Αντίθετη ανάγνωση αναγκών από Κυβέρνηση και επιχειρήσεις
Για συμφωνία επανεκκίνησης του Ταμείου Ρευστότητας για τις επιχειρήσεις κάνει λόγο η ειδησιογραφία (1/8/2023), απηχούσα τις τελευταίες δηλώσεις του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση και της CEO (γιατί δεν γράφουν στο δελτίο τύπου Διευθύνουσας Συμβούλου) της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (Ε.Α.Τ.) Αθηνάς Χατζηπέτρου. Σημειώνουν ότι, ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες της αγοράς, προχώρησαν σε ανακατανομή πόρων μεταξύ των τριών Ταμείων του Ταμείου Χαρτοφυλακίου Συγχρηματοδοτήσεων Business Growth Fund (Ταμείο Επιχειρηματικής Ανάπτυξης). Την ίδια ακριβώς στιγμή (2/8/2023), ο Πρόεδρος του ΕΕΑ – Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΠΑΠΕΙ) Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, υπογραμμίζει στην «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», ότι είναι «σχεδόν απαγορευτική η πρόσβαση ΜμΕ σε χρηματοδότηση» και ότι 7 στις 10 ΜμΕ στηρίζονται αποκλειστικά σε ίδια κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους. Είμαστε σίγουροι ότι η αγορά συμφωνεί με το δεύτερο.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΥΝΗΘΕΣ
Επιχείρηση ΙΚΕ, με δύο εταίρους, «καθαρούς» στις Τράπεζες και συνήθη εισοδήματα (της τάξης των 25-30.000 ευρώ το έτος και οι δύο) απευθύνονται στην ΕΑΤ και στο πρόγραμμα «ΤΕΠΙΧ ΙΙ» (δάνεια για επιχειρήσεις, που έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ).
Η συγκεκριμένη επιχείρηση έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ με επιδότηση 50% και έχει αιτηθεί και πληρωθεί την αναλογούσα επιδότηση για τα 40,37% του συνόλου του προϋπολογισμού του έργου (ίδρυση νέων ενοικιαζόμενων τουριστικών επιπλωμένων διαμερισμάτων), που ανέρχεται σε 213.664,00 ευρώ. Δηλαδή, έχει δαπανήσει 86.256 ευρώ και έχει λάβει επιδότηση (50%) για τις μέχρι τώρα επενδυτικές δαπάνες επιδότηση 43.130 ευρώ.
Για να υπαχθεί στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ είχε υποχρέωση να αποδείξει ότι διαθέτει το 50% ως ίδια κεφάλαια (χρήματα των εταίρων ή και δάνειο). Αποδεδειγμένα (με αυξήσεις κεφαλαίου) έχει ήδη δαπανήσει το 40,37% των χρημάτων των εταίρων – της ίδια συμμετοχής (213.664 / 2 = 106.832 ευρώ) συν 20.000 περίπου χιλιάδες ευρώ, που αποτελούν χρηματικά διαθέσιμα των εταίρων (χωρίς δηλαδή κανένα δάνειο).
Για να ολοκληρώσει την επένδυση (το 100%) απαιτούνται και άλλα χρήματα. Έχει ήδη επενδύσει ολόκληρη την ίδια συμμετοχή και επιπλέον χρήματα της εταιρείας και τα χρήματα της επιδότησης που έχει λάβει μέχρι τώρα (106.832 και 20.000 και 43.310 ίσον 170.142 ευρώ).
Έχει καταβάλει όλη την αναγκαία συμμετοχή συν μερικές χιλιάδες ευρώ και μένει να υλοποιήσει ακόμα το τελευταίο μέρος για την ολοκλήρωση της επένδυσης, που ανέρχεται σε ακόμα 43.522 (213.664 μείον 170.142) ευρώ. Άρα, χρειάζεται ακόμα αυτό το ποσό (43.522 ευρώ) να δαπανηθεί τώρα για να αιτηθεί την ολοκλήρωση της επένδυσης και τη λήψη της αναλογούσας επιδότησης των 21.761 ευρώ.
Όμως, δεν έχει άλλο ευρώ! Και γι’ αυτό απευθύνεται στην ΕΑΤ για δάνειο ΤΕΠΙΧ ΙΙ, για το ελλείπον ποσό (43.522 ευρώ), προκειμένου να μπορέσει να ολοκληρώσει την επένδυση και να λάβει την αναλογούσα επιδότηση, που θα κατευθύνει στην Τράπεζα δανεισμού της επιχείρησης.
