Πρεμιέρα στις 3 Ιουλίου στο αμφιθέατρο του Κάστρου
Το Σάββατο 3 Ιουλίου κάνει πρεμιέρα στο αμφιθέατρο του Κάστρου η νέα παραγωγή του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Καλαμάτας «Υλικό Καποδίστριας», η οποία εν συνεχεία θα ταξιδέψει και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Το έργο «Υλικό Καποδίστριας» προέκυψε έπειτα από παραγγελία της Περιφέρειας Πελοποννήσου για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και παρουσιάζεται σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης. Πρόκειται για μια θεατρική σύνθεση του Γιάννη Μαργαρίτη, ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθεσία.
Η παράσταση διερευνά με σύγχρονο και απόλυτα θεατρικό τρόπο την άγνωστη σε πολλούς προσωπικότητα του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους, που ο λαός αγάπησε σαν πατέρα του και που η προσωπικότητα και το έργο του επέδρασαν καταλυτικά σε όλη την Ευρώπη. Το μεγάλο του ανεκπλήρωτο έρωτα με τη Ρωξάντρα Στούρτζα, αλλά και τις πολιτικές παρακαταθήκες του…
Μια μουσική παράσταση-έκπληξη, που θα συνδυάσει τον ιστορικό στοχασμό, με την προοπτική και το κοίταγμα στο μέλλον. Πώς ξεκίνησε το νέο ελληνικό κράτος; Πώς φθάσαμε μέχρι εδώ; Τι ονειρευόμαστε για το μέλλον;
Μέσα σε έναν, ιδιαίτερης ματιάς, εικαστικό χώρο, πέντε ηθοποιοί και ένας σκηνοθέτης, έχοντας στα χέρια τους ένα μεγάλου όγκου ιστορικό υλικό, δημιουργούν μια παράσταση για ένα μεγάλο έρωτα, μια μεγάλη θυσία και μια μεγάλη προδοσία.
Βιέννη, Αγία Πετρούπολη, Οδησσός, Ναύπλιο, κάποιες από τις πόλεις που μας ταξιδεύει η παράσταση. Καποδίστριας, Ρωξάντρα Στούρτζα, Τσάρος Αλέξανδρος, Μέτερνιχ, Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, μερικά από τα πρόσωπα που εμπλέκονται στον αφηγηματικό ιστό της.
Το «Θάρρος» μίλησε με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕΚ, Γιάννη Μαργαρίτη, για τη συγκεκριμένη παράσταση, αλλά δεν περιοριστήκαμε σε αυτό, αφού, μεταξύ άλλων, μας είπε για το θέατρο στην εποχή της πανδημίας, το ΔΗΠΕΘΕΚ και άλλα…
-Αύγουστος 2018 με Αύγουστο 2021… Μιλήστε μας για αυτή την εμπειρία σας στο τιμόνι του ΔΗΠΕΘΕΚ…
Μια περίοδος γεμάτη αγωνία για την επανένταξη του θεάτρου στη συνείδηση της κοινωνίας της Καλαμάτας. Μια περίοδος με τεράστια προβλήματα λόγω πανδημίας. Παρά ταύτα, μερικές αξέχαστες εμπειρίες, όπως το ταξίδι μας στη Νίκαια της Γαλλίας για την παράσταση “Εμφύλια Έπη”, οι διθυραμβικές κριτικές για την ίδια παράσταση, τόσο εδώ όσο και στη Γαλλία, η μαγνητοσκόπηση και η μετάδοση της παράστασης “Οδυσσέως Σχεδία” από το κανάλι της Βουλής στο μαγευτικό αρχαίο θέατρο Μεσσήνης, η περιοδεία στα αρχαία θέατρα στην Πελοπόννησο, η προσπάθεια να κρατηθεί το θέατρο ζωντανό, έστω και μέσα από το διαδίκτυο, όταν όλα ήταν ασαφή και λίγο τρομακτικά. Η αλήθεια είναι ότι η λαίλαπα της πανδημίας δεν επέτρεψε να πραγματοποιηθεί παρά ένα ελάχιστο ποσοστό όσων θα ήθελα. Όπως, για παράδειγμα, ότι ιδρύθηκε το Θεατρικό Εργαστήρι. αλλά δεν μπόρεσε να συνεχίσει τη λειτουργία του. Ας ελπίσουμε ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν από εδώ και στο εξής.
-Κι ενώ προσπαθούσατε να φέρετε τον κόσμο στο ΔΗΠΕΘΕΚ, εμφανίστηκε ο κορωνοϊός. Πώς επηρέασε αυτή η κατάσταση;
Ο κορωνοϊός, όπως σας είπα, δε φαίνεται να τρέφει θεατρόφιλα αισθήματα. Επιτίθεται εκεί ακριβώς όπου υπάρχει συγκέντρωση πολλών. Δυστυχώς, αυτό, όπως είναι γνωστό, επηρεάζει την κατεξοχήν τέχνη της δημιουργίας των συλλογικών ονείρων και των ιστοριών της κοινότητας που είναι το θέατρο. Για μένα ήταν πλήγμα το γεγονός ότι ανεστάλησαν δραστηριότητες που σχεδιάζαμε με αγάπη, όπως το Θεατρικό Εργαστήρι, αλλά και παραστάσεις που περιμένουν με ελπίδα την ερχόμενη χειμερινή θεατρική περίοδο, όπως “Το Γάλα”. Βέβαια, ανεβάσαμε παλαιότερες παραστάσεις στο κανάλι μας στο YouTube, μαγνητοσκοπήσαμε παραμύθια για μικρά παιδιά και τα παρουσιάσαμε κι αυτά με τον ίδιο τρόπο, αλλά η ζωντανή εμπειρία της θεατρικής πράξης δεν αντικαθίσταται.
