Στο… καλάθι επιλογών δεν υπάρχει μόνο η μελέτη του Μορέα
Δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από την Περιφέρεια Πελοποννήσου η τεχνική έκθεση του καθηγητή Δημήτρη Κουτσογιάννη, ως εναλλακτική απάντηση στη μελέτη του «Μορέα» για την αντιπλημμυρική προστασία της Καλαμάτας.
Η τεχνική έκθεση προτείνει σειρά λύσεων, μεταξύ των οποίων και αυτή του «Μορέα». Φυσικά, η νέα έκθεση έρχεται σε ευθεία… αντιπαράθεση με όσα υποστηρίζει η μελέτη της αναδόχου εταιρείας.
Μάλιστα, μία από τις λύσεις είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης, γιατί «από το ιστορικό και από την ανάλυση του πλημμυρικού επεισοδίου του Σεπτεμβρίου 2016 προκύπτει ότι υπάρχει ήδη ένα αρκετά καλό επίπεδο προστασίας».
Προτείνεται, όμως, και λύση που περιλαμβάνει την εκβάθυνση της κοίτης του Νέδοντα, τη συντήρηση αλλά και επέκταση των μικρών φραγμάτων στην ορεινή κοίτη, τη συγκράτηση των κορμών με σχάρα κοντά στη γέφυρα της περιμετρικής οδού και την κατασκευή ενός φράγματος ανάσχεσης-εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα και ενός φράγματος αποθήκευσης νερού.
Στα βασικά συμπεράσματα της τεχνικής έκθεσης σημειώνονται τα εξής: «Το Σεπτέμβριο του 2016 σημειώθηκε ένα εξαιρετικά σπάνιο επεισόδιο καταιγίδας, περιόδου επαναφοράς 100ετίας ή και περισσότερο. Η επακολουθήσασα πλημμύρα μπορεί να χαρακτηριστεί μεταφορικά ως “δοκιμασία πρόσκρουσης” (crash test), στην οποία τα αντιπλημμυρικά έργα ανταποκρίθηκαν θετικά.
Η παροχή του Νέδοντα στην Καλαμάτα ήταν της τάξης των 200 m3/s και παροχετεύτηκε σε όλα τα επιμέρους τμήματα χωρίς υπερχείλιση ή αστοχία. Η παροχή αυτής της τάξης μεγέθους είναι σημαντικά μεγαλύτερη των εκτιμήσεων που είχαν γίνει για το κρίσιμο τμήμα της διευθέτησης (αυτό με τα υποστυλώματα), πράγμα που σημαίνει πως η παροχετευτικότητα είχε υπεκτιμηθεί σημαντικά.
Το γεγονός ότι για πάνω από 40 χρόνια δεν υπήρξε αστοχία των έργων, σε συνδυασμό με την παροχέτευση χωρίς αστοχία του παραπάνω εξαιρετικά σπάνιου πλημμυρικού επεισοδίου, θα μπορούσε κατ’ αρχήν να κάνει αποδεκτή τη “μηδενική λύση” (Λύση 0), στην οποία δε γίνονται μεταβολές στην υπάρχουσα διευθέτηση.
Ωστόσο, η εξεταζόμενη μελέτη αναδιευθέτησης (Λύση “Μορέα”), σε σχέση με τη μηδενική λύση, προσφέρει σημαντικά μεγαλύτερο επίπεδο προστασίας για την Καλαμάτα, για παροχετευτικότητα ~460 m3/s που επιτυγχάνεται με συνολική εκβάθυνση της κοίτης, τοπική διαπλάτυνσή της και καθαίρεση και ανακατασκευή του κρίσιμου καλυμμένου τμήματος. Όμως, τα δύο τελευταία χαρακτηριστικά έχουν προβληματίσει την τοπική κοινωνία.
Η αύξηση του επιπέδου ασφάλειας που προσφέρει η εν λόγω μελέτη είναι θετική για την πόλη και την κοινωνία και δε θα πρέπει να αμφισβητηθεί. Παράλληλα, δε θα πρέπει να λησμονούμε ότι τεχνικώς υπάρχουν πάντα εναλλακτικές λύσεις για να επιτευχθεί ο ίδιος στόχος.
Είναι τεχνικώς δυνατή η αύξηση της παροχετευτικότητας του Νέδοντα στην Καλαμάτα στο επίπεδο των 300 m3/s τουλάχιστον, χωρίς να απαιτηθεί διαπλάτυνση της κοίτης και καθαίρεση του κρίσιμου τμήματος του Νέδοντα. Η αύξηση της παροχετευτικότητας θα επιτευχθεί με εκβάθυνση της κοίτης, στο σύνολο της διατομής ή σε μέρος της. Η ακριβής εκτίμηση της παροχετευτικότητας στη σύνθετη διατομή που δημιουργείται στην τελευταία περίπτωση προϋποθέτει εργαστηριακές μετρήσεις σε φυσικό μοντέλο υπό κλίμακα.
Στην περίπτωση που επιλεγεί η περιορισμένη αύξηση της παροχετευτικότητας προκειμένου να επιτευχθεί το ίδιο επίπεδο ασφάλειας όπως στη Λύση “Μορέα”, θα πρέπει να γίνουν έργα στην ανάντη λεκάνη.
Τα έργα που θα υλοποιηθούν θα δημιουργήσουν επιπρόσθετα οφέλη, προσφέροντας επιπλέον υδατικούς πόρους. Στον ίδιο στόχο μπορεί να συμβάλει ο ανασχεδιασμός των χαράξεων των ρεμάτων που συμβάλλουν στον Νέδοντα.
Μια ακόμη επιλογή που οφείλουμε να συμπεριλάβουμε στο φάσμα των εφικτών τεχνικών λύσεων είναι η επαναφυσικοποίηση της κοίτης με καθαίρεση όλων των τμημάτων που περιλαμβάνουν κάλυψη της κοίτης. Η λύση αυτή είναι η ευνοϊκότερη από πλευράς υδραυλικής, στατικής και οικονομικής.
Όποια λύση επιλεγεί θα πρέπει να συνδυαστεί με κατάλληλα μελετημένα έργα αστικής ανάπλασης και περιβαλλοντικής αναβάθμισης».
Α.Π.
Την τεχνική έκθεση του καθηγητή του ΕΜΠ Δ. Κουτσογιάννη, μπορείτε να δείτε εδώ
