Σημαντικό κομμάτι εξωστρέφειας και ανάπτυξης ο ελαιοτουρισμός
Στην πέμπτη γενιά ελαιοτριβέων ανήκει ο Στάθης Κοντόπουλος, ο οποίος, πέραν της παραγωγής και συσκευασίας έξτρα παρθένου ελαιολάδου με την ετικέτα «Amessiniako», αποφάσισε να προχωρήσει ένα βήμα παρακάτω και μαζί με τη σύζυγό του, Δήμητρα Μαθιοπούλου, που είναι γευσιγνώστρια και ανήκει στο δυναμικό του Εργαστηρίου Ελαιόλαδου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, ίδρυσαν το “The Olive Routes”.
Πρόκειται για διαδρομές που επίκεντρο έχουν την καλλιέργεια της ελιάς και στόχο να μάθουν στους περιηγητές πώς δημιουργείται ο πράσινος χρυσός της Μεσσηνίας, που δεν είναι άλλος από το πολύτιμο ελαιόλαδο.
Το «Θάρρος» μίλησε με τον κ. Στάθη Κοντόπουλο, διευθύνοντα σύμβουλο της «Amessiniako», παραγωγό ελαιολάδου και ιδιοκτήτη ελαιοτριβείου, για το ποιοτικό ελαιόλαδο, την παραγωγή του και, φυσικά, το “The Olive Routes”.
-Πείτε μας για τη σχέση σας με το ελαιόλαδο…
Με βάση το χωριό μας, την Ανδρούσα Μεσσηνίας, εδώ και περισσότερα από 200 χρόνια στην οικογένειά μου ασχολούμαστε με το ελαιόλαδο. Από το 1904 λειτούργησε αρχικά το παραδοσιακό ελαιοτριβείο. Έκτοτε και για πέντε συνεχόμενες γενιές ασχολούμαστε ως παραγωγοί, ελαιοτριβείς και τυποποιητές με την παραγωγή του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου και της ελιάς Καλαμών.
-Τι είναι για εσάς το ελαιόλαδο;
Το ελαιόλαδο είναι η ιστορία μας, το σήμερα, το επίκεντρο των μελλοντικών μας σχεδίων. Πάνω απ’ όλα, είναι αυτό που γνωρίζουμε, αγαπάμε και θέλουμε να υπηρετούμε με τον πιο ποιοτικό τρόπο.
-Θεωρείτε ότι έχει τη θέση που του αξίζει;
Διαχρονικά το ελαιόλαδο παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή των Ελλήνων. Το παράγουμε, το καταναλώνουμε, το χρησιμοποιούμε στη διατροφή μας. Η δυσκολία είναι να διακρίνουμε το ποιοτικό ελαιόλαδο και να ξεφύγουμε από κακές πρακτικές του παρελθόντος, όπως, π.χ., να καταναλώνουμε το περσινό λάδι, γιατί το φρέσκο «καίει».
Αυτό που εμείς έχουμε ως δεδομένο, τα ελαιόδεντρά μας, οι περιηγητές τα σέβονται και τα θαυμάζουν…
-Φέτος η τιμή για τους παραγωγούς ήταν καλή παρά τα προβλήματα…
Η τιμή ήταν καλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, γεγονός που ενίσχυσε το εισόδημα των παραγωγών, όμως θεωρούμε ότι αυτό έγινε συγκυριακά. Η καλή τιμή είναι ακόμα αβέβαιο αν θα παραμείνει και την επόμενη χρονιά.
Τις τελευταίες εβδομάδες δε της συγκομιδής υπήρχαν προβλήματα στην ποιότητα, κάτι το οποίο πρέπει να μας «χτυπήσει καμπανάκια» για το μέλλον της ποιότητας του ελαιολάδου, με δεδομένο και το τεράστιο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.
-Κάνουμε κάποιο λάθος θεωρείτε ως παραγωγοί και ως χώρα;
Βρισκόμαστε σε μια γη ευλογημένη, όπου όλα συνηγορούν στο να παραχθεί ένα ποιοτικό προϊόν, αντάξιο των καλύτερων εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων του κόσμου, όμως ακόμα και σήμερα πολύ μεγάλη ποσότητα κατευθύνεται με βυτία στο εξωτερικό, κι αυτό δείχνει ότι κάτι δεν πάει καλά.
Ας αναλογιστούμε αν ξεκινάμε τη συγκομιδή μας νωρίς, όπως γίνεται σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές που στοχεύουν στην ποιότητα, αν συλλέγουμε τον καρπό με τελάρα ή πλαστικά σακιά, αν κάνουμε τον καρπό μας λάδι μέσα σε λίγες ώρες, αν τα ελαιοτριβεία μας είναι καθαρά και σύγχρονα, αν η τυποποίηση και η αποθήκευση του προϊόντος μας είναι σε σωστές συνθήκες, αν το προωθούμε ως εθνικό προϊόν, αν επενδύουμε ως χώρα στο μέλλον του ελαιολάδου…
-Βλέπουμε άλλες χώρες συνεχώς να εξελίσσουν τον τρόπο καλλιέργειας της ελιάς και να φυτεύουν δέντρα. Θεωρείτε ότι πρέπει να φοβόμαστε ότι θα μείνουμε πίσω;
Δε θεωρώ ότι πρέπει να φοβόμαστε και να το βλέπουμε ως απειλή. Στις άλλες χώρες γίνεται στροφή προς το ποιοτικότερο ελαιόλαδο.
Η Ισπανία, ας πούμε, πάντα έβγαζε πολύ λάδι, απλά τα τελευταία χρόνια βγάζει ποιοτικό λάδι. Ακόμα και οι παραγωγοί της Τυνησίας και της Τουρκίας έχουν αντιληφθεί ότι το ζήτημα δεν είναι απλά να παράγουν λάδι, αλλά να παράγουν καλής ποιότητας λάδι, αν θέλουν να ξεχωρίσουν.
