Μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα διαδραστική παρουσίαση θα πραγματοποιήσουν αύριο Πέμπτη, 7 Δεκεμβρίου, τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά για τους μαθητές των Δ’, Ε’ και ΣΤ’ τάξεων του σχολείου, ακολουθώντας για μια ακόμη φορά το δρόμο της πρωτοπορίας, αυτή τη φορά αξιοποιώντας και αναδεικνύοντας περαιτέρω την αξία του σκακιού στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Προσκεκλημένη, η παιδαγωγός και συγγραφέας Ιωάννα-Σταυρούλα Αθανασοπούλου, η οποία έχει δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό δημιουργικό μίγμα εντός του σχολικού περιβάλλοντος, συνδυάζοντας την αγάπη της για τα παιδιά, τη συγγραφή και το σκάκι. Βασισμένη στο πρώτο αυτόνομο εκδοτικό της εγχείρημα «Το παιχνίδι των βασιλιάδων» (στο οποίο έχει κάνει και την εικονογράφηση) και στη μεγάλη εμπειρία της στο σκακιστικό εργαστήρι, η κα Αθανασοπούλου είναι έτοιμη να μυήσει τους μαθητές των Εκπαιδευτηρίων Μπουγά στο μαγικό κόσμο των ασπρόμαυρων τετραγώνων, όπου εκτυλίσσονται ιστορίες για βασιλιάδες και βασίλισσες, κάστρα, άλογα, ιππότες και απλούς στρατιώτες…
Επ’ ευκαιρία της αυριανής παρουσίας της στην Καλαμάτα, η Ιωάννα-Σταυρούλα Αθανασοπούλου μας παραχώρησε την παρακάτω συνέντευξη…
-Πώς προέκυψε η συγγραφή;
Γράφω ιστορίες από μικρή ηλικία, από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Είχα ανάγκη να δημιουργώ νέους κόσμους, είτε εικαστικά, με πενάκι και χρώμα, είτε λογοτεχνικά, με λέξεις πάνω στο χαρτί.
Η κλίση αυτή, αντί να χαθεί με τους γρήγορους ρυθμούς της ενήλικης ζωής, διανθίστηκε χάρις στα παιδιά. Ως νηπιαγωγός καλούμαι συνεχώς να δημιουργώ νέα σενάρια για τα projects που πραγματοποιούνται στην τάξη, νέους κόσμους για τα ετήσια δημιουργικά εργαστήρια, νέες εικόνες για τα σκηνικά των εορτών. Πρόκειται για ένα επάγγελμα που εμπνέει και που προωθεί αβίαστα τη δημιουργικότητα, η οποία δε σταματά στο περιβάλλον της σχολικής αίθουσας.
Επιστρέφοντας στο σπίτι είχα πάντα τόσο «υλικό» από τις ιδέες, τις ατάκες και τις απορίες των μαθητών μου, που δεν μπορούσα παρά να καθίσω να γράψω και να εικονογραφήσω κι άλλες ιστορίες, να φτιάξω κι άλλους κόσμους για να «ταξιδέψουν» τα παιδιά.
-Και με το σκάκι; Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή και πώς… κολλήσατε;
Έμαθα να παίζω σκάκι από τον πατέρα μου στην Α’ Δημοτικού. Ως παιδί αγάπησα το παιχνίδι παίζοντας μαζί του. Όταν βρέθηκα σε σχολείο με σκακιστική ομάδα, στο Λύκειο, γράφτηκα προκειμένου να συμμετέχω σε αγώνες.
Εκείνη ακριβώς η ηλικία, εκείνη ακριβώς η ομάδα, είναι ο λόγος που «κόλλησα» με το σκάκι. Τελειώνοντας αργότερα το Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο στη Φλώρινα αποφάσισα πως, ως δασκάλα πια, θα μπορούσα να φέρω το σκάκι στην τάξη.
