Το Νομοσχέδιο με τίτλο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» που καθορίζει το πλαίσιο για μη κερδοσκοπικά, μη κρατικά Α.Ε.Ι., σηματοδοτεί την ουσιαστική κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στα Α.Ε.Ι. και την έναρξη μιας ιστορικής συζήτησης που μέχρι τώρα καθυστερούσε αδικαιολόγητα.
Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει, θα φανεί ποιός είναι στην πράξη ο ειλικρινά προοδευτικός, ο ειλικρινά εκσυγχρονιστής. Η μεταρρύθμιση είναι «ώριμη» και ασφαλώς δεν αφορά τον ιδεολογικό πυρήνα της ελληνικής Δεξιάς, αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Το ότι είναι «ώριμη» δεν σημαίνει ότι μπορεί να επαναπαυθεί στην εμπεδωμένη κοινωνική αποδοχή. «Ώριμη» δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη άμοιρη πολιτικού ρίσκου.
Πολλές φορές στο παρελθόν επιχειρήθηκαν παρόμοιες μεταρρυθμίσεις που έμειναν στο κενό. Ο στόχος, όπως και τότε, είναι ορατός, ο τρόπος όμως παραμένει ζητούμενος για να μην έχουμε προβλήματα.
Γι’ αυτό θα πρέπει να γίνει βαθιά ενημέρωση, να εξηγηθούν όλα τα «πως» και να εξειδικευτούν, ειδικά στους νέους που θα είναι οι αποδέκτες των αλλαγών. Η στιγμή είναι ευαίσθητη, χρειάζεται προσοχή για να μη γείρει η πλάστιγγα προς την κλειστοφοβική και συντηρητική πλευρά. Στην προκειμένη περίπτωση οι λεπτομέρειες είναι το «κλειδί» για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση που οφείλει η κυβέρνηση να επιδιώξει μπροστά σε δεδομένες αντιδράσεις.
Η επιτυχία της μεταρρύθμισης δεν θα κριθεί μόνο από το εύρος της υπερψήφισής της, δεν θα κριθεί από τη συνταγματολογική της στήριξη, θα κριθεί κυρίως όπως αναφέρθηκε στη λεπτομερή περιγραφή των προϋποθέσεων ίδρυσης που οφείλουν να είναι εξαιρετικά υψηλές, ώστε να διασφαλίσουν τον ποιοτικό χαρακτήρα των νέων ιδρυμάτων. Αλλιώς, η απελευθέρωση θα μετατραπεί σε μια συνηθισμένη οικονομική δραστηριότητα. Το ζήτημα είναι αρκετά σοβαρό για να μας απαγορεύονται ανησυχίες. Γνωρίζουμε ότι με τη λειτουργία των μη κερδοσκοπικών, μη κρατικών Α.Ε.Ι. θα «ξεβολευτούν» πολλοί. Είναι τα κολλημένα μυαλά που δεν αντιλαμβάνονται τις αλλαγές που γίνονται στις κοινωνίες.
Υπάρχουν και αυτοί που αντιδρούν δολίως. Έχουν κίνητρο και αυτό είναι η σύγκριση που θα είναι καταλυτική και την φοβούνται.
Η κυβέρνηση οφείλει να δημιουργήσει ένα ισορροπημένο θεσμικό πλαίσιο χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και βιασύνες, που στην πράξη έχει αποδειχθεί πως ακυρώνουν, είτε νοθεύουν την όποια μεγάλη τομή. Η κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να αποτύχει, αφορά πρωτίστως την παιδεία μας, το μέλλον της χώρας.
Toυ Μιχάλη Βασ. Σούμπλη
