Στην ημερίδα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών και την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, με θέμα: Πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι» – Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μίλησε ο υπουργός Εσωτερικών, Αλέξης Χαρίτσης.
Τα βασικά σημεία της ομιλίας του υπουργού Εσωτερικών ήταν τα εξής:
-Mε τον «Κλεισθένη» υλοποιείται για πρώτη φορά στη χώρα μας μια τόσο μεγάλη προσπάθεια ενδοδημοτικής αποκέντρωσης με εμβάθυνση της δημοκρατίας και άνοιγμα της Αυτοδιοίκησης στην κοινωνία.
-Δίνεται η δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης στα αυτοδιοικητικά πράγματα σε πολίτες, κινήσεις και πρωτοβουλίες που μέχρι τώρα ήταν εκτός των «τειχών».
-Η απλή αναλογική βάζει τέλος στο δημαρχοκεντρικό μοντέλο και το μονοπαραταξιακό έλεγχο των επιτροπών. Τελειώνει το καλπονοθευτικό σύστημα στο οποίο ο συνδυασμός του δημάρχου/περιφερειάρχη εξασφάλιζε το 60% των εδρών του συμβουλίου ανεξαρτήτως του ποσοστού που έπαιρνε στον 1ο γύρο.
-Νέοι θεσμοί όπως τα δημοτικά/περιφερειακά δημοψηφίσματα και η ισχυροποίηση των επιτροπών διαβούλευσης και των λαϊκών συνελεύσεων ενισχύουν τη συμμετοχή των πολιτών στα αυτοδιοικητικά πράγματα.
-Εγκαταλείπεται η ισοπεδωτική οικονομική μεταχείριση των ΟΤΑ στη βάση αποκλειστικά και μόνο του πληθυσμιακού κριτηρίου και θεσπίζονται νέα κριτήρια για την κατανομή των ΚΑΠ, όπως το ποσοστό ανεργίας, το τοπικό ΑΕΠ, η χωρική έκταση, το επίπεδο των τοπικών υποδομών, το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, ο νησιωτικός ή ορεινός χαρακτήρας, το μήκος του δημοτικού και αγροτικού δικτύου, η δυνατότητα άντλησης τοπικών πόρων κ.α.
Βελτιώσεις του «Κλεισθένη»
-Ο «Κλεισθένης» είναι νόμος του κράτους. Η συζήτηση, ωστόσο, με τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, για τη βελτίωσή του, όπου υπάρχει περιθώριο, δεν έχει τελειώσει και έτσι μετά από διάλογο και συνεργασία με τους φορείς της Αυτοδιοίκησης προχωράμε σε δύο βελτιώσεις του νόμου:
Η πρώτη αφορά στην αλλαγή του τρόπου εκλογής του προέδρου των κοινοτήτων, η οποία θα γίνεται πλέον ανάμεσα στους δύο πρώτους σε ψήφους, υποψηφίους, των δύο πρώτων συνδυασμών.
Η δεύτερη αφορά στην αύξηση του ορίου των υποψηφίων για την κατάρτιση των ψηφοδελτίων. Με τη βελτιωτική ρύθμιση που θα φέρουμε στη Βουλή, ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 50%.
-Ταυτόχρονα βρίσκεται σε εξέλιξη μια συστηματική προσπάθεια για την ενίσχυση των ΟΤΑ σε όλα τα επίπεδα.