-Φαίνεται, λοιπόν, ότι με αυτό το βιβλίο συνδυάζετε την αγάπη σας για τα παιδιά, τη συγγραφή και το σκάκι. Πόσο δύσκολο ήταν και ποιες είναι οι «αποζημιώσεις» σας;
Η ευθύνη είναι πάντα μεγάλη όταν απευθυνόμαστε σε παιδιά, ως δάσκαλοι ή ως συγγραφείς. Προσεγγίζουμε τα παιδιά με αγάπη και όλα βρίσκουν το δρόμο τους.
Αυτό συνέβη και με το «Σκάκι, το Παιχνίδι των Βασιλιάδων». Προέκυψε φυσικά μέσα από τα μαθήματα του σκακιστικού εργαστηρίου των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων που εργαζόμουν από το 2014 ως το 2020, στα Βριλήσσια. Τα παιδιά αποτέλεσαν την έμπνευση για τη δημιουργία του βιβλίου.
Μεταφερόμαστε στην εποχή των κάστρων, των αξιωματικών και των ιπποτών, όπου ο μικρός πρωταγωνιστής της ιστορίας εκφράζει όλες τις σκέψεις και τα συναισθήματα των μαθητών και των μαθητριών μου, παραθέτοντας ταυτόχρονα τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού με όλες τις απορίες και τα «κόλπα» που θα βοηθούσαν ένα παιδί να εξοικειωθεί με τις κινήσεις.
Το δρόμο, λοιπόν, για να συνδυαστεί η αγάπη μου για τα παιδιά, τη συγγραφή και το σκάκι, μου τον έδειξαν οι ίδιοι οι μαθητές μου, στους όποιους άλλωστε είναι αφιερωμένο και το βιβλίο.
-Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι η ενασχόληση των παιδιών με το σκάκι;
Το σκάκι έχει πολλά οφέλη για τα παιδιά. Βοηθά στην καλλιέργεια της στρατηγικής σκέψης και στην κατανόηση και εξοικείωση με μεθοδικούς τρόπους συλλογισμού. Βελτιώνει τις μνημονικές ικανότητες, τη συγκέντρωση και τη λογική σκέψη. Καλλιεργεί τη φαντασία, την αυτογνωσία, τον αυτοέλεγχο, την αυτοπεποίθηση, την επιμέλεια, την υπομονή, ενώ παράλληλα ψυχαγωγεί το παιδί, το βοηθά να κοινωνικοποιηθεί και να παίρνει την ευθύνη των αποφάσεών του, καθώς πρόκειται για ένα παιχνίδι-άθλημα, στο οποίο δεν παρεμβαίνει του τελικού αποτελέσματος ο παράγοντας της τύχης.
Τα παιδιά με το σκάκι αναπτύσσονται και συναισθηματικά διαχειριζόμενα τις ήττες και τις νίκες τους, ενώ καλούνται να μπουν και στη θέση να συν-αισθανθούν τους συμπαίχτες τους προάγοντας το ομαδικό πνεύμα.
Για όλους τους παραπάνω λόγους και τις αξίες που προάγει, θεωρώ πως η ενασχόληση με το σκάκι από μικρή ηλικία είναι πολύ σημαντική.
-Τα κορίτσια παίζουν εξίσου καλά με τα αγόρια;
Τα αγόρια ήταν πάντα η πλειοψηφία στα δικά μου μαθήματα σκακιού. Σπάνια πήγαινε η οικογένεια τα κορίτσια προς το σκάκι, επομένως το δείγμα των μαθητριών που πέρασε από εμένα είναι σημαντικά μικρότερο από αυτό των μαθητών.
Στα ενδοσχολικά τουρνουά, όμως, που διοργανώναμε υπήρξαν χρονιές που βγήκαν κορίτσια στην πρώτη θέση και χρονιές που βγήκαν αγόρια, οπότε θα πω πως ναι, τα αγόρια και τα κορίτσια παίζουν εξίσου καλά σκάκι.
