Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Σχολείου Ελιάς και Ελαιολάδου Καλαμάτας
Πώς φθάσαμε να μιλάμε για νοθεία στο ελαιόλαδο τους τελευταίους μήνες και για εξωφρενικά ακριβές τιμές; Τι έχει συμβεί πραγματικά και οι καταναλωτές βρίσκονται σε προβληματισμό; Είναι πράγματι μειωμένη η παραγωγή σε όλη τη Μεσόγειο; Κινδυνεύει, άραγε, η υγεία μας από μία νοθεία στο λάδι και με ποιον τρόπο;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα που απασχολούν μία μεγάλη μερίδα του πληθυσμού απαντά στο CNN Greece ο κ. Νικόλαος Κουτσούκος, χημικός, πρόεδρος του Σχολείου Ελιάς και Ελαιολάδου Καλαμάτας και παράλληλα γευσιγνώστης Επιτραπέζιας Ελιάς και Ελαιολάδου.
Με μεγάλη εμπειρία στα θέματα του ελαιολάδου, εξηγεί ότι τα τελευταία δύο χρόνια καταγράφεται σε όλη τη Μεσόγειο, όπως και στην Ελλάδα, μειωμένη παραγωγή. Αποτέλεσμα αυτής της συγκυρίας είναι να έχουν μειωθεί πολύ τα αποθεματικά της προηγούμενης χρονιάς και να βρισκόμαστε κατά τη χρονιά 2023 με 2024 αντιμέτωποι με μικρή παραγωγή. Μάλιστα, η Ελλάδα φέτος αντιμετωπίζει μικρότερη παραγωγή κατά 50% σε σχέση με πέρυσι.
Η δύναμη των κλιματολογικών συνθηκών
Πώς, όμως, εκτοξεύτηκε το πρόβλημα, καθώς γνωρίζουμε ότι στο θέμα της παραγωγής σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι καιρικές και κλιματολογικές συνθήκες, αλλά και η αυξημένη ζήτηση. Σύμφωνα με τον κ. Κουτσούκο, «διαπιστώσαμε ότι μετά την πανδημία του COVID-19 οι άνθρωποι ευαισθητοποιήθηκαν όσον αφορά στη διατροφή τους. Άρχισαν να εμπιστεύονται πολύ περισσότερο το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και λιγότερο άλλες λιπαρές ουσίες. Και τα οφέλη του ελαιολάδου είναι πολύ σημαντικά, ενώ πλέον υπάρχουν μελέτες ότι οι πολυφαινόλες του ελαιολάδου είναι ευεργετικές για την υγεία μας, με σημαντική καρδιαγγειακή προστασία».
Και συνεχίζει: «Εκτιμώ ότι όλο το σκηνικό και η έντονη συζήτηση που κυριαρχεί διαμορφώθηκαν λόγω της μειωμένης παραγωγής και της αυξημένης ζήτησης. Οι Ισπανοί, για παράδειγμα, δε θα ξεπεράσουν τους 650.000 τόνους όσον αφορά στην παραγωγή τους φέτος, η Ελλάδα δε θα ξεπεράσει τους 150.000 τόνους, ενώ η μόνη χώρα που έχει αυξημένη παραγωγή σε σχέση με πέρυσι είναι η Ιταλία. Η Τουρκία, επίσης, καταγράφει μεγάλη παραγωγική δυναμικότητα, αλλά η γειτονική χώρα δεν εξάγει, καθώς υπάρχει ειδικό καθεστώς.
Η Ελλάδα εκτιμώ ότι δε θα αντιμετωπίσει πίεση στην εσωτερική κατανάλωση, αλλά το πρόβλημα είναι η μεγάλη τιμή. Το ελαιόλαδο αποτελεί χρηματιστηριακό προϊόν, πράγμα που σημαίνει ότι έχει ενιαία τιμή στον πλανήτη, επομένως θα υπάρξει ίσως ένα ζήτημα στο αγοραστικό κοινό αναφορικά με τις τιμές.
Οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι όταν αγοράζουν ένα λάδι που το πληρώνουν για ελαιόλαδο, πρέπει να είναι πιστοποιημένο ελαιόλαδο και όχι μια τυχαία λιπαρή ύλη και να το πληρώνουν για ελαιόλαδο».
Σε ερώτηση της Νατάσσας Σπαγαδώρου για το CNN Greece, τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη χρονιά και εάν συνεχισθεί αυτή η μείωση της παραγωγής, ο κ. Κουτσούκος επισημαίνει: «Δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε αν του χρόνου θα έχουμε αυξημένη παραγωγή, καθώς το ζήτημα της παραγωγής σχετίζεται και με τις καιρικές συνθήκες, αλλά και με τις καλλιεργητικές πρακτικές».
Τι συμβαίνει με τη νοθεία
Σε άλλη ερώτηση, εάν υπάρχουν φαινόμενα νοθείας την περίοδο αυτή, ο κ. Κουτσούκος τονίζει ότι «δε γνωρίζω πραγματικά εάν υπάρχει νοθεία, αυτό το ζήτημα το γνωρίζει και είναι υπεύθυνο το κράτος και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί».
Ο κ. Κουτσούκος αναφέρει ακόμη ότι ειδικά κατά τη φετινή χρονιά έχουμε πολύ αυξημένους ελέγχους, καθώς ελέγχονται από τον ΕΦΕΤ πολλά δείγματα, σε προγραμματισμένους ελέγχους, ή εφόσον υπήρξαν αναφορές και καταγγελίες. Οι δειγματοληψίες, μάλιστα, ξεκίνησαν εντατικά μετά τις 10 Οκτωβρίου.
Όσον αφορά στο ζήτημα της νοθείας, επισημαίνει:
«Η προσπάθεια να ανακατέψεις και να νοθεύσεις λάδια δεν αφορά στη δική μας περιοχή, γιατί, όπως είπαμε παραπάνω, η Ελλάδα στο πεδίο της εσωτερικής κατανάλωσης δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα. Μόνο μεμονωμένα πρόσωπα μπορούν να ρισκάρουν στο θέμα της νοθείας. Μία καταξιωμένη εταιρεία, ή ένας όμιλος με μεγάλη και ιστορική διαδρομή, δεν μπορεί να ρισκάρει το όνομά του».
Το τεστ της νοικοκυράς
Τέλος, σε ερώτηση εάν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία μας από ένα νοθευμένο ελαιόλαδο, ο κ. Κουτσούκος υπογραμμίζει: «Εξαρτάται από τι είναι νοθευμένο το ελαιόλαδο. Για παράδειγμα, εάν η πρόσμειξη γίνει με σπορέλαιο δεν κινδυνεύει κάποιος, ωστόσο ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τις χρωστικές ή άλλα πρόσθετα.
Επίσης, αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές, αφού δεν είμαστε όλοι μας χημικοί, είναι πως το ελαιόλαδο πρέπει να έχει άρωμα και μάλιστα να μυρίζει όμορφα, να έχει γεύση αποδεκτή και η υφή του να μη μοιάζει με νερό. Το 1990, όταν μπήκα στο χώρο, είχαμε το τεστ της νοικοκυράς… “Μου αρέσει – δε μου αρέσει” και ήμασταν υποψιασμένοι, όταν το ελαιόλαδο δε μύριζε καθόλου, δεν είχε γεύση και έρρεε σαν… νερό. Πλέον όλα αυτά δεν αποτελούν ασφαλή κριτήρια ποιότητας και αξιοπιστίας παρά μόνο ένδειξη για προβληματισμό».