-Πέραν του ΔΗΠΕΘΕΚ, οι άνθρωποι του θεάτρου αλλά και του πολιτισμού «γονάτισαν»…
Πώς θα ήταν δυνατόν να μη γονατίσουν; Χτυπήθηκε η πυρηνική δύναμή τους που είναι η αφήγηση των μύθων της κοινότητας. Βασικό κομμάτι του πολιτισμού είναι η ζώσα επικοινωνία. Όταν, λοιπόν, αυτός ο τρόπος επικοινωνίας πρέπει, για λόγους δημόσιας υγείας, να σταματήσει, τότε οι εργαζόμενοι μπαίνουν σε καθεστώς αναστολής συμβάσεων, άλλοι δεν μπορούν καν να διεκδικήσουν εργασία, μένουν για μεγάλο διάστημα άνεργοι. Πραγματικά γονατίζουν.
-Πώς ήταν τόσο καιρό να παραμένουν κλειστά τα θέατρα;
Θλιβερό αλλά αναγκαίο. Κλειστά θέατρα, κινηματογράφοι, μουσεία, εστιατόρια, μαγαζιά. Ένα σκηνικό που δε θα θέλαμε να ξαναζήσουμε.
-Ποια ήταν τα σχέδιά σας που τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της πανδημίας;
Δεν μπορέσαμε να κάνουμε τις παιδικές μας παραστάσεις, που είναι τόσο σημαντικές για τη διαμόρφωση του αυριανού κοινού του θεάτρου, δεν ανεβάσαμε παραστάσεις που ετοιμάζαμε, δεν προχωρήσαμε σε όμορφα σχέδια που κάναμε με τα μέλη του Θεατρικού Εργαστηρίου, δεν προχωρήσαμε στις άλλες παράλληλες εκδηλώσεις μας που ήδη είχαμε ξεκινήσει από την πρώτη χρονιά της παρουσίας μου στο τιμόνι του ΔΗΠΕΘΕΚ.
ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ
-Πριν από μερικούς μήνες ο καλλιτεχνικός και όχι μόνο χώρος ταράχτηκε από τις περιπτώσεις παρενόχλησης. Ήταν ένα κοινό μυστικό;
Και όχι μόνο παρενόχλησης. Μιλάμε για καταγγελίες πολύ σοβαρών αδικημάτων, βιασμών γυναικών, ανηλίκων και άλλα που δεν αντέχουμε πλέον να αναφέρουμε. Κοινό μυστικό, όχι σε καμία περίπτωση. Το να ακούγονται και να φημολογούνται διάφορα, χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο, δεν αποτελεί κοινό μυστικό.
-Έχετε βιώσει και εσείς τέτοιες καταστάσεις;
Όχι ποτέ δε μου έχει τύχει τέτοια κατάσταση, ούτε παρόμοια.
ΝΕΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
-Πώς έγινε η επιλογή του νέου έργου;
Πάντα ήθελα να κάνω έργο που να αφορά στο μεγάλο αυτόν διπλωμάτη και πολιτικό. Κάποια στιγμή με κάλεσε ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου και μου ζήτησε κάποιο έργο για τον εορτασμό των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821. Του πρότεινα, λοιπόν, έργο για τον Ιωάννη Καποδίστρια και συμφώνησε. Συζήτησα και με το δήμαρχο που συμφώνησε και αυτός και έτσι το Θέατρο, που είναι δημοτικό και περιφερειακό, συμμετέχει στο μεγάλο γεγονός του εορτασμού των 200 χρόνων με την παράσταση “Υλικό Καποδίστριας”
-Για εσάς τι ήταν ο Καποδίστριας;
Ήταν από τις πλέον σημαντικές προσωπικότητες της εποχής του. Ένας μεγάλος πολιτικός και διπλωμάτης. Πριν γίνει ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος έφτασε να γίνει υπουργός Εξωτερικών της μεγαλύτερης δύναμης της τότε Ευρώπης, της Ρωσίας. Τα επιτεύγματά του επηρεάζουν την Ευρώπη ακόμα και σήμερα. Η Ελβετία και το Σύνταγμά της υπάρχουν χάρη στον Καποδίστρια. Από τότε μίλησε για Ενωμένη Ευρώπη. Μίλησε και αγωνίστηκε κατά της δουλείας. Πίστευε ότι η μόρφωση και η καλλιέργεια μπορούν να σώσουν τον κόσμο και πάνω απ’ όλα ήταν αφοσιωμένος στον αγώνα για εγκαθίδρυση του νέου ελληνικού κράτους.
