Επιδοτήσεις μέχρι και 60% (υπό προϋποθέσεις)
Νέος «Αναπτυξιακός Νόμος Ελλάδα 2.0» αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2022. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, ο «Αναπτυξιακός νόμος Ελλάδα 2.0» θα αντικαταστήσει το σημερινό Νόμο 4399/16 περί ιδιωτικών επενδύσεων και θα αποτελεί, για τα επόμενα χρόνια, το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την παροχή κρατικών ενισχύσεων στις ιδιωτικές επενδύσεις στη χώρα.
Στόχος είναι να αποτελέσει ένα ιδιαίτερα σημαντικό και ελκυστικό χρηματοδοτικό εργαλείο για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, με τις χρηματοδοτικές δυνατότητες που παρέχουν τα δύο χρηματοδοτικά προγράμματα (ΕΣΠΑ 2021-2027 και Ταμείο Ανάκαμψης 2021-2027), συμπίπτουν και προσφέρουν πόρους περίπου 8 δισ. ευρώ (όσα ποτέ άλλοτε) κάθε ένα από τα επόμενα επτά έτη.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
•12 ΝΕΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ (ΥΠΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ): Ο νέος Αναπτυξιακός εισάγει δώδεκα νέα καθεστώτα ενισχύσεων, που θα επιτρέψουν στην επιχειρηματική κοινότητα να σχεδιάσει, να αναπτύξει και να υλοποιήσει τις πρωτοβουλίες της με σημαντικές και σύγχρονες μορφές επενδύσεων σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
•3 ΚΥΚΛΟΙ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ: Θα περιλαμβάνονται τρεις σταθεροί κύκλοι για την υποβολή επενδυτικών προτάσεων. Αυτό σημαίνει πως οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα γνωρίζουν ακριβώς ποιο χρονικό διάστημα θα μπορούν να καταθέτουν τα σχέδιά τους στο εκάστοτε καθεστώς του νόμου, διεκδικώντας την προβλεπόμενη ενίσχυση. Αυτό θα γίνεται για τρεις συνεχόμενους μήνες (παράδειγμα Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος) και ο επόμενος (πχ. Απρίλιος) θα είναι εκτός.
•ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ: Ο Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων (ΧΠΕ), ο οποίος λαμβάνεται υπόψη στον Αναπτυξιακό Νόμο, αλλάζει, με τα ποσοστά του να κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα από τα τρέχοντα. Ο ΧΠΕ προσδιορίζει τις περιοχές ενός κράτους-μέλους, που είναι επιλέξιμες για εθνικές επενδυτικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, βάσει των κανόνων της Ε.Ε. περί κρατικών ενισχύσεων. Σε αυτόν αναφέρεται, ανά νομό / Περιφερειακή Ενότητα του τόπου εγκατάστασης, ποια είναι η μέγιστη ένταση περιφερειακών, επενδυτικών ενισχύσεων.
ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ / ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ
Σημειώνεται πως οι κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2022-2027 θα είναι αυξημένες, σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα.
Με τα σημερινά δεδομένα (σημερινό αναπτυξιακό) η επιδότηση στην Πελοπόννησο ανέρχεται μέχρι και 55% υπό προϋποθέσεις, για τις πολύ μικρές (μέχρι 10 άτομα πλήρους απασχόλησης και 2 εκ. ευρώ τζίρο) και μικρές επιχειρήσεις (μέχρι 50 άτομα πλήρους απασχόλησης και 10 εκ. ευρώ τζίρο).
Σημειώνεται ότι με το σημερινό αναπτυξιακό νόμο στη Μεσσηνία τα βασικά ποσοστά ενίσχυσης είναι 38,5% για ολόκληρο το νομό και προβλέπονται ποσοστό επιδότησης 55% ΜΟΝΟ στις «ειδικές περιοχές» (ορεινές – μειονεκτικές), που είναι ο Δήμος Καλαμάτας και ο Δήμος Δυτικής Μάνης. Ποσοστό 55% προβλέπεται ακόμα σε ολόκληρη τη Μεσσηνία ΜΟΝΟ για λίγες «δύσκολες» κατηγορίες επενδύσεων (εξωστρεφείς, καινοτόμες, αύξησης απασχόλησης, αγροδιατροφής – πληροφορικής, κοινωνικής οικονομίας και ΒΙΠΕ).
Με τα νέα δεδομένα, του νέου αναπτυξιακού, η ενίσχυση στην Πελοπόννησο αναμένεται να ανέλθει σε μέχρι και 60% κατά κανόνα, για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις.