Έκανε, λοιπόν, τη διαδικασία δανειοδότησης για το ελλείπον ποσό στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και παραπέμπεται (όπως ορίζει το πρόγραμμα TEΠIX II) σε συστημική εμπορική τράπεζα, που εξετάζει το αίτημα της επιχείρησης…
Φυσικά, δεν έχει καμία αντίρρηση η επιχείρηση να καταβάλλει την αναμενόμενη επιδότηση στην τράπεζα προς εξόφληση μέρους (περίπου του μισού δανείου που αιτείται) και να παρέχει εμπράγματη εξασφάλιση το ήδη υφιστάμενο έργο υπό ολοκλήρωση…
Η απάντηση είναι αρχικά ότι «είναι δύσκολο» και μετά ότι «είναι αδύνατο»!
Τί μπορεί να ακολουθήσει σε λίγο; ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ της επιδότησης, λόγω μη έγκαιρης ολοκλήρωσης! Θάνατος» οικονομικός των επενδυτών…
Οι σκέψεις και η αξιολόγηση των δημοσιευμάτων είναι από δω και πέρα δικές σας…
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ Ε.Α.Τ.
Το δημοσίευμα / είδηση αναφέρεται σε «συμφωνία για την επανεκκίνηση του Ταμείου Ρευστότητας για τις επιχειρήσεις». Και σημειώνει ότι το πρόσθετο διαθέσιμο χαρτοφυλάκιο του προγράμματος ανέρχεται πλέον στα 129,6 εκ. ευρώ.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, δηλώνει: «Με την ανακατανομή των πόρων που υπογράψαμε με την κα Χατζηπέτρου ανοίγει ξανά ένα πρόγραμμα με μεγάλη ζήτηση στην αγορά. Καλύπτουμε τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε κεφάλαιο κίνησης με ευνοϊκούς όρους, στηρίζοντας ενεργά την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Η Αναπτυξιακή Τράπεζα, με ελκυστικά χρηματοδοτικά εργαλεία, αποτελεί σημαντικό αρωγό μας στη μεγάλη προσπάθεια ενίσχυσης του εγχώριου επιχειρείν».
Η CEO της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας-HDB, Αθηνά Χατζηπέτρου, συμπλήρωσε: «Στην HDB είμαστε πάντα σε αφύπνιση και αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες του ελληνικού επιχειρείν, γι’ αυτό δράσαμε άμεσα σπεύδοντας να ενισχύσουμε το Ταμείο Ρευστότητας Επιχειρήσεων, το οποίο παρέχει δάνεια κεφαλαίου κίνησης με άτοκο το 40% του κεφαλαίου. Τα προγράμματα της HDB βοηθούν στοχευμένα τον επιχειρηματικό κόσμο».
ΚΑΙ Η ΑΠΟΨΗ Ι. ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ
Στην «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», την ίδια στιγμή, ο Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος Ε.Ε.Α. και επίτιμος διδάκτορας ΠΑΠΕΙ, υπό τον τίτλο «Σχεδόν απαγορευτική η πρόσβαση ΜμΕ σε χρηματοδότηση», καταθέτει τα ακόλουθα.
ΣΤΗΝ 1η τετραμηνιαία Έκθεση (για το χρονικό διάστημα από 17/3/2023 έως 17/7/2023) του Κέντρου Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΚΕΠΠ) για το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, φαίνεται ξεκάθαρα ότι η πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε χρηματοδοτικά εργαλεία δεν είναι αυτή που έχει ανάγκη η αγορά.
ΠΑΡΟΛΟ που η επιχειρηματικότητα μικρής κλίμακας συνεισφέρει σημαντικά τόσο σε όρους απασχόλησης, όσο και στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στην οικονομία, δεν εμφανίζει υψηλό βαθμό πρόσβασης σε χρηματοδότηση, είτε με τη μορφή επιδότησης (grant) μέσω συγχρηματοδοτούμενων δράσεων κρατικών ενισχύσεων, είτε μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων.
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ, σύμφωνα με έρευνα του ΥπΑνΕπ/ΓΓΒ (2021), η κύρια πηγή χρηματοδότησης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων είναι οι ίδιοι πόροι, ενώ η αδυναμία ανεύρεσης των απαιτούμενων κεφαλαίων οδηγεί συχνά στη λήψη απόφασης για μη υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων.
ΜΟΝΟ 2 στις 10 ΜμΕ χρησιμοποίησαν την επιδότηση ως μορφή χρηματοδότησης για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων την τριετία 2018-2020, ενώ από τις ΜμΕ που χρησιμοποίησαν κάποια πηγή χρηματοδότησης κατά την ίδια τριετία, σχεδόν 8 στις 10 χρησιμοποίησαν ίδια κεφάλαια και μόλις 3 στις 10 έκαναν χρήση επιχορήγησης (grant) από συγχρηματοδοτούμενη δράση κρατικής ενίσχυσης.
