Στην 37χρονη πορεία του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας έχουν περάσει γενιές και γενιές μουσικών της πόλης, όμως ο λόγος για τον οποίο συνεχίζει να «ανθίζει» είναι η λαμπρή καριέρα που συνεχίζουν να έχουν οι απόφοιτοι μαθητές του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κάτι το οποίο δείχνει τις σημαντικές βάσεις που τους έχει δώσει το ωδείο της πόλης τους.
Η αποψινή συναυλία, άλλωστε, καθώς και το μουσικό φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθεί στα μέσα Ιουλίου στην Καλαμάτα, πιστοποιούν ότι το Δημοτικό Ωδείο της πόλης, όχι μόνο κατάφερε να διατηρηθεί μέσα στα χρόνια, αλλά αναπτύχθηκε και καλλιτεχνικά.
Σήμερα ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Στάθης Γυφτάκης, μιλά στο «Θ» για τη συμμετοχή του στο Ωδείο ως διδακτικό προσωπικό τα τελευταία 35 χρόνια, καθώς και για τις ιδιαίτερες στιγμές στα χρόνια που ηγείται της διεύθυνσής του.
-Πόσα χρόνια είστε στην καλλιτεχνική διεύθυνσης του Δημοτικού Ωδείου;
Υπήρξα καλλιτεχνικός διευθυντής από το 2003 μέχρι το 2009, ενώ στη συνέχεια από το 2015 μέχρι και σήμερα.
-Σε όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν δυσκολίες που πιθανόν να σας έβγαλαν εκτός προγραμματισμού;
Υπήρξαν πολλά εμπόδια στη διάρκεια των χρόνων, και κάθε φορά ήταν διαφορετικά. Δηλαδή, στην πρώτη μου θητεία το μεγαλύτερο εμπόδιο ήταν το οικονομικό, γιατί τότε υφίστατο μια χρηματοδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού, η οποία βιαίως σταμάτησε. Βρεθήκαμε σε σημείο σχεδόν να κλείσουμε! Παρ’ όλα αυτά, τα καταφέραμε από τη στήριξη που μπόρεσε να προσφέρει ο Δήμος τότε, αφού ουσιαστικά έπεσε ένα βάρος, ξαφνικά, στις πλάτες του. Κατάφερε όμως και στήριξε αυτή την «αλλαγή σκηνικού», που ήταν σοκαριστική για εμάς εκείνη την εποχή.
Αργότερα, βέβαια, ακολούθησε η οικονομική κρίση. Εκεί τα πράγματα στένεψαν παρά πολύ για όλους, ενώ τη στιγμή που είχαμε αρχίσει να λέμε ότι κάτι καλό πάει να γίνει και να πάρουμε ανάσα, ήρθε η πανδημία.
Οπότε θεωρώ ότι πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι συνεχώς θα υπάρχουν προβλήματα. Απλά θα πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να προσαρμοζόμαστε στις καταστάσεις.
-Πώς επηρέασε η πανδημία τα μαθήματα που γίνονταν στο Ωδείο;
Με αφορμή την ερώτηση, θέλω να σταθώ σε δύο πολύ σημαντικά σημεία της πανδημίας για το Ωδείο: Το ένα ήταν η πραγματικά γενναία στήριξη του Δήμου Καλαμάτας. Από την πρώτη στιγμή αποφάσισε να στηρίξει τους καθηγητές όλων των τμημάτων του Ωδείου, την ίδια ώρα που πολλοί συνάδελφοι έχαναν τις δουλειές τους.
Το δεύτερο είναι ότι οι καθηγητές μας, από την πρώτη στιγμή, βρήκαν τρόπους μέσα από διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες να έχουν επαφή με τους μαθητές. Πολλές φορές φτάσαμε στο σημείο να κάνουμε περισσότερα μαθήματα από απόσταση παρά από όσα θα κάναμε εάν βρισκόμασταν δια ζώσης.
Οι δύο αυτοί συνδυαστικοί παράγοντες είχαν ως αποτέλεσμα να μας βοηθήσουν να συντηρήσουμε τους μαθητές μας, αλλά ταυτόχρονα να μπορέσουμε να παραμείνουμε ενεργοί, γιατί καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας διοργανώναμε τόσο διαδικτυακές συναυλίες όσο και σεμινάρια για τα παιδιά. Ακόμα, καταφέραμε τα δύο αυτά καλοκαίρια να πραγματοποιήσουμε το φεστιβάλ των «Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας».