Βέβαια, τα πάντα θα διευκρινιστούν με την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου, που όταν γίνει νόμος του κράτους, θα έχουμε μια σίγουρη βάση υπολογισμού των τελικών ενισχύσεων (βασικών και περιφερειακών).
ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ…
Λέγεται ότι «οι κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2022-2027 θα είναι αυξημένες κατά 5% – 25%, σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα. Με τα νέα δεδομένα, τα ποσοστά θα διαμορφώνονται, δυνητικά, έως 60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 70% για τις μεσαίες και 80% για τις μικρές».
Έτσι, πολλοί συμπεραίνουν ότι θα «χτίζεις ξενοδοχείο μόνο με την επιδότηση»… Ή ότι το 2004 ξανάρχεται…
Καμία σχέση! Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα πληροφορίες, οι κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2022-2027 θα είναι αυξημένες σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα. Αλλά όχι τόσο!
Τα παραπάνω προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, οι οποίες προσδιορίζουν ένα πλαίσιο παροχής κρατικών ενισχύσεων συμβατών με την εσωτερική αγορά, που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα ισχύσουν μέχρι το τέλος του 2027.
Βάσει του νέου πλαισίου, τα ποσοστά ενίσχυσης είναι αυξημένα στις 12 από τις 13 Περιφέρειες της Ελλάδας. Κι αυτό (η αύξηση της επιδότησης), γιατί μετά την οικονομική κρίση και την πανδημία η Ελλάδα και συνακόλουθα οι Περιφέρειες της υποχώρησαν, με βασικό κριτήριο το κατά κεφαλήν ακαθάριστο προϊόντος τους σε σχέση με εκείνο του μέσου ευρωπαϊκού όρου.
Οι Περιφέρειες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Περισσότερο Αναπτυγμένες, Σε Μετάβαση, Λιγότερο Αναπτυγμένες.
Η κατάταξη είχε ως εξής για την περίοδο 2014-2020:
•Περισσότερο Αναπτυγμένες Περιφέρειες (Περιφέρειες στις οποίες το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ υπερβαίνει το 90% του μέσου όρου της Ε.Ε..): Αττική, Νότιο Αιγαίο
•Περιφέρειες Σε Μετάβαση: Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη (Περιφέρειες στις οποίες το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ βρίσκεται μεταξύ του 75% και του 90% του μέσου όρου της Ε.Ε.).
•Λιγότερο Αναπτυγμένες Περιφέρειες (Περιφέρειες στις οποίες το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ είναι χαμηλότερο του 75% του μέσου όρου της Ε.Ε.): Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα.
Την περίοδο 2021 – 2027 η Πελοπόννησος βρίσκεται υποχωρώντας στο 56,67% σε σχέση με τον Μ.Ο. της Ε.Ε. Δηλαδή, υποβιβάζεται στις Λιγότερο Ανεπτυγμένες Περιφέρειες της Ελλάδας. Η Πελοπόννησος κατατάσσεται, συγκεκριμένα, 7η από το τέλος.
Μόνο που το 2021 ολόκληρη η Ελλάδα – όλες οι Περιφέρειες, πλην Αττικής, βρίσκονται πλέον κάτω του 75%!
Γι’ αυτό το λόγο και θα «απολαύσουν» οι μικρές – πολύ μικρές επιχειρήσεις αυτών των Περιφερειών λίγο μεγαλύτερα ποσοστά ενισχύσεων – επιδοτήσεων, από 50% σε 55-60%. Και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και υπό προϋποθέσεις η επιδότηση θα είναι μεγαλύτερη.
12 ΝΕΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ – ΥΠΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Εισάγονται νέα καθεστώτα ενισχύσεων, που θα επιτρέψουν στους επενδυτές να σχεδιάσουν, να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν καινοτόμες ιδέες σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Συνολικά θα υπάρχουν 12 καθεστώτα ενισχύσεων, με κάθε θεματική να είναι εστιασμένη σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας.
Οι άξονες της κυβερνητικής πολιτικής στους οποίους κινούνται, συνολικά, τα καθεστώτα που περιλαμβάνει ο νέος αναπτυξιακός νόμος είναι:
1. Στρατηγική για τη βιομηχανία
2. Ενίσχυση του τουρισμού και των εναλλακτικών μορφών του
3. Αγροδιατροφή
4. Τεχνολογικός εκσυγχρονισμός
5. Ενίσχυση της εξωστρέφειας
6. Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των νέων
7. Προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας
8. Πράσινη μετάβαση και ενεργειακός μετασχηματισμός
9. Κυκλική οικονομία.
