Μπορεί το κύμα της πανδημίας να καλπάζει το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα, ωστόσο σε συνδυασμό με την αλληλουχία των ανατιμήσεων που παρατηρείται με έμφαση το τελευταίο διάστημα τόσο στην ενέργεια, όσο και κατ’ επέκταση σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, εντείνεται το κλίμα πίεσης που επικρατεί στη χώρα. Μάλιστα, την όλη εικόνα έρχεται να επιβεβαιώσει και η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με την οποία ο πληθωρισμός τροφοδοτούμενος από τις παραπάνω ανατιμήσεις κατέγραψε αύξηση 4,8% το μήνα Νοέμβριο, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο τιμάριθμο το Νοεμβρίου του 2020.
Την ίδια ώρα, η έρευνα τιμών που διενήργησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών με αφορμή τις πρόσφατες αυξήσεις των τιμών και ενόψει των εορταστικών ημερών, ενισχύει την άποψη περί σημαντικής αύξησης των τιμών στα τρόφιμα συγκριτικά με το 2020, καθώς διαπιστώνει τις τιμές αυξημένες 5% κατά μέσο όρο.
Τι καταγράφει το ΙΕΛΚΑ
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ραγδαία ακρίβεια στην ενέργεια και στις πρώτες ύλες τους προηγούμενους μήνες, εκτίναξε το κόστος παραγωγής για το σύνολο των προϊόντων που συνθέτουν το γιορτινό τραπέζι. Συνεπώς, οι τιμές που καταγράφονται στα προϊόντα αυτά, φτάνουν να σημειώνουν μέχρι και διψήφια αύξηση της τάξης του 24% σε ορισμένες περιπτώσεις προϊόντων συγκριτικά με τον περσινό τιμολογιακό κατάλογο.
Έτσι, με τις ανατιμήσεις να διαδέχονται η μια την άλλη, ένας από τους κλάδους που θα πρωταγωνιστήσει ιδιαίτερα το επόμενο διάστημα λόγω των γιορτών, δηλαδή το λιανεμπόριο, δείχνει ήδη σε περιπτώσεις να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καταναλωτών, καθώς προκειμένου να βάλουν «φρένο» στην πτώση του τζίρου τους, επιδιώκουν μέσω επιλεγμένων προσφορών να κερδίσουν τους καταναλωτές.
Πάντως, όπως υπογραμμίζει το ΙΕΛΚΑ, εκτιμάται ότι τα φετινά Χριστούγεννα στις αλυσίδες των σουπερμάρκετ πάνω από 1 στα 2 προϊόντα που θα αγοραστεί θα σχετίζεται με κάποια προωθητική ενέργεια, όπως εκπτώσεις σε συγκεκριμένα προϊόντα, εκπτώσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες, προσφορά επιπλέον προϊόντος ή εκπτωτικά κουπόνια.
Που οφείλονται οι ανατιμήσεις
Πέραν της εκρηκτικής ανόδου στις τιμές των πρώτων υλών και των μεταφορικών που έχουν συμπαρασύρει σε άνοδο και μια σειρά από άλλα βασικά αγαθά, σύμφωνα με τη γνώμη των καταναλωτών στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ, σημειώνεται ότι σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει και η πανδημία των τελευταίων δύο χρόνων.
«Ευχόμαστε οι ανατιμήσεις να είναι πρόσκαιρες»
«Οι ανατιμήσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά προέρχονται από την κατάσταση που επικρατεί στην ενέργεια, η οποία συμπαρέσυρε και τις τιμές στα είδη λιανικής που πωλούν τα σουπερμάρκετ», τονίζει στο «Θάρρος» ο Παναγιώτης Μουργής με την ιδιότητα του προέδρου του Συλλόγου Καταστηματαρχών Τροφίμων και Σουπερμάρκετ Μεσσηνίας.
«Ευχόμαστε να είναι πρόσκαιρες αυτές οι ανατιμήσεις και να μη συνεχιστούν προκειμένου να μην πέσει η κατανάλωση, κάτι το οποίο είναι βασικό για όλους τους έμπορους. Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι η αγορά έχει τη δυνατότητα να αυτορρυθμίζεται και σε περίπτωση που πέσει η κατανάλωση να αρχίζουν οι προσφορές. Όσον αφορά στα Χριστούγεννα και στην Πρωτοχρονιά, η αγορά δεν έχει δείξει ακόμα τη δυναμική της, καθώς βλέπουμε τον κόσμο να είναι λίγο μουδιασμένος. Καθοριστικό ρόλο θα παίξει η επόμενη εβδομάδα που θα μοιραστούν οι συντάξεις και τα δώρα», προσθέτει.
Κλείνοντας, αναφορικά με τις βλέψεις του για τη νέα χρονιά ο ίδιος σημειώνει ότι «από το νέο έτος, προβλέπουμε μια σταθεροποίηση σχετικά με τις ανατιμήσεις, όμως αυτή τη στιγμή είναι πολύ νωρίς να κάνουμε κάποια έγκυρη πρόβλεψη, μιας και η τιμή της ενέργειας είναι διεθνώς αυτή που, τελικά, θα καθορίσει και την πορεία στην λιανική αγορά».