Από όλο αυτό θέλω να πω πως πραγματικά όλα όσα ζήσαμε την περίοδο της πανδημίας ήταν πολύ δύσκολα για εμάς, αλλά και μια δοκιμασία για το κατά πόσο η μουσική έχει μπει στη ζωή των ανθρώπων της πόλης και συνεχίζουν να την επιλέγουν.
Φυσικά, χαιρόμαστε πολύ που οι περισσότεροι μαθητές, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, συνέχισαν κανονικά τα μαθήματά τους, ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις παιδιών που εξελίχθηκαν καλλιτεχνικά εκείνη την περίοδο. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στο ότι βρήκαν περισσότερο χρόνο, αφού βρίσκονταν στο σπίτι, και έτσι ασχολήθηκαν περισσότερο με τη μουσική.
-Ποιες επιλογές μαθημάτων υπάρχουν στο Δημοτικό Ωδείο;
Στο Ωδείο μπορεί να διδαχθεί κάποιος σχεδόν όλα τα μουσικά όργανα. Δηλαδή, ξεκινώντας από τα κλασσικά όργανα διδάσκονται όλα εκτός από το όμποε, -που είναι ένα πολύ σπάνιο μουσικό όργανο σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς επίσης δεν έχουμε κοντραμπάσο και τούμπα.
Όμως, πέραν αυτών των λίγων εξαιρέσεων, τα περισσότερα και τα πιο γνωστά όργανα, όπως είναι το πιάνο, η κιθάρα, το βιολί, το φλάουτο, τα κρουστά, τα φωνητικά και άλλα, μπορούν να τα βρουν εύκολα οι ενδιαφερόμενοι στο Δημοτικό Ωδείο της πόλης.
Άλλωστε, η μουσική εκπαίδευση προσφέρεται σε παιδιά και ενήλικες, από 4 ετών μέχρι οποιασδήποτε μεγαλύτερης ηλικίας. Κι αυτό το διευκρινίζουμε, μιας και έχουμε μαθητές που πραγματικά είναι «υπερήλικες», και τα πηγαίνουν αρκετά καλά!
-Θεωρείτε ότι το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας λειτουργεί ως «εκκολαπτήριο» νέων ταλέντων;
Στο Ωδείο έχουμε δει πολλές και εξαιρετικά σημαντικές τέτοιες περιπτώσεις ταλέντων. Δηλαδή, από την Καλαμάτα και τις γειτονικές περιοχές απ’ όπου έρχονται οι μαθητές μας, υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν δεκάδες απόφοιτοι του Ωδείου που κάνουν πολύ μεγάλη καριέρα σε διεθνές επίπεδο. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι ο Δημήτρης Πλατανιάς, ο οποίος αυτή τη στιγμή θεωρείται από τους καλύτερους βαρύτονους στον κόσμο. Μάλιστα, όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με το τραγούδι, είχε ξεκινήσει να διδάσκει κιθάρα, όντας απόφοιτος του οργάνου αυτού από το Ωδείο.
Υπάρχουν κι άλλοι απόφοιτοι μαθητές μας που πλέον ζουν και διδάσκουν στο εξωτερικό. Φυσικά, εξακολουθούν να αποφοιτούν πολύ σημαντικοί νέοι μουσικοί, όπως είναι ο 17χρονος Κωνσταντίνος Μάρκου, ο οποίος ήδη προετοιμάζεται να παίξει σε ρεσιτάλ στην Αλβανία το επόμενο διάστημα.
Αυτό θεωρώ ότι είναι κάτι που δείχνει τη στάση και ποιότητα των καθηγητών του Ωδείου, γιατί ένα ταλαντούχο παιδί, εάν δεν έχει την κατάλληλη στήριξη και καθοδήγηση, μπορεί να μείνει απλά ένα ταλέντο. Δυστυχώς, στην Ελλάδα είμαστε η χώρα των ταλέντων που τελικά έμειναν αναξιοποίητα.
Από την πλευρά μας, προσπαθούμε με κάθε τρόπο να ενισχύσουμε τα παιδιά που έχουν κάποιο ταλέντο, προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν την καριέρα τους και μετά το Ωδείο.