10. Ψηφιακός μετασχηματισμός
11. Αύξηση της απασχόλησης
12. Ενίσχυση των δεξιοτήτων και κοινωνική συνοχή
Θα υπάρχει η δυνατότητα για μεταφορά πόρων από τη μια θεματική ενότητα σε κάποια άλλη ή και η περαιτέρω ενίσχυση εκείνων των καθεστώτων που προκαλεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους επενδυτές.
Στόχος είναι, επίσης, να ενισχυθούν υποκλάδοι των καθεστώτων, που μέχρι στιγμής δεν έχουν στηριχθεί στο βαθμό που θα έπρεπε.
Για παράδειγμα, στον κλάδο του τουρισμού θα ενισχυθούν και οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως είναι ο ιαματικός, ο αθλητικός τουρισμός, ίσως και ο θαλάσσιος τουρισμός κ.ά.
Σημειώνεται ότι ο προηγούμενος (σημερινός) Νόμος 4399/16 διακρινόταν σε συνολικά 8 καθεστώτα ενισχύσεων και συγκεκριμένα σε: Ενισχύσεις Μηχανολογικού Εξοπλισμού, Γενική Επιχειρηματικότητα, Επιχειρηματικότητα Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων, Ενισχύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα για MMΕ, Συνέργειες και δικτυώσεις, Ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικού οργανισμούς – ταμεία συμμετοχών, Ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια – αλυσίδες αξίας και Επενδύσεις Μείζονος Μεγέθους, ενώ τα είδη της ενίσχυσης ήταν κυρίως φοροαπαλλαγές, επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης και μισθολογικού κόστους.
ΣΕ 60 ΗΜΕΡΕΣ ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ
Προβλέπεται να υιοθετηθούν διαδικασίες «εξπρές» στην έγκριση και την εκταμίευση των επιδοτήσεων. Με τις νέες διαδικασίες «εξπρές» που θα υιοθετηθούν το κάθε επενδυτικό σχέδιο μέσα σε 60 ημέρες θα παίρνει το «πράσινο φως» ή θα απορρίπτεται και εντός δύο μηνών από την έγκριση θα εκταμιεύονται και τα κονδύλια ή όποιου άλλου τύπου ενίσχυση αναλογεί στο εκάστοτε επενδυτικό σχέδιο! Ο «κανόνας» αυτός θα ισχύσει αναδρομικά ακόμη και για τις δράσεις που ήδη «τρέχουν».
Βέβαια, ανάλογες υποσχέσεις έχουμε ακούσει και διαβάσει πάμπολλες φορές όλα αυτά τα χρόνια… Μόνο που τα έργα απέχουν… παρασάγγας από τα λόγια.
Ο σημερινός π.χ. αναπτυξιακός νόμος προβλέπει κι αυτός ταχεία αξιολόγηση και πολλές ευκαιρίες – προθεσμίες κατάθεσης μέσα στο χρόνο, αλλά το αποτέλεσμα της αξιολόγησης (περνάει ή δεν περνάει η επένδυση) απέχει και δύο χρόνια από την ημέρα κατάθεσης! Δεν τηρήθηκαν οι προθεσμίες ποτέ, με πάρα πολλές δικαιολογίες.
Μακάρι να αλλάξει το συγκεκριμένο αυτό κομμάτι! Και μόνο αυτό θα αποτελούσε… πρωτοπορία, καινοτομία, επενδυτική ευκαιρία, τι άλλο να γράψουμε;
ΑΠΟ ΙΔΙΩΤΕΣ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ
Βασικός στόχος θα είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικού χαρακτήρα επενδύσεις, η μείωση της γραφειοκρατίας με την απομείωση των διαδικασιών/βημάτων, αλλά και η ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα. Μάλιστα, ο νέος νόμος θα δώσει ένα πολύ σημαντικό έργο αξιολόγησης και παρακολούθησης των επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο έλεγχος υπαγωγής επενδύσεων άνω του 1 εκατ. ευρώ θα γίνεται από ορκωτούς ελεγκτές.
Επίσης, στις ιδιωτικές επενδύσεις ένα μέρος της αδειοδότησης θα δίδεται σε εξωτερικούς πιστοποιημένους φορείς, ενώ ο έλεγχος και η παρακολούθηση της ολοκλήρωσης των στρατηγικών επενδύσεων και η εκπλήρωση των μακροχρόνιων υποχρεώσεων, που αναλαμβάνουν οι επενδυτές, θα γίνεται από εξωτερικούς διαπιστευμένους φορείς.
Επιμέλεια στήλης: Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός/ Οικονομολόγος
