Αν θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε το τι ακριβώς συνθέτει την «ψυχή» μιας πόλης, τότε αναμφίβολα σε αυτή τη λίστα οι μουσικοί που ασκούν την Τέχνη τους στο δρόμο θα κατείχαν ξεχωριστή θέση, μιας και είναι αυτοί που της προσδίδουν ζωντάνια μέσα από τα ακούσματά τους.
Σε κάθε μικρή ή μεγαλύτερη γραφική πόλη της Ευρώπης θα συναντήσει κανείς καλλιτέχνες, μόνους ή σε ομάδες, που συνοδεία μουσικών οργάνων βάζουν τη δική τους ξεχωριστή πινελιά σε πλατείες και πεζοδρόμους. Μπορεί για πολλούς να παραμένει άγνωστο, όμως κάποιοι από τους κορυφαίους μουσικούς του είδους τους, όπως είναι ο Μπι μπι Κινγκ και η Εντίθ Πιάφ, ξεκίνησαν κάπως έτσι, μιας και η μουσική του δρόμου έγινε για αυτούς ο δρόμος… της καταξίωσής τους καλλιτεχνικά.
Από την πλευρά της, η Καλαμάτα γράφει τη δική της ξεχωριστή ιστορία με μουσικούς του δρόμου που σταθερά ή ανά διαστήματα βρίσκονται στον πεζόδρομο της Αριστομένους και στην κεντρική πλατεία, δίνοντας το δικό τους μουσικό στίγμα.
Φίλιππος Μπέντος
Μιλώντας με μία από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες εξ αυτών, τον κ. Φίλιππο Μπέντο, το «Θ» άκουσε όλα όσα είχε να μας πει για το δικό του μουσικό μονοπάτι.
Τριάντα τέσσερα χρόνια, λοιπόν, μετρά σήμερα ως κάτοικος της μεσσηνιακής πρωτεύουσας ο κ. Φίλιππος, ο οποίος βρέθηκε στην πόλη αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τον ίδιο και την οικογένειά του.
Η σχέση του κ. Φίλιππου με τη μουσική, όμως, ξεκινά αρκετές δεκαετίες νωρίτερα, όταν ως νεαρός μαθητής άρχισε να παίζει μαντολίνο, το οποίο εγκατέλειψε λίγο αργότερα. «Ξεκίνησα να ασχολούμαι ξανά με τη μουσική στην ενήλικη ζωή μου, παίζοντας βιολί από ανάγκη. Από την αρχή μέχρι και σήμερα είμαι αυτοδίδακτος. Στην αρχή έπαιξα για λίγο διάστημα μαντολίνο, το οποίο όμως άφησα για να συνεχίσω πολλά χρόνια αργότερα με το βιολί», εξηγεί χαρακτηριστικά.
Όσο για την απόφασή του να γίνει ένας από τους μουσικούς του δρόμου στην Καλαμάτα, σημειώνει: «Παίζω βιολί τα τελευταία τριάντα χρόνια περίπου, ενώ τα τελευταία δέκα χρόνια έχω αποφασίσει να παίζω βιολί στο κέντρο της Καλαμάτας. Με αυτό τον τρόπο μου αρέσει να ευχαριστώ τον κόσμο, και μέσα από αυτό καταφέρνω να συμπληρώνω τα έσοδα της οικογένειάς μου».
Σύμφωνα με όσα προσθέτει για τη διαδρομή του στην Καλαμάτα: «Από όταν ήρθα στην Καλαμάτα, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, δούλευα συνεχόμενα σε οικοδομές, όμως τώρα η καθημερινότητα έχει αλλάξει κι αυτό με οδήγησε εδώ που βρίσκομαι τώρα».
Λίγο πριν τον αποχαιρετήσουμε, μιλώντας για την αλληλεπίδρασή του με τον κόσμο που περνά καθημερινά από μπροστά του, ο κ. Φίλιππος λέει: «Αυτό που βλέπω από την καθημερινή επαφή μου με τον κόσμο είναι ότι πολλοί χαμογελούν ακούγοντας το βιολί, ενώ αρκετοί είναι κι αυτοί που θα βοηθήσουν. Δεν έχω παράπονο».
Η μουσική του δρόμου έχει τη δική της ιστορία
Κάνοντας κανείς μια σύντομη αναζήτηση στο διαδίκτυο, θα διαπιστώσει ότι στην Ελλάδα η μουσική του δρόμου «χάνεται» στα βάθη του χρόνου.
Αοιδοί και ραψωδοί με τη χρήση των τότε έγχορδων οργάνων, υπό ένα τελείως διαφορετικό πρίσμα, εντοπίζονταν σε δρόμους, πλατείες και υπαίθριους χώρους της αρχαιότητας να απαγγέλλουν. Αφορμή για τη δημόσια παρουσία τους ήταν το γεγονός ότι χώροι σαν τους παραπάνω προωθούν την ελευθερία, την προσωπική έκφραση και τη δημόσια αλληλεπίδραση των παρευρισκόμενων.
Οι μουσικοί του δρόμου, όμως, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, καθώς εμφανίζεται διαχρονικά σε διάφορα μήκη και πλάτη της υφηλίου.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στην Αγγλία της Ελισαβετιανής Εποχής ακούγονταν στο δρόμο τα τραγούδια των πλανόδιων πωλητών, όπως και των φυλάκων που δήλωναν την παρουσία τους.
Κατά τη διάρκεια του 13ου έως το 18ο αιώνα, μάλιστα, οι δύο αυτές μουσικές ομάδες μισθώνονταν από την τοπική διοίκηση για να παίζουν μουσική στο δρόμο.
Αντίστοιχα παραδείγματα έχουν καταγραφεί και στην πόλη της Τεχεράνης, όπου μουσικοί οργανώνονταν σε ομάδες, ασχολούμενοι με τραγούδι, ηθοποιία και χορό. Έτσι, ταξίδευαν από πόλη σε πόλη μεταφέροντας νέα που ενσωμάτωναν στις παραστάσεις τους, ενώ έπαιζαν σε ανοιχτούς χώρους. Σε αυτό το πλαίσιο αξίζει να σημειωθεί ότι η “Street Μusic” έχει θεωρηθεί ως μια προ-ισλαμική κοινωνική πρακτική, η οποία δημιούργησε δεσμούς ανάμεσα στο νέο και τον παλιό πολιτισμό.
Της Χριστίνας Μανδρώνη
