Συγκίνηση και υπερηφάνεια στις εκδηλώσεις μνήμης «100 χρόνια μετά»
Ο Φιλιατρινός αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης εγκαινίασε, μαζί με το δήμαρχο Τριφυλίας, την έκθεση φωτογραφικού υλικού και τεκμηρίων εποχής με θέμα «Μικρασιατική Εκστρατεία: 100 Χρόνια Μετά», του ΓΕΣ και του Δήμου Τριφυλίας, στο κτήριο Σπέντζα στα Φιλιατρά το απόγευμα του Σαββάτου, με συναισθήματα συγκίνησης και υπερηφάνειας.
Η έκθεση ακολουθεί τη διαδρομή από την άφιξη του Ελληνικού Στρατού στις 2 Μαΐου 1919 στη Σμύρνη, τις επιχειρήσεις στη Μ. Ασία, μέχρι την αποχώρησή του το Σεπτέμβριο του 1922, μέσα από σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Πολεμικού Μουσείου και του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Συνοδεύεται, δε, από κειμήλια και έγγραφα που αφορούν στην περίοδο αυτή από ιδιωτικές συλλογές και μουσεία.
Καλωσορίζοντας τον Α/ΓΕΣ και τους συμμετέχοντες, η αναπληρώτρια προϊσταμένη της Κ.Ε.Π.Π.Α.ΠΕ.ΔΗ.Τ., Φωτεινή Στυλιανού, σημείωσε πως πρόκειται για εκδήλωση μνήμης οδυνηρής, αλλά πολύτιμης για την εθνική μας αυτογνωσία και η έκθεση ελάχιστος φόρος τιμής στα ματωμένα χώματα της Σμύρνης, σε αυτούς που πολέμησαν και σε αυτούς που έζησαν τη μεγαλύτερη τραγωδία της νεότερης ιστορίας μας.
Φανερά συγκινημένος, ενώπιον της μητέρας του, εκπροσώπων Αρχών, συγγενών, συμμαθητών, φίλων, συμπατριωτών, στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε και μάλιστα, όπως είπε, είδε στην είσοδο του κτηρίου δύο καθηγητές του, ο κ. Λαλούσης σημείωσε: «Ποτέ δεν ξεχνώ τα Φιλιατρά!».
Και πρόσθεσε: Πριν από 100 χρόνια στις ακτές της Μικράς Ασίας γράφτηκε ο τραγικός επίλογος του οράματος της Ιωνίας. Ως φόρος τιμής αλλά και ιστορικής αυτογνωσίας, το ΓΕΣ σε συνεργασία με το Δήμο Τριφυλίας, οργάνωσε αυτή την έκθεση που, πραγματικά, εκθέτουμε ένα σπάνιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό που ίσως εκτίθεται για πρώτη φορά. Είναι πραγματικά φόρος τιμής για τους ανθρώπους που θυσιάστηκαν για την πατρίδα. Και αξίζει να αναφέρω ότι από τη Μεσσηνία 817 σκοτώθηκαν – θυσιάστηκαν για την πατρίδα στη Μικρασιατική γη, από αυτούς 217 από την Τριφυλία και 19 από τα Φιλιατρά. Βαρύς ο φόρος αίματος από τη Μεσσηνία, αυτούς τους ανθρώπους τιμούμε σήμερα και, τουλάχιστον, τα ονόματα όλων των Τριφυλίων είναι γραμμένα σε σχετικούς πίνακες
[…] Η Ελλάδα μέσα από αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, τελικά μέσα απ’ τους πολλούς αγώνες, κάμφθηκε. Δεν είχε τη δύναμη ν’ αναλάβει ένα τέτοιο γεγονός που ξεπέρασε και τις δυνατότητές της. Αυτό που μας μένει είναι ένα γεγονός, των προσφύγων που ήρθαν, 1,5 εκατομμύριο, από τη Μικρά Ασία και αυτό που κατάφερε, το μεγαλύτερο ίσως έργο του ελληνικού κράτους είναι η απορρόφηση αυτών των προσφύγων οι οποίοι έφεραν πολιτισμό και ανανέωσαν την πατρίδα μας. Η χώρα μας αναγεννήθηκε από τις στάχτες, γιατί αντιμετωπίσαμε ένα πολύ σοβαρό γεγονός το οποίο πραγματικά συνέβαλε στην πρόοδο της χώρας μας. Δηλαδή, μέσα από την καταστροφή υπάρχει πάντα η ελπίδα.
