Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει ο καθορισμός των Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή δόμησης (ΖΥΣ), μία πολύ σημαντική πολεοδομική μεταρρύθμιση που έχει εντάξει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με προϋπολογισμό 8,085 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ειδικότερα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με τον “Οικονομικό Ταχυδρόμο”, ως κύριος των μελετών των προγραμμάτων καθορισμού των ΖΥΣ καταρτίζει και εγκρίνει τις σχετικές μελέτες και ορίζει Αναθέτουσα Αρχή και Φορέα υλοποίησής τους το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), το οποίο και θα προχωρήσει στη διαδικασία προκήρυξης των σχετικών διαγωνισμών.
Οφέλη για το περιβάλλον, την αξιοποίηση των διατηρητέων και τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων
Οι ΖΥΣ είναι οι Ζώνες όπου θα επιτρέπεται η πραγματοποίηση της Μεταφοράς του Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) σε ωφελούμενα ακίνητα, σε συγκεκριμένες περιοχές εντός του αστικού χώρου (εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, ρυθμιστικών σχεδίων, εγκεκριμένων ορίων οικισμών κλπ.), καθώς και εκτός των ιστορικών κέντρων των πόλεων, ορίων ιστορικών τόπων, παραδοσιακών οικισμών, αρχαιολογικών χώρων ή περιοχών στις οποίες έχουν επιβληθεί ειδικοί όροι δόμησης. Μέσω των Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή δόμησης θα καθίσταται εφικτή:
. Η αξιοποίηση της περίσσειας συντελεστή δόμησης που διαθέτουν οι ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων
. Η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων σε πυκνοδομημένες πόλεις με χαμηλό κόστος
. Η αποδέσμευση των ιδιοκτητών απαλλοτριούμενων οικοπέδων ή οικοπέδων που υπόκεινται σε περιορισμούς λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους (πχ ιστορικά κέντρα), όπως και εν τέλει
. Η ενίσχυση της οικοδομικής δραστηριότητας.
Οι ΖΥΣ είναι ουσιαστικά οι περιοχές στις οποίες θα δίνεται η δυνατότητα αύξησης της δόμησης, μετά από Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις όπως π.χ. η ύπαρξη σημαντικών δικτύων υποδομών, οδικών αρτηριών, η ανάπτυξη δικτύων αυτοκινητοδρόμων, η σύνδεση με τα μέσα σταθερής τροχιάς. Σε αυτές θα μπορούν να κατασκευασθούν μεγαλύτερα σε διαστάσεις κτίρια ή και να εντατικοποιηθούν οι χρήσεις και οι δραστηριότητες. Για παράδειγμα, η προαναφερόμενη παρέμβαση θα δύναται να επιτευχθεί σε οργανωμένους υποδοχείς, όπως βιομηχανικά και επιχειρηματικά πάρκα.
Ο καθορισμός και η λειτουργία των ΖΥΣ αποτελεί ένα πολύ φιλικό προς το Περιβάλλον πολεοδομικό εργαλείο καθώς εξοικονομούνται πολύτιμοι πόροι σε δίκτυα και υποδομές, διότι ενισχύεται η δόμηση στο υφιστάμενο δομημένο περιβάλλον και επιτυγχάνεται η αρχή της συνεκτικής πόλης.
Άρρηκτα διασυνδεδεμένες οι ΖΥΣ με την Ψηφιακή Τράπεζα Γης
Παράλληλα, με τον καθορισμό ΖΥΣ και την ενεργοποίηση της Μεταφοράς του Συντελεστή Δόμησης, αντιμετωπίζεται και μια μεγάλη εκκρεμότητα, αυτή της αξιοποίησης των τίτλων που κατέχουν οι δικαιούχοι – ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων, καθώς θα μπορούν να εκμεταλλευτούν το υπόλοιπο του συντελεστή δόμησης που έχουν μέσω της Τράπεζας Γης.
Γίνεται σαφές ότι οι ΖΥΣ και η Ψηφιακή Τράπεζα Γης είναι μια άρρηκτα συνδεδεμένη διαδικασία. Η ψηφιακή Τράπεζα Γης διαμορφώνει έναν απλό μηχανισμό προκειμένου να καταστεί δυνατή η μεταφορά του συντελεστή δόμησης από ακίνητα προσφοράς σε ακίνητα υποδοχής συντελεστή δόμησης, αλλά για να ξεκινήσει η κατάθεση τίτλων συντελεστή δόμησης, θα πρέπει να έχουν καθοριστεί οι ΖΥΣ.