-Θεωρείτε ότι μπορούν να υπάρξουν στο μέλλον τέτοιοι ηγέτες;
Ο Ιωάννης Καποδίστριας, αν και οι απόψεις του ήταν τουλάχιστον δύο αιώνες μπροστά από την εποχή του, ήταν γέννημα μιας εποχής με αξίες και ιδανικά, που τουλάχιστον σήμερα μοιάζουν να έχουν απομακρυνθεί από το δημόσιο βίο.
-Τελικά, όμως, υπήρξαν εχθρότητες και τον δολοφόνησαν;
Ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε από τα συμφέροντα, αυτά που δεν μπορούσαν να δουν την προοπτική ενός ευρωπαϊκού κράτους. Που προτιμούσαν την εξουσία οθωμανικού τύπου παρά μια σύγχρονη δημοκρατία με αρχές και νόμους.
-Τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτή την παράσταση;
Είναι μια παράσταση που υποκινεί σε στοχασμό για την ίδια την πορεία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του. Σίγουρα δε θέλουμε να κάνουμε μάθημα ιστορίας σε κανέναν. Αλλά θα αποκαλυφθούν και άγνωστες στους περισσότερους λεπτομέρειες για τη ζωή του πρώτου κυβερνήτη. Θα γνωρίσουμε την απελπισμένη ιστορία αγάπης που καθόρισε τη ζωή του και τη ζωή της αγαπημένης του.
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
-Βλέπουμε πολλές σειρές στην ελληνική τηλεόραση, σειρές που έχουν καταφέρει να «καθηλώσουν» το κοινό. Εσείς έχετε δει κάποια; Αν ναι, πώς σας φαίνεται αυτή η άνθιση;
Δε βλέπω ελληνικές σειρές στην τηλεόραση. Δεν μπορώ να εκφράσω γνώμη.
-Η παράσταση του ΔΗΠΕΘΕΚ θα μπορέσει να γεμίσει τους χώρους που θα ταξιδέψει ή είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό;
Η παράσταση μας έχει γρήγορους κινηματογραφικούς ρυθμούς, δεν κουράζει, έχει συνεχείς εναλλαγές και δεν έχει καμία σχέση με τις γνωστές από το παρελθόν ιστορικές και εθνικές παραστάσεις που οι περισσότεροι θυμούνται από το σχολείο. Είναι μια σύγχρονη παράσταση που χρησιμοποιεί σύγχρονες αφηγηματικές μεθόδους και μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι δε θα αφήσει κανέναν να φύγει από το θέατρο βαριεστημένος ή αδιάφορος. Καλώ το κοινό να έρθει στην παράσταση, να έρθει στο δικό του θέατρο, το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καλαμάτας.
Η παράσταση
Η παράσταση αρχίζει με τον αποχαιρετισμό της Ρωξάντρας Στούρτζα προς τον Ιωάννη Καποδίστρια, όταν αυτός φεύγει για να αναλάβει τη θέση του πρώτου κυβερνήτη του νέου ελληνικού κράτους. Ακολουθούν πολλά επεισόδια από τα τελευταία χρόνια της ζωής του, το ορφανοτροφείο της Αίγινας, η επανάσταση της Ύδρας και των Μανιατών εναντίον του, η κατάληψη του στόλου από τον Μιαούλη, η ανατίναξη του στόλου, η σχέση με τον Κολοκοτρώνη κ.ά. Με την τεχνική του φλας μπακ βλέπουμε επεισόδια από το πρώτο ταξίδι στην Αγία Πετρούπολη και τη συνάντησή του με τον Τσάρο, τη δημιουργία του Συντάγματος της Ελβετίας, το συνέδριο της Βιέννης, μια σημαδιακή συνάντηση με τη Ρωξάντρα, τη σχέση του με τον Γκαίτε και το έργο τελειώνει με τη δολοφονία του από τους Μαυρομιχαλαίους και το σπαραχτικό τελικό αποχαιρετισμό της Ρωξάντρας.
Σημαντικό ρόλο στην παράσταση παίζουν οι «παραβάσεις», όπου ηθοποιοί και σκηνοθέτης εμπλέκουν τους θεατές σε έναν προβληματισμό σχετικό με την πορεία και το όνειρο του Ιωάννη Καποδίστρια.
Συντελεστές
Επιλογή Κειμένων, δραματουργική επεξεργασία, σενάριο: Γιάννης Μαργαρίτης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μαργαρίτης
Μουσική σύνθεση & στίχοι τραγουδιών: Δημήτρης Οικονομάκης
Σκηνικό – Κοστούμια: Δημήτρης Κακριδάς
Βίντεο: Γιάννης Ντουσιόπουλος
Παίζουν
Νίκος Ορφανός, Χρυσάνθη Δούζη, Δημήτρης Καλαντζής, Γιώργος Τσαπόγας, Άρης Τσαμπαλίκας και Γιάννης Μαργαρίτης
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