[…] Να ξέρετε ο Ελληνικός Στρατός είναι ισχυρός, είναι έτοιμος ν’ αντιμετωπίσει οποιαδήποτε απειλή και πραγματικά ικανός να εξασφαλίσει την εδαφική ακεραιότητα, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και την τιμή και την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού». Συνεχίζοντας και έπειτα από ευχαριστίες σε όσες και όσους συνέβαλλαν στην οργάνωση της έκθεσης, επισήμανε πως «είμαστε υπερήφανοι γιατί απ’ αυτό τον τόπο, τα Φιλιατρά, ξεκίνησε ο Στρατηγός Σταυριανόπουλος Διονύσιος, 2 Μαΐου 1919 αποβιβάστηκε ως ταγματάρχης, διοικητής του 1/38 Συντάγματος Ευζώνων και μεγαλούργησε σ’ όλη τη Μ. Ασία…». Επίσης, ευχαρίστησε την ανιψιά του που έδωσε τα κειμήλια του στρατηγού και εκτίθενται στην έκθεση.
Κλείνοντας δήλωσε: «Είμαστε όλοι περήφανοι για τους προγόνους μας, τους τιμούμε και πάντα μέσα από την προσπάθεια να προβάλλουμε το ιστορικό μας έργο όλοι γινόμαστε σοφότεροι. Και οφείλουμε να το κάνουμε αυτό γιατί αυτή είναι η παρακαταθήκη μας. Η ιστορία μας και οι νεκροί μας».
Χαιρετισμούς απηύθυναν ακόμη ο δήμαρχος Τριφυλίας, ο βουλευτής Μεσσηνίας της Ν.Δ., Μίλτος Χρυσομάλλης, εκ μέρους του προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, και ο βουλευτής Μεσσηνίας της Ν.Δ., Περικλής Μαντάς, ενώ τον αγιασμό των εγκαινίων τέλεσε ο ιερός κλήρος των Φιλιατρών. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει Λοχαγός Νικόλαος Ρούσσος, συντηρητής & εκτιμητής Έργων Τέχνης & Έργων Ζωγραφικής ο οποίος ξενάγησε τους συμμετέχοντες.
Ακολούθησε στο “Βορρέειο” Πνευματικό Κέντρο εκδήλωση με ομιλίες από τη διδάκτορα Φιλολογίας και συγγραφέα, Φλωρεντία Ρήγα, τον αναπληρωτή καθηγητή Σ.Σ.Ε., Δημήτριος Πανομήτρο, και τον αρχηγό του ΓΕΣ, του οποίου κείμενο μελέτης με τίτλο «Στρατηγικά και Τακτικά Συμπεράσματα από τις Επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού στην Μικρά Ασία» είχε δημοσιευθεί, όντας επίλαρχος, στη «Στρατιωτική Επιθεώρηση 2003 τ.2».
Αφού αναφέρθηκε στα γεγονότα και τις επιχειρήσεις στη Μ. Ασία, ο ίδιος σημείωσε: «Συχνά μιλούμε για χαμένες πατρίδες, ίσως τα λόγια του καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη να αποτυπώνουν τι είναι διαχρονικά η Μ. Ασία: “Μπορεί να απολέσθηκε εθνολογικά, αλλά είναι πάντα μαζί μας ως πνευματική κληρονομιά, ως ιστορική μνήμη, ως μια σειρά σημαντικών επιτευγμάτων μέσα στους αιώνες”. Πλέον η μεγάλη ιδέα δεν είχε γεωγραφικά όρια, ήταν η ανάπτυξη και η προκοπή της χώρας μας. Μετά την καταστροφή να σηκωθούμε και πάλι στα πόδια μας, να επιτύχουμε ένα θαύμα, να μεταστρέψουμε την καταστροφή σε πρόοδο, με κινητήριο δύναμη το πείσμα για μια καλύτερη πατρίδα».
Ακολούθησε ανταλλαγή δώρων ενώ συγκινητική ήταν η στιγμή που δίπλα στον Α/ΓΕΣ βρέθηκαν συμμαθητές του από τα Φιλιατρά.
«Η Ανατολή έδυσε», από το βραβευμένο ιστορικό ντοκιμαντέρ του Αλέξανδρου Παπαηλιού, σε σύνθεση πρωτότυπης μουσικής του βραβευμένου πιανίστα Γιάννη Βοργία και παραγωγής του Ελληνικού Ιδρύματος Ιστορικών, ταξίδεψε μελωδικά το κοινό με το πέρας των ομιλιών και η βραδιά συνεχίστηκε με γεύσεις Μικράς Ασίας, κέρασμα σε όλους.
Αξίζει να σημειωθεί πως παρά το βροχερό καιρό, η παρουσία του Α/ΓΕΣ προσέλκυσε το ενδιαφέρον του κόσμου που συμμετείχε στις εκδηλώσεις, στις οποίες παρόντες ήταν, μεταξύ άλλων, ο διοικητής της ΔΙΚΕ – ΙV ΜΠ (Μεραρχία Πεζικού) «Πελοπόννησος», υποστράτηγος Δημήτριος Σκουφίδης, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί Ε.Δ. και Σ.Α., αυτοδιοικητικοί και εκπρόσωποι Συλλόγων.
Του Ηλία Γιαννόπουλου