Ο υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, δηλώνει: «Μέσα από τις Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή δόμησης ενισχύονται πολεοδομικοί στόχοι όπως η ένταση της πυκνότητας και η ενίσχυση της συνεκτικής πόλης που είναι συνυφασμένη με τον περιορισμό της αστικής διάχυσης.
Ο σύγχρονος πολεοδομικός σχεδιασμός άλλωστε -ιδιαιτέρως λόγω κλιματικής κρίσης- προτάσσει την αειφορία της πόλης, με την εξοικονόμηση πόρων, με την καλύτερη περιβαλλοντική διαχείριση, λαμβάνοντας ως αρχή ότι οι υποδομές πρέπει να εξυπηρετούν μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού.
Ταυτόχρονα, οι Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή δόμησης έρχονται να λύσουν ένα χρόνιο πρόβλημα, αυτό της αξιοποίησης τίτλων που διαθέτουν οι ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων, ώστε με την ενεργοποίηση της Τράπεζας Γης, να αποκτήσουν τους απαραίτητους πόρους για τη συντήρηση και την επισκευή των κτιρίων τους. Τα οφέλη από τον καθορισμό και λειτουργία των Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή δόμησης είναι πολλαπλά. Και οικονομικά και κυρίως περιβαλλοντικά!».
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός δηλώνει: «Το πρόγραμμα εκπόνησης Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης είναι κρίσιμος παράγοντας για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Είναι απαραίτητο για να τελειώσουμε μια και καλή με ένα σύνθετο τεχνικό και συνταγματικό ζήτημα που απασχολεί την Πολιτεία επί δεκαετίες. Για να αποδεσμευθούν επιτέλους περιουσιακά δικαιώματα που λιμνάζουν. Για να βοηθήσουμε στην πράξη την αποκατάσταση των διατηρητέων σε όλη τη χώρα. Για να συμβάλλουμε σε περισσότερο πράσινο στις πόλεις μας. Για να προχωρήσει επιτέλους ο θεσμός της Τράπεζας Γης.
Θυμίζω ότι ήταν πρόταση μου η καθιέρωση της Ψηφιακής Τράπεζας Γης που νομοθετήθηκε προ 2 ετών και απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία της είναι να καθοριστούν οι Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή δόμησης. Για αυτό χαιρόμαστε ιδιαιτέρως που το ΤΕΕ αναλαμβάνει την υλοποίηση ενός κρίσιμου έργου που θα επιτρέψει να δημιουργηθεί εν τέλει μια νέα αγορά δικαιωμάτων δόμησης με σωστό σχεδιασμό και προστασία του περιβάλλοντος στις πόλεις μας. Πιστεύουμε ότι παράλληλα με όλα τα έργα πολεοδομικού σχεδιασμού, θα ολοκληρώσουμε εγκαίρως και επιτυχημένα και αυτόν τον στόχο της Πολιτείας».
Δήμος Καλαμάτας
Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος, για το συγκεκριμένο θέμα είχε αναφέρει: “Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών και διαγραμμάτων με τα οποία καθορίζονται το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης και τα βασικά προγραμματικά μεγέθη, όρια πολεοδομικών ενοτήτων και οικισμών, οι χρήσεις γης, οι όροι και περιορισμοί δόμησης, οι σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις, Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣ), ζώνες ειδικών πολεοδομικών κινήτρων, το οδικό δίκτυο, τα μεταφορικά, τεχνικά και περιβαλλοντικά δίκτυα και υποδομές, μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, μέτρα υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών, καθώς και κάθε άλλο μέτρο, όρος ή περιορισμός που απαιτείται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης.
«Πρόκειται για μία θετικότατη εξέλιξη καθώς τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια αποτελούν σημαντικά αναπτυξιακά εργαλεία, τα οποία θα μας προσφέρουν τη δυνατότητα για ένα σύγχρονο, οργανωμένο και συνολικό, σε επίπεδο Δήμου πολεοδομικό σχεδιασμό που θα απαντά στις μελλοντικές ανάγκες της περιοχής μας», ανέφερε ο δήμαρχος Θανάσης Βασιλόπουλος, ο οποίος τόνισε την άριστη και εποικοδομητική συνεργασία που έχει μέχρι σήμερα με τον Υφυπουργό Νίκο Ταγαρά.
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο «ο χωρικός και πολεοδομικός σχεδιασμός είναι πυλώνας ανάπτυξης, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για επενδύσεις, ενώ μέσω αυτού καλύπτονται πάγια αιτήματα των Δημοτικών Ενοτήτων».