ΕΙΝΑΙ χαρακτηριστικό ότι 7 στις 10 ΜμΕ δεν έχουν καθόλου πρόσβαση σε χρηματοδότηση (στις πολύ μικρές επιχειρήσεις το ποσοστό ανέρχεται ακόμη υψηλότερα, σε 84%), στηρίζονται αποκλειστικά σε ίδια κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους κι έχουν υψηλό φόβο απόρριψης της αίτησής τους για δάνειο ή επιλέγουν άλλους τρόπους που δημιουργούν περαιτέρω υποχρεώσεις σε τρίτους.
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ αυτό συνδέεται άμεσα με την πολιτική των τραπεζικών ιδρυμάτων και τα οποία επιλέγουν τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που πληρούν τα αυστηρά τραπεζικά κριτήρια ή μπορούν να παρέχουν τις ζητούμενες από τις τράπεζες εξασφαλίσεις. Το αποτέλεσμα είναι η ελλιπής χρηματοδότηση της επιχειρηματικότητας μικρής κλίμακας, ακόμα και νέων επιχειρήσεων με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, οι οποίες είναι σύνηθες να μην έχουν αξιόπιστο ιστορικό χρηματοοικονομικών στοιχείων και αδυναμία παροχής εξασφαλίσεων και τελικά, η χρηματοδότηση των λεγόμενων «bankable» επιχειρήσεων, οι οποίες, όμως, ούτως ή άλλως, έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια.
ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ επισημαίνεται ότι από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και της εφαρμογής των μνημονίων, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση (access to finance) προκύπτει ως το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές ΜμΕ, σύμφωνα με την έρευνα SAFE (Survey on Access to Finance for SMEs), η οποία διενεργείται δύο φορές ετησίως από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην οποία συμμετέχει συγκεκριμένο δείγμα ΜμΕ από κάθε κράτος – μέλος.
ΕΞΙΣΟΥ σημαντικά ζητήματα αποτελούν η ελλιπής πληροφόρηση των ΜμΕ γύρω από τις δυνατότητες που παρέχουν τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα / δράσεις και τα χρηματοδοτικά εργαλεία, κάτι που διαφέρει, μάλιστα, τόσο με βάση το μέγεθος των επιχειρήσεων, όσο και μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικούς τομείς.
ΕΠΙΣΗΣ παρατηρείται έλλειψη επαρκών γνώσεων των ΜμΕ γύρω από χρηματοοικονομικά θέματα, κάτι που επηρεάζει σημαντικά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη λήψη εξωτερικής χρηματοδότησης και τη μορφή αυτής, καθώς και τα υψηλά επιτόκια δανεισμού των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που παρατηρούνται στην ελληνική περίπτωση, τόσο σε σχέση με τα επιτόκια δανεισμού των μεγάλων επιχειρήσεων, όσο και σε σύγκριση με άλλες χώρες.
ΕΤΣΙ, σύμφωνα με την Έκθεση, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη διαμόρφωσης δημόσιων πολιτικών και λήψης μέτρων για τη στήριξη της μικρής κλίμακας επιχειρηματικότητας προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της πρόσβασης σε χρηματοδοτικά προγράμματα.
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για ένα πάγιο αίτημα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, σε μία προσπάθεια να επιβιώσουν όσο το δυνατόν περισσότερες ΜμΕ αλλά και να αναπτυχθούν. Και ο μοναδικός τρόπος που μπορεί να ενισχυθεί η ρευστότητά τους είναι να δοθεί η δυνατότητα σε μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων να υπαχθούν σε χρηματοδοτικά προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, αλλά και μέσω της αλλαγής της πολιτικής που εφαρμόζουν οι τράπεζες.
ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ … ΧΘΕΣ!
Αλλαγή πολιτικής, λοιπόν, από τις τράπεζες, με παρέμβαση της κυβέρνησης που μπορεί να ελέγξει και να επιβάλλει όρους (μέχρις ενός σημείου) είναι αυτό που απαιτείται…
Αλλά, για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα όλοι να κάνουν την ίδια ανάγνωση της πραγματικότητας και των αναγκών!
Και μην ξεχνάμε ότι τα χρήματα αυτά εκπορεύονται από πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ.), που σημειώνει / διαπιστώνει, επίσης, εδώ και πολλούς μήνες, ότι είναι «άθλος η προσέγγιση των ΜμΕ της Ελλάδας σε χρηματοδοτήσεις»…