Θυσίες για εξασφάλιση θέρμανσης
Παρόμοια εικόνα περιγράφει για τη Μεσσηνία και ο Γιώργος Καπερώνης, γραμματέας της Ένωσης Βενζινοπωλών Καλαμάτας, καθώς όπως ανέφερε μιλώντας στο «Θ», υπάρχει μεγάλη αύξηση στις φετινές τιμές των καυσίμων, ο κόσμος δε δύναται για μεγάλα έξοδα θέρμανσης, ωστόσο σημαντικό κίνητρο αποτελεί, ήδη, το επίδομα θέρμανσης για τους δικαιούχους.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «οι αυξήσεις που έχουν γίνει στις τιμές των καυσίμων συγκριτικά με τον περσινό χειμώνα είναι πολύ μεγάλες. Με το μέσο όρο του πετρελαίου θέρμανσης να σκαρφαλώνει κατά μέσο όρο στο 1,14, είναι επόμενο να δυσκολεύει αρκετές οικογένειες στο να προμηθευτούν με ευκολία. Παρόλα αυτά, μέχρι στιγμής βλέπουμε τον κόσμο με θυσίες να κάνει προσπάθεια προκειμένου να προμηθευτεί τα απαραίτητα καύσιμα θέρμανσης».
«Ανάσα» το επίδομα θέρμανσης
Ωστόσο, όπως επισημαίνει στη συνέχεια, άκρως βοηθητικό αναμένεται να είναι και το φετινό επίδομα θέρμανσης που θα διανεμηθεί μέχρι το τέλος του μήνα σε όσους έχουν καταβάλλει αίτηση μέχρι πρόσφατα, καθώς στις ζώνες των δικαιούχων εντάσσεται και η Μεσσηνία. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «βλέπουμε ότι φέτος διευρύνθηκαν τα ποσά που διανέμονται στους δικαιούχους για το επίδομα θέρμανσης, κι αυτό είναι θετικό μιας και η Μεσσηνία ανήκει στη ζώνη Δ’, όπου οι δικαιούχοι του επιδόματος για το Νομό, φέτος θα λάβουν το ποσό των 100 ευρώ. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι προϋποθέσεις των δικαιούχων έχουν βελτιωθεί σημαντικά συγκριτικά με τα αντίστοιχα περσινά».
Τι δηλώνουν οι κάτοικοι της Καλαμάτας
Γιώργος Λουκάς
«Μετά τις τόσες ανατιμήσεις δεν βλέπουμε δεκάρα στην τσέπη μας. Δεδομένου ότι είμαι και χαμηλοσυνταξιούχος, τα χρήματα δε φτάνουν ούτε για καφέ».
Αγάπη Κωστέα
«Καλό ήταν να μη γίνουν οι ανατιμήσεις τέτοια εποχή. Λόγω του κορωνοϊού και της κατάστασης που οι άνθρωποι δυσκολευόμαστε, δεν έπρεπε να γίνει μια τέτοια αύξηση. Οι τιμές είναι απαγορευτικές για τις χριστουγεννιάτικές αγορές, και αυτή τη στιγμή, υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να βγάλουν ούτε τα προς το ζην. Αντίστοιχα, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χάσει τις δουλειές τους, μη έχοντας τρόπο να συνεισφέρουν στην οικογένειά τους. Αυτό που έχουν κάνει είναι απαράδεκτο για εμένα. Σε μια περίοδο που επικρατεί η πανδημία σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση δε συνιστάται η αύξηση τιμών. Ίσως να έπρεπε να γίνει πιο μετά αυτό, ώστε να ξεφύγουμε λίγο από την κατάσταση που ζούμε τώρα, κλεισμένοι μέσα στα σπίτια, και ειδικότερα τώρα που κινούμαστε όλοι πιο σφιχτά με βάση τις προσφορές και την πιο συμφέρουσα τιμή για τον καταναλωτή».
Φώτης Αλεξανδρόπουλος
«Μας έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό οι τελευταίες ανατιμήσεις, γιατί τόσο στη ΔΕΗ, στους λογαριασμούς, όσο και στο σουπερμάρκετ επηρεάζεται το επίπεδο διαβίωσής μας, διότι οι ανατιμήσεις που γίνονται διαχρονικά λειτουργούν αθροιστικά με αποτέλεσμα τώρα να έχουν συσσωρευτεί και να είναι αρνητικό για όλα τα νοικοκυριά. Γενικότερα, μας έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το κύμα ανατιμήσεων γιατί ανατρέπεται ολόκληρος ο οικογενειακός προϋπολογισμός».
Σταύρος Παναγιωτόπουλος
«Ήταν αναμενόμενο από τη στιγμή που έχουμε μπει σε μια πληθωριστική φάση μιας και κόπηκαν πολλές χιλιάδες ευρώ λόγω του κορωνοϊού να υπάρξουν και ανατιμήσεις. Μέχρι τώρα, μας έχει επηρεάσει οπωσδήποτε στα καύσιμα σε μεγάλο βαθμό, τόσο για τη θέρμανση του σπιτιού, όσο και για τη βενζίνη του αυτοκινήτου. Έπειτα, σημαντική είναι και η ζημιά στα τρόφιμα από τις αυξήσεις των τιμών τους».
