι του δικτύου μας αποτελούν και συντελούν στην πρόκληση ατυχημάτων. Ταυτόχρονα, οι κινούμενοι επί των δρόμων του μεσσηνιακού δικτύου οδηγοί, με βάση πάντα τα στατιστικά στοιχεία της Αστυνομικής Διευθύνσεως Μεσσηνίας και ιδία του Τμήματος της Τροχαίας Καλαμάτας, το οποίο με συχνά σεμινάριά του επί των τροχαίων ατυχημάτων, στα οποία και συμμετέχω παρέχοντας πληροφορίες και γνώσεις από την εμπειρία μου, ενημερώνει το κοινό στα θέματα της ορθής οδήγησης και της ασφάλειας των συγκοινωνιών, ανταποκρίνονται εν μέρει μόνον στην ορθή εφαρμογή των διατάξεων του ΚΟΚ, και προφανώς οι παραβιάσεις βασικών κανόνων της οδήγησης, όπως οι μεγάλες ταχύτητες ή η παραβίαση της προτεραιότητας, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, η έλλειψη ζώνης ασφαλείας και κράνους, οδηγούν καθημερινά στην πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων, τα οποία προκαλούν άλλοτε υλικές μόνον ζημιές, άλλοτε σωματικές κακώσεις και, δυστυχώς, προκαλούν και απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.
Τελικά, πιστεύω ότι το θέμα της οδικής συμπεριφοράς δε θα λυθεί μόνον με τη βελτίωση των δρόμων και την επιβολή βαρύτερων ποινών στους οδηγούς, αλλά κυρίως με την εφαρμογή εκπαιδευτικού προγράμματος οδικής συμπεριφοράς που θα αρχίσει από την πρώτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου. Επίσης, πιστεύω πως έχει έρθει πλέον το πλήρωμα του χρόνου να λειτουργήσουν τα Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής, για να μπορέσουμε να εκπαιδεύσουμε σωστά τους εκκολαπτόμενους οδηγούς.
Της Βίκυς Βετουλάκη