-Τι μπορεί να γίνει για να διαδοθεί περαιτέρω το πνευματικό αυτό άθλημα στη χώρα μας;
Τα ευχάριστα νέα είναι πως φέτος, επιτέλους, το σκάκι μπήκε στο πρόγραμμα σπουδών του σχολείου, όχι ως μία παράλληλη δραστηριότητα, αλλά ως ένα επιπλέον μάθημα μέσα στα Εργαστήρια Δραστηριοτήτων των Δημοτικών Σχολείων.
Όσα περισσότερα παιδιά έρθουν σε επαφή με το σκάκι, τόσο περισσότερο πιστεύω πως θα το ζητούν, όπως είχε γίνει με τους δικούς μου μαθητές, που συχνά ζητούσαν τη σκακιέρα, ακόμα και την ώρα του διαλείμματος.
-Με ποιες σκέψεις συναισθήματα ετοιμάζεστε για την εκδήλωση στην Καλαμάτα και τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά;
Με πολλή χαρά και ανυπομονησία! Η εκδήλωση είναι διαδραστική, όλα τα παιδιά, είτε γνωρίζουν τους κανόνες είτε όχι, καλούνται να συμμετάσχουν στη δραστηριότητα.
Στόχος μου είναι όλοι να σηκωθούν και να παίξουν στην επιδαπέδια σκακιέρα, να διασκεδάσουν και να περάσουν όμορφα σε μία δράση που συνδυάζει τη φιλαναγνωσία με το σκάκι, το πνευματικό άθλημα που ψυχαγωγεί εδώ και χιλιετίες τους παίκτες που γνωρίζουν τα μυστικά του.
-Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τα παιδιά και τους γονείς;
Να διαβάζουν, να ψυχαγωγούνται, να παίζουν. Η γνώση έρχεται αβίαστα μέσα από το παιχνίδι, όσο πιο ευτυχισμένοι είμαστε, τόσο καλύτερα μαθαίνουμε, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ποια είναι η Ιωάννα-Σταυρούλα Αθανασοπούλου;
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη γειτονιά του Αρδηττού, σ’ ένα σπίτι στην κορυφή του λόφου.
Το 2012 αποφοίτησα από το Τμήμα Νηπιαγωγών του Παιδαγωγικού Πανεπιστημίου της Φλώρινας. Από το 2014 ως το 2021 εργάστηκα ως παιδαγωγός στα Εκπαιδευτήρια “Μεταμόρφωση του Σωτήρος” στα Βριλήσσια. Από το 2020 παρακολουθώ το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του ΕΑΠ “Γραφικές Τέχνες και Πολυμέσα”.
Το 2019 κυκλοφόρησε η πρώτη μου δουλειά ως εικονογράφου, “Αριάδνη, η Νύχτα των Πεφταστεριών” από την “Ελληνοεκδοτική”. Την ίδια χρονιά πραγματοποίησα έκθεση ζωγραφικής στην Αίθουσα “Μελίνα” του Δήμου Αθηναίων με τίτλο “Άχρονες Διηγήσεις”. Έκτοτε έχω συνεργαστεί με πολλούς εκδοτικούς οίκους.
Το 2020 κυκλοφόρησε το πρώτο μου βιβλίο ως συγγραφέα και εικονογράφου, “Σκάκι, το Παιχνίδι των Βασιλιάδων” από την “Ελληνοεκδοτική”. Συγγραφικά έργα μου έχουν συμπεριληφθεί στους συλλογικούς τόμους: “Μ’ ένα στυλό διαρκείας” και “Μικρά και Χριστουγεννιάτικα” των Εκδόσεων “Αλάτι” και “Υπερφυσικά Φαινόμενα σε Ελληνικά Κάστρα” έπειτα από βράβευση του διηγήματός μου στο συγγραφικό διαγωνισμό των Εκδόσεων “Πηγή”».
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
