Όπως προανήγγειλε ο υπουργος Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας
Από το Μάιο του 2020, οπότε ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, με επιστολή τους προς τις αποκεντρωμένες διοικήσεις μιλούσε για μηδενική ανοχή στην αυθαιρεσία σε δάση, αιγιαλούς και παραλίες, ρέματα και ποτάμια, πολύ νερό έχει κυλήσει στο «μύλο» των καταπατήσεων δημόσιας περιουσίας, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά το… λαϊκό κανόνα: «νόμος είναι το δίκαιο του αυθαιρετούχου και του καταπατητή».
Έτσι, έπειτα από το νομοσχέδιο για την εξαγορά δημόσιων καταπατημένων εκτάσεων, του οποίου η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώνεται αύριο, η κυβέρνηση, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας το περασμένο Σάββατο στο «40ό Πανελλήνιο Συνέδριο» της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), την επόμενη τετραετία θα γίνει νομοθετική παρέμβαση και για τον αιγιαλό.
Είναι αξιοσημείωτο, βάσει ρεπορτάζ στο ΒΗΜΑ, ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου για τα καταπατημένα εξαιρούνται της εξαγοράς ακίνητα ή τμήματα αυτών τα οποία κείνται εντός καθορισμένης ζώνης αιγιαλού – παραλίας και εντός χερσαίας ζώνης λιμένα.
Η κυβέρνηση έχει ήδη δώσει τρεις παρατάσεις – με την τελευταία να λήγει την 31η Μαρτίου 2023 – στην αναστολή εκτέλεσης πρωτοκόλλων κατεδάφισης και διοικητικής αποβολής για αυθαίρετα σε αιγιαλούς και παραλίες, ρέματα και ποτάμια, ουσιαστικά για υποθέσεις που έχουν τελεσιδικήσει εδώ και μία δεκαετία ή περισσότερο. Και πλέον προετοιμάζει το έδαφος για «τακτοποιήσεις» πολεοδομικών αυθαιρεσιών σε αιγιαλό και παραλία, που κατά το Σύνταγμα της χώρας αποτελούν κοινόχρηστο αγαθό.
«Συγχωροχάρτι» σε παράνομες εγκαταστάσεις (τουριστικές, βιομηχανικές, μεταλλευτικές μονάδες κλπ.) εντός ζωνών παραλίας και αιγιαλού είχαν επιχειρήσει και προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά λόγω σφοδρών αντιδράσεων οι σχετικές ρυθμίσεις δεν έφτασαν ποτέ στη Βουλή ή αποσύρθηκαν.
Τα «κύματα οργής»
Τον Ιούνιο του 2014, η πολιτική ηγεσία του τότε υπουργείου Οικονομικών, έπειτα από τα κύματα οργής, τις κινητοποιήσεις πολιτών και τη θύελλα αντιδράσεων από περιβαλλοντικές οργανώσεις, νομικούς, ακόμη και βουλευτές της τότε κυβέρνησης, προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές και υποχώρησε σε πολλά σημεία σε νομοσχέδιο που είχε καταθέσει για παραχωρήσεις και νομιμοποιήσεις κτισμάτων στον αιγιαλό. Τελικά το σχέδιο νόμου αποσύρθηκε.
Λίγα χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2019, η τότε κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είχε στα σκαριά σχέδιο νόμου που έδινε τη δυνατότητα για τακτοποίηση αυθαιρέτων πάνω στο… κύμα, με απόφαση υπουργού Οικονομικών. Μάλιστα, επιχείρησε να το εισάγει προς ψήφιση στη Βουλή, όμως και πάλι λόγω σφοδρών αντιδράσεων αποσύρθηκε, καθώς η ζυγαριά… βάρυνε προς το πολιτικό κόστος.
Αλλά και λίγους μήνες αργότερα, το φθινόπωρο του 2019, η νυν κυβέρνηση της Ν.Δ. απέσυρε από τον αναπτυξιακό νόμο τις διατάξεις για τον αιγιαλό και την παραλία, με τους αρμόδιους υπουργούς να δηλώνουν ότι θα επαναφέρουν τις ρυθμίσεις στο μέλλον.
Η δημόσια περιουσία
Η νομιμοποίηση πολεοδομικών παρανομιών στον αιγιαλό δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η νομολογία του ΣτΕ τάσσεται κατά της αλλοίωσης του αιγιαλού, με μοναδική εξαίρεση την περίπτωση που εξυπηρετείται υπέρτατο δημόσιο συμφέρον. Για το λόγο αυτόν, έως σήμερα, σε κανέναν νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κτισμάτων δεν μπορούσαν να υπαχθούν αυθαίρετα στον αιγιαλό (όπως και σε δάση).
Πάντως, τα στοιχεία για τα καταπατημένα (από καταγραφή του 2004) που έδωσε ο κ. Σταϊκούρας, μιλώντας στο συνέδριο της ΠΟΜΙΔΑ, καταδεικνύουν ότι το Δημόσιο είναι ανίκανο να προστατέψει την περιουσία του. Σε σύνολο 97.029 καταγεγραμμένων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί τα 89.928, δηλαδή ποσοστό 92%.
Σύμφωνα με τον υπουργό, η ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου αποτέλεσε, από συστάσεως του ελληνικού κράτους, αντικείμενο ιδιωτικών καταλήψεων, χωρίς το Δημόσιο να καταφέρει να την προστατεύσει, γι’ αυτό, όπως τόνισε, η ελληνική Πολιτεία έχει εκδώσει κατά καιρούς νόμους με τους οποίους δίνονταν κίνητρα για την παραχώρηση κατεχομένων ακινήτων.