Γιώργος
«Είναι λάθος η χρονική περίοδος που γίνεται όλο αυτό το πράγμα. Έπρεπε να φροντίσουν οι ιθύνοντες να είναι οι τιμές στο ίδιο επίπεδο, έστω για τις γιορτές. Προσωπικά βλέπω να έχει επηρεαστεί το δικό μου σπίτι περισσότερο από τις ανατιμήσεις στην ενέργεια. Φυσικά, και τα τρόφιμα έχουν καταγράψει μια τεράστια αύξηση σε επίπεδο τιμών και αυτό είναι το πρώτο πράγμα που καταλαβαίνει κανείς μπαίνοντας σε ένα σουπερμάρκετ».
Κωνσταντίνος Καπόγλης
«Σίγουρα υπάρχουν οι ανατιμήσεις. Δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες, αυτές τις αυξήσεις των τιμών δεν μπορούμε να τις υποστούμε μόνο εμείς. Οφείλει να τις υποστεί και λίγο η κυβέρνηση. Μέχρι στιγμής, σα συνταξιούχος έχω επιβαρυνθεί σε ποσοστό της τάξης του 10% από τα πρόσφατα δεδομένα. Δε νομίζω ότι θα υπάρξει καλυτέρευση της τρέχουσας κατάστασης, ενώ παράλληλα ο κόσμος έχει περιοριστεί πάρα πολύ μετριάζοντας κάποιες «επιπλέον» αγορές που πιθανόν να έκανε πιο πριν. Ταυτόχρονα, η περίοδος πριν τις γιορτές θεωρώ ότι δεν ήταν η κατάλληλη για να γίνουν οι ανατιμήσεις, μιας και στις γιορτές τα πράγματα δυσκολεύουν λόγω υποχρεώσεων. Πιστεύω ότι και από το νέο έτος η κατάσταση δεν θα αλλάξει. Μπορεί να γίνουν κάποιες ελαφρύνσεις σε μερίδα του κόσμου, αλλά σε γενικές γραμμές δε θα δούμε κάποια θεαματική αλλαγή στην κατάσταση. Χειρότερα μπορεί να πάει, καλύτερα με τίποτα. Έχουμε πάρει μια φθίνουσα πορεία».
Δημήτρης
«Οι μαζικές αυξήσεις λίγο πριν τα Χριστούγεννα είναι απαράδεκτες και έτσι, πρέπει η κυβέρνηση να δώσει λύσεις, μιας και σε συνδυασμό με την πανδημία τα προβλήματα γίνονται πολύ πιο σοβαρά πλέον. Μας έχει επηρεάσει πάρα πολύ όλο αυτό των φαινόμενο των ανατιμήσεων, και περισσότερο στα τρόφιμα, όπου εκεί θεωρώ ότι έχουν γίνει αυξήσεις της τάξης του 20%. Αυτό, φυσικά θα έχει ως άμεση συνέπεια την πτώση στο αγοραστικό κοινό κατά την περίοδο των γιορτών, αλλά και στην κίνηση. Η όλη κατάσταση πιστεύω στο εξής θα χειροτερεύει παρά θα βελτιώνεται.
Ηλίας Καλφακάκος
«Προφανώς η χρονική περίοδος που έγιναν οι ανατιμήσεις δεν ήταν η κατάλληλη. Σίγουρα θα επηρεάσει υπερβολικά πολύ την αγορά και η τρέχουσα περίοδος είναι η μόνη που η αγορά περιμένει να «βγάλει τα σπασμένα» από όλη τη χρονιά, μιας και σίγουρα δεν ήταν καλή. Άρα, είναι σίγουρα η χειρότερη στιγμή. Βέβαια, δεν ξέρω αν υπήρχε και άλλη επιλογή, έτσι όπως είναι η αγορά και η οικονομία γενικότερα. Προσωπικά με έχει επηρεάσει περισσότερο στις τρίτες αγορές, δηλαδή σε οτιδήποτε «παραπάνω», αφού κόβεις από αυτές για να αποταμιεύσεις για τα υπόλοιπα που είναι απαραίτητα. Την τρέχουσα περίοδο η αγορά είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση διεθνώς, όχι μόνο στην Ελλάδα, μιας και ούτε η επιδημία βοηθάει σ’ αυτό, και συνεπώς κατά πάσα πιθανότητα η επόμενη χρονιά θα είναι υπερβολικά δύσκολη για τις μικρές επιχειρήσεις».
Γρηγόρης
«Όλο αυτό πιστεύω ότι είναι η αρχή αυτό που βλέπουμε τώρα. Ποτέ δεν είναι κατάλληλη περίοδος για αυξήσεις, όχι μόνο τώρα. Ακόμα περισσότερο τώρα, ότι είναι μια λάθος κίνηση μιας και γίνεται λίγο πριν τις γιορτές».
Της Χριστίνας Μανδρώνη
