Η Ειρήνη Κουτίβα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Επόμενος σταθμός της ήταν η Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές της στα Οικονομικά στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Εν συνεχεία διορίστηκε σε τράπεζα, ενώ έκανε και ένα μεταπτυχιακό πάνω στις περιβαλλοντικές επιστήμες.
Η αγάπη της, όμως, για τη δημιουργία την ώθησε το 2010, παράλληλα με τη δουλειά της, να ξεκινήσει μαθήματα κεραμικής. Έτσι, φοίτησε για τρία χρόνια στο Μουσείο Νεότερης Κεραμικής, με τον πηλό να την κερδίζει από την πρώτη στιγμή που μπήκε στη ζωή της.
Όταν το 2012, λοιπόν, βρέθηκε στη Λισαβόνα και γνώρισε το κεραμικό κόσμημα, κατάλαβε ότι εκεί ανήκει και πως με αυτό θέλει να ασχοληθεί. Κάπως έτσι αποφάσισε να αφήσει την τράπεζα και τα Οικονομικά και να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο πάθος της, το κεραμικό κόσμημα.
Το όνειρό της ολοκληρώθηκε, όταν το 2020 άνοιξε το δικό της εργαστήριο και κατάστημα απέναντι από το Πάρκο του ΟΣΕ (Αριστομένους 121), σε ένα σημείο καταπράσινο, αλλά και ήρεμο, στοιχεία που λατρεύει και της δίνουν ενέργεια για να δημιουργεί.
Το «Θάρρος» βρέθηκε στο εργαστήριο της Ειρήνης Κουτίβα και μίλησε μαζί της για την τέχνη της κεραμικής και, κυρίως, τα κεραμικά κοσμήματα…
-Πείτε μας πώς μπήκε η κεραμική στη ζωή σας…
Ξεκίνησα μαθήματα κεραμικής το 2011. Φοίτησα στην τριετή Σχολή Κεραμικής του Μουσείου Νεότερης Κεραμικής στην Αθήνα και στο εργαστήριο κεραμικής της Βασιλικής Χαρολίδη, καθώς και σε άλλα εργαστήρια σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.
Επίσης, παρακολούθησα σεμινάρια κατασκευής πρωτόγονου καμινιού, για καμίνι χαρτί, raku, nerikomi, ορυκτά και εφαρμογές στην κεραμική.
Η κεραμική είναι μια τέχνη που δεν μπορείς να βαρεθείς, αφού συνεχώς μαθαίνεις νέα πράγματα. Η γνώση που μπορείς να αποκτήσεις από αυτήν είναι αστείρευτη.
-Τι είναι για εσάς ο πηλός;
Ο πηλός από την πρώτη στιγμή που ήρθα σε επαφή μαζί του κέρδισε την καρδιά μου. Ως φυσικό υλικό έχει τη μαγική δύναμη να συνδέει τον άνθρωπο με τη φύση, της οποίας είναι κομμάτι.
Επίσης μαγικό με τον πηλό είναι ότι πρόκειται για ένα υλικό το οποίο πιάνεις σαν μία άμορφη μπάλα και από αυτό μπορείς να δημιουργήσεις ό,τι θες, όπως πιάτα, κούπες, κόσμημα, γλάστρες, μπολ.
-Η επαφή με την πηλό και την κεραμική έχει καταφέρει να σας αλλάξει ως άνθρωπο; Να δείτε κάποια πράγματα διαφορετικά;
Ξεκάθαρα ναι. Τα κεραμικά αντικείμενα έχουν ενέργεια, της γης και του δημιουργού. Υπάρχει ανταλλαγή μεταξύ δημιουργού και πηλού, γιατί είναι ένα ζωντανό υλικό.
Η κεραμική θεωρώ ότι έχει ένα θεραπευτικό κομμάτι. Όταν ασχολείσαι μαζί της, αισθάνεσαι ηρεμία και χαλάρωση από τα πρώτα λεπτά επαφής με τον πηλό.
Μαθαίνεις, επίσης, να δέχεσαι την απώλεια, την αποτυχία, γιατί μέσα από τη διαδικασία της κεραμικής πολλά κομμάτια μπορεί να σου σπάσουν, να γίνει κάτι στο ψήσιμο και να μη βγουν έτσι όπως τα περιμένεις.
Όταν ανοίγεις το καμίνι αισθάνεσαι σαν μικρό παιδί. Κάθε φορά νιώθεις μια έξαψη, μια χαρά και παράλληλα και μια αγωνία για το τι θα αντικρίσεις. Πήγαν όλα καλά; Ψηθήκαν καλά; Γυαλώθηκαν όπως περιμένεις; Είναι μια μικρή έκπληξη κάθε φορά όταν ανοίγεις το καμίνι!
-Από τον πηλό κάποιος μπορεί να κατασκευάσει πολλά πράγματα. Εσείς, όμως, επιλέξατε το κόσμημα. Πώς προέκυψε αυτή η απόφαση;
Ήταν στη Λισαβόνα το 2012 που συνάντησα το κεραμικό κόσμημα και κατάλαβα ότι εκεί ανήκω. Μέχρι τότε έκανα μεγάλα αντικείμενα, μάθαινα τις τεχνικές της κεραμικής, αλλά δεν είχα ασχοληθεί καθόλου με το κόσμημα.
