Σε μια χρονική στιγμή που το περιβάλλον στη χώρα μας δέχεται αλλεπάλληλα πλήγματα και οι περιβαλλοντικές πολιτικές χαράσσονται στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, τουλάχιστον στη Μεσσηνία, θα περιοριστεί σε ευχολόγια και μεγαλόστομες διακηρύξεις.
Κι όλα αυτά, παρότι τις τελευταίες δεκαετίες η Καλαμάτα και γενικότερα η Μεσσηνία έχουν πληγεί από την κλιματική κρίση. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις πυρκαγιές του 2007, τη φονική πλημμύρα του 2016 στην Καλαμάτα, τα έντονα καιρικά φαινόμενα που πλήττουν συχνά περιοχές της Μεσσηνίας καταστρέφοντας σοδειές και ζωές, την “εγκληματική” διαχείριση των απορριμμάτων;
Αντί, λοιπόν, σήμερα η Μεσσηνία να… παίρνει τους δρόμους, όπως θα γίνει σε αρκετές πόλεις της Ελλάδος, μένουμε στις ανακοινώσεις. Κι ας είναι πολύ πρόσφατες οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού, του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, της αρχηγού της πρώτης ελάσσονος μειοψηφίας στη Βουλή, για την ανάγκη να βαδίσουμε στο δρόμο της “πράσινης ανάπτυξης”.
Ιδιαίτερη σημασία, αλλά και μάθημα προς τους Δήμους της Μεσσηνίας, αποτελούν οι δηλώσεις του Κώστα Λαγουβάρδου, μετεωρολόγου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην “Εφημερίδα των Συντακτών”.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης «Καιρικά επεισόδια με κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα την περίοδο 2000-2019» του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το πιο επικίνδυνο φυσικό φαινόμενο αποτελούν οι πλημμύρες, με 132 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους τα τελευταία 20 χρόνια. Πρόκειται για ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των συνολικών θυμάτων, που ξυπνά μαύρες μνήμες και στην Καλαμάτα.
Όπως σημειώνουν οι μελετητές, «στην Ελλάδα οι πλημμύρες είναι το πιο συχνό είδος φυσικών καταστροφών που σχετίζονται με τον καιρό, γεγονός στο οποίο συμβάλλουν δραστικά, μεταξύ άλλων, η εκτεταμένη καταστροφή δασικής βλάστησης, η αύξηση του συντελεστή απορροής λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων στις λεκάνες απορροής και η έλλειψη τεχνικών έργων για την αντιμετώπιση του προβλήματος».
Ακόμη, επισημαίνουν ότι η Ελλάδα βιώνει συχνά καιρικά επεισόδια με αρκετά σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις λόγω της γεωμορφολογίας, των κοινωνικο-οικονομικών χαρακτηριστικών της, των ανεπαρκών υποδομών και της κακοδιαχείρισης που έχει υποστεί ο φυσικός πλούτος.
Τα 40άρια δεν είναι πλέον καθόλου ασυνήθιστα στην Ελλάδα, όμως ο βαθμός ετοιμότητας για τους καύσωνες έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα θύματα σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Σύμφωνα με όσα υποστήριξε η ανάλυση που πραγματοποίησε η επιχειρησιακή μονάδα METEO του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (σ.σ. στην οποία συμμετέχει και ο ίδιος), για τα 20 τελευταία χρόνια κατέδειξε ότι έχουν σημειωθεί συνολικά στη χώρα μας 500 επεισόδια με σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Κατά την άποψή του για την αντιμετώπιση του φαινομένου θα πρέπει να γίνεται συστηματική και συνεχής καταγραφή των έντονων καιρικών γεγονότων και αποκωδικοποίηση των στοιχείων που οδήγησαν στις καταστροφές και, κυρίως, στις απώλειες ζωής.
Δευτερευόντως, είναι απολύτως απαραίτητο να λειτουργούν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχει ήδη ξεκινήσει αυτή η διαδικασία με κάποιους Δήμους, όπως το Κιλκίς και το Νευροκόπι, ενώ υπάρχει τρόπος συνεργασίας και με άλλους Δήμους μέσω του προγράμματος υποστήριξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης “Αντώνης Τρίτσης”.
Η στενή συνεργασία της επιστημονικής κοινότητας με τους τοπικούς φορείς μπορεί να κάνει τη διαφορά: τα επιστημονικά εργαλεία, μπορούν να συνδυαστούν με την τοπική γνώση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει κάθε περιοχή, για να γίνει σωστός σχεδιασμός των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης.
Α.Π.