Για παράδειγμα, στο καλοκαιρινό φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» που διοργανώνουμε, βασικοί συνεργάτες μας, μεταξύ άλλων, είναι ο απόφοιτος του Ωδείου, Δημήτρης Λάμπος, και ο Γιάννης Σίμκο, ο οποίος τελείωσε τώρα τις μουσικές του σπουδές στις Βρυξέλλες και πλέον διδάσκει στο Λουξεμβούργο.
Άλλωστε, με κάθε τρόπο προσπαθούμε να δίνουμε σε αυτά τα παιδιά έναν ακόμα λόγο να επιστρέφουν στην Καλαμάτα. Να έχουν και την πόλη ως ένα μέρος που θα τους υποδεχθεί και θα τους βοηθήσει να συνεχίσουν μουσικά την καριέρα τους.
-Πιστεύετε ότι πλέον οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά από τις νεαρές ηλικίες στην εκμάθηση μουσικών οργάνων;
Εμείς έχουμε καταφέρει, ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια να συντηρούμε πάνω-κάτω τον ίδιο αριθμό παιδιών. Παράλληλα, αυτό που πιστεύω είναι ότι όλοι οι γονείς θέλουν να αποκτήσουν τα παιδιά τους μουσική παιδεία. Αυτό που έχει σταθεί καθοριστικός παράγοντας σε αυτό το κομμάτι, όμως, είναι ότι έχει δυσκολέψει πολύ η ζωή από οικονομικής άποψης, καθώς και το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας είναι τέτοιο που δε βοηθά τους μαθητές να ασχολούνται με πολλά πράγματα παράλληλα λόγω του φόρτου του σχολικού προγράμματός τους.
Η εκπαίδευση στην Ελλάδα έχει πάρει λίγο στραβό δρόμο και δε βοηθά τα παιδιά να γίνουν άνθρωποι με πολλά διαφορετικά ενδιαφέροντα. Προσπαθεί, δηλαδή, να τους κάνει να έχουν ένα μόνο ενδιαφέρον και να δίνουν το εκατό τοις εκατό της προσοχής τους σε αυτό. Είναι μια αλλαγή στην κοινωνία αυτή που υπάρχει, και όχι μόνο στην Καλαμάτα λοιπόν.
Ρεσιτάλ κιθάρας απόψε με τον Μάρκο Ταμάγιο
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση πρόκειται να διεξαχθεί σήμερα το βράδυ για την πόλη μας, σημειώνει ο κ. Γυφτάκης μιλώντας για την αποψινή εκδήλωση με πρωταγωνιστή τον Μάρκο Ντίαζ Ταμάγιο, και η οποία διοργανώνεται από το Δημοτικό Ωδείο στο πλαίσιο του επετειακού 10ου Φεστιβάλ Κιθάρας. «Ο Ταμάγιο, σύμφωνα με τη “La Stampa”, είναι ο βασιλιάς της κιθάρας, αφού είναι πραγματικά ένα τεράστιο καλλιτεχνικό μέγεθος», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Στάθης Γυφτάκης.
Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας
Το συναυλιακό μέρος από τις φετινές Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας παίρνει τη σκυτάλη από το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, ξεκινώντας από τις 25 Ιουλίου, μια μέρα μετά τη λήξη του Φεστιβάλ Χορού, δηλαδή, και θα φτάσει μέχρι τις 2 Αυγούστου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 18 Ιουλίου θα πραγματοποιηθούν τα master classes για τους ενδιαφερόμενους μουσικούς της πόλης.
«Φέτος, έχουμε τη χαρά να έχουμε την υποστήριξη και της Περιφέρειας Πελοποννήσου που θα μας δώσει τη δυνατότητα να εξακτινώσουμε το φεστιβάλ και εκτός Καλαμάτας, αφού έχουμε ήδη προγραμματίσει μια συναυλία στην Αρχαία Μεσσήνη και μία στο Μουσείο Λαδιού και Ελιάς στη Σπάρτη. Παράλληλα, σχεδιάζουμε να βρεθούμε στην Κόρινθο, αλλά και την Τρίπολη αργότερα», αναφέρει κλείνοντας ο κ. Γυφτάκης.
Της Χριστίνας Μανδρώνη