Τα δυο μου πάθη, λοιπόν, κεραμική και κόσμημα, ενώθηκαν και ξεκίνησα να πειραματίζομαι, να παρακολουθώ σεμινάρια κοσμήματος και να δημιουργώ τα δικά μου κεραμικά κοσμήματα.
Το κεραμικό κόσμημα μοιάζει με γλυπτική, το κάθε κομμάτι είναι στο χέρι, απαιτεί συγκέντρωση στη λεπτομέρεια, δεν υπάρχει καλούπι, δεν υπάρχουν μηχανήματα να τα κόβουν, έτσι και η παραγωγή δεν μπορεί να είναι μεγάλη και, φυσικά, το κάθε κόσμημα που φτιάχνεται εδώ είναι μοναδικό.
-Και τι είναι αυτό που σας εμπνέει για να δημιουργήσετε ένα κόσμημα;
Είμαι ένας άνθρωπος που αναζητά συνεχώς την επαφή με τη φύση. Στις πεζοπορίες μου ανακαλύπτω όγκους, σχήματα, υφές, χρώματα, γειώνομαι και συναντώ τον πηλό. Άνθρωπος και πηλός συνδέονται από την αρχαιότητα.
Όπως στην κεραμική τέχνη, έτσι και στον άνθρωπο παντρεύονται τα τέσσερα στοιχεία της φύσης: γη, αέρας, νερό, φωτιά.
Τα σχήματα και τα χρώματα στα κεραμικά μου κοσμήματα είναι απεριόριστα, γιατί και οι υφές και τα χρώματα που συναντάμε στη φύση είναι ανεξάντλητα.
-Αφού μας είπατε τι είναι ο πηλός για εσάς, πείτε μας τι είναι για εσάς το κόσμημα…
Το κόσμημα είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας, το φοράμε πάνω μας, αγγίζει το δέρμα μας και δηλώνει κάτι για εμάς. Δηλώνει ποιοι είμαστε, το πώς αισθανόμαστε, την αισθητική μας και την αξία που δίνουμε στον εαυτό μας. Γι’ αυτό, κάθε κόσμημα που φεύγει από εμένα είναι φτιαγμένο με πολλή αγάπη, προσοχή στη λεπτομέρεια και είναι μοναδικό, όπως μοναδικός είναι ο κάθε άνθρωπος.
-Το εργαστήριο και η επαγγελματική σχέση πως προέκυψαν;
Όταν το 2014 παραιτήθηκα από την τράπεζα, ξεκίνησα να περιπλανιέμαι και να αναζητώ τι θα κάνω. Το μόνο σίγουρο για μένα τότε, ήταν ότι δεν ήθελα να ασχοληθώ ξανά με τα Οικονομικά ούτε και με τράπεζες.
Μέχρι τότε είχα φτιάξει πολλά κοσμήματα, ενώ συνεχώς έφτιαχνα νέα. Έτσι, λοιπόν, αναρωτήθηκα τι μπορούν να γίνουν όλα αυτά και πώς θα έρθουν σε επαφή με τον κόσμο. Αρκετοί που τα έβλεπαν έδειχναν να τους αρέσουν και ξεκίνησα να τα πουλάω σε κάποια φεστιβάλ και αγορές χειροποίητων αντικειμένων που γίνονταν στη γύρω περιοχή.
Πέραν, όμως, των φεστιβάλ και των αγορών, σκέφτηκα ότι θέλω να φτιάξω το δικό μου χώρο, ένα εργαστήριο και παράλληλα κατάστημα, όπου θα μπορούσε ο κόσμος να τα βλέπει και να τα αγοράζει.
Το 2020 ένα όνειρό μου έγινε πραγματικότητα, αφού άνοιξα το δικό μου εργαστήριο και κατάστημα κεραμικού κοσμήματος με την επωνυμία Irini Kutiva Ceramics. Εδώ κάποιος μπορεί να βρει εκτός από κεραμικά κοσμήματα και άλλα χρηστικά και διακοσμητικά κεραμικά αντικείμενα, καθώς και κεραμικά αντικείμενα άλλων κεραμιστών.
-Πείτε μας και για τα μαθήματα που γίνονται εδώ;
Όλα ξεκίνησαν όταν μια γνωστή μου, μου ζήτησε να της κάνω μάθημα κεραμικής. Άλλωστε, τις τεχνικές κεραμικής τις έχω διδαχθεί. Έτσι ξεκίνησα να διδάσκω μαθήματα κεραμικής και οφείλω να ομολογήσω ότι υπάρχει ενδιαφέρον από όλες τις ηλικίες. Οι μαθητές μου λένε ότι η επαφή με τον πηλό και την κεραμική τούς ηρεμεί, τους χαλαρώνει και το παρομοιάζουν με ψυχοθεραπεία. Φυσικά, συνδυάζεται με τη χαρά της δημιουργίας και της πληρότητας.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