Δεν πρέπει, λοιπόν, να φοβόμαστε, αλλά θα πρέπει να εξειδικευτούμε περισσότερο στην ποιότητα, να εκπαιδευτούμε πάνω σε αυτό και να ξέρουμε πώς να το παράγουμε και όχι απλά να το παράγουμε, επειδή έτυχε και επειδή το ξέρουμε έτσι από τους παππούδες μας.
Πρέπει να εξειδικευτούμε περισσότερο στην ποιότητα, να εκπαιδευτούμε πάνω σε αυτό και να ξέρουμε πώς να το παράγουμε και όχι απλά να το παράγουμε
-Υπάρχει, όμως, διάθεση από τους παραγωγούς για ποιοτικό ελαιόλαδο ή συνεχίζουμε όπως μάθαμε από τους παλιότερους;
Ναι, βλέπω ότι υπάρχει διάθεση για ποιοτικό λάδι, ειδικά από τους νέους, που κάνουν σεμινάρια και προσέχουν και την παραγωγή τους. Βέβαια υπάρχει ακόμα και το παραδοσιακό μοντέλο.
Νομίζω ότι είμαστε όπως το κρασί. Πριν από 20 -30 χρόνια ο κόσμος ήξερε μόνο το λευκό, το κόκκινο και το ροζέ, ενώ πλέον γνωρίζει 5 με 10 ποικιλίες. Κάπως έτσι θεωρώ ότι θα γίνει και με το ελαιόλαδο σε λίγα χρόνια. Θα γίνεται αντιληπτή η ποιότητα, οι ποικιλίες, πώς συνδυάζεται με φαγητά. Γενικότερα, θεωρώ ότι είναι μονόδρομος η αλλαγή φιλοσοφίας, αφού πλέον μετρά η ποιότητα.
-Εσείς, πέρα από το εργοστάσιο και το «Amessiniako», το οποίο πωλείται σε διάφορα σημεία σε όλο τον κόσμο, κάνατε και ένα άνοιγμα στις διαδρομές. Πείτε μας για αυτό…
Οι διαδρομές μας (www.theoliveroutes.com) ξεκίνησαν το 2018 ως μια προσπάθεια ανάδειξης και αναγνώρισης του προϊόντος και της περιοχής.
Δημιουργήσαμε διαδραστικές εμπειρίες, όπου οι επισκέπτες περπατούν σε ελαιώνες, κόβουν λαχανικά και φρούτα από τον μπαξέ, μαγειρεύουν μαζί μας…
Στόχος είναι να βιώσουν την κουλτούρα του ελαιολάδου, την κουλτούρα της Μεσσηνίας!
Φυσικά, οι διαδρομές, εκτός από ψυχαγωγικό, έχουν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, καθώς οι καλεσμένοι μας μαθαίνουν να ξεχωρίζουν μέσω και της γευσιγνωσίας το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο από τις υπόλοιπες κατηγορίες και πώς να το επιλέγουν στη χώρα τους,
Μονόδρομος η αλλαγή φιλοσοφίας, αφού πλέον μετρά η ποιότητα
-Η ανταπόκριση του κόσμου στο εγχείρημα ποια είναι;
Από το 2018, με εξαίρεση το 2020, την πρώτη χρόνια της πανδημίας, συνεχώς αυξανόμενος αριθμός επισκεπτών έρχεται στις διαδρομές μας.
Το 2023 προδιαγράφεται χρονιά ρεκόρ, με περισσότερους από 1.000 επισκέπτες, καθώς φέτος έχει επιστρέψει και ο οργανωμένος τουρισμός.
-Τι περιλαμβάνει μια τυπική διαδρομή;
Οι διαδρομές είναι πέντε προς το παρόν και περιλαμβάνουν βόλτες σε ελαιώνες, σε αξιοθέατα της περιοχής, σε γειτονικό οινοποιείο, στο παραδοσιακό και στο σύγχρονο ελαιοτριβείο.
Φυσικά, το κομμάτι των διαδρομών που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το Εργαστήριο Γευσιγνωσίας Ελαιολάδου, το οποίο αποτελεί μια πρωτόγνωρη εμπειρία.
Δοκιμάζουμε μέσα από τα ειδικά ποτήρια γευσιγνωσίας, και με βάση διεθνή πρότυπα, τρεις διαφορετικές ποικιλίες ελαιολάδου, μιλάμε για το αρωματικό τους προφίλ και τον τρόπο που θα μπορούσαμε να τα συνδυάσουμε με το φαγητό μας!
-Οι περιηγητές έχουν μιαν άλλη άποψη, τελικά, για τα ελαιόδεντρα;
Οι περιηγητές, αυτό που εμείς έχουμε ως δεδομένο, τα ελαιόδεντρά μας, τα σέβονται και τα θαυμάζουν… “Πόσο χρόνων είναι αυτό το δέντρο”, “γιατί έχει αυτό το σχήμα”, “είναι ανθεκτικό στη ζέστη”, “πώς το καλλιεργείτε”, είναι ορισμένες από τις συχνές ερωτήσεις που αποδεικνύουν το ενδιαφέρον τους.
-Ποια τα σχέδιά σας;
Τα σχέδια μας στρέφονται γύρω από την παραγωγή και ανάδειξη αυτού του εξαιρετικού προϊόντος του παράγουμε στη Μεσσηνία… Το “άνοιγμά” μας, μέσω του ελαιοτουρισμού, αποτελεί σημαντικό κομμάτι εξωστρέφειας και ανάπτυξης.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
