Ο δάσκαλος της σκακιστικής ακαδημίας του ΝΟ Καλαμάτας στο «Θ»
Σήμερα θα μιλήσουμε για σκάκι! Και ιδανικός καθοδηγητής σε αυτό είναι ο δάσκαλος της σκακιστικής ακαδημίας του Ναυτικού Ομίλου Καλαμάτας, Θοδωρής Τσεκούρας, ο οποίος κάνει λόγο για το ωραιότερο παιχνίδι που επινόησε ποτέ ο άνθρωπος, με τον ίδιο από μικρό παιδί να έχει… παραδοθεί σε αυτόν το φανταστικό κόσμο των 64 άσπρων και μαύρων τετραγώνων. Ο Θοδωρής Τσεκούρας βρέθηκε από το 2004 από τον Πειραιά στην Καλαμάτα και μαζί με την έφορο Τούλα Χατζηπαναγιώτου Τσιάλα -η οποία είχε ήδη βάλει πολύ ψηλά τον πήχη- και όλη την ομάδα του σκακιστικού τμήματος και του ΝΟΚ έχουν δημιουργήσει μια ισχυρή κυψέλη διάδοσης και εκμάθησης του σκακιού, με πολλά οφέλη για παιδιά, νέους, αλλά και ενήλικες, και επιπλέον με θετικό αντίκτυπο στην προβολή της περιοχής μας, μιας και όλη αυτή η πορεία έχει συνδυαστεί με σπουδαίες ατομικές και συλλογικές διακρίσεις και με τη φιλοξενία πολλών αξιόλογων αγωνιστικών και μη εκδηλώσεων.
Κορυφαία στιγμή αποτέλεσε αναμφισβήτητα το 2002 η φιλοξενία του Παγκόσμιου Πρωταθλητή Μπόρις Σπάσκι. Ο ΝΟΚ έχει, όμως, και παρόν και μέλλον, όσο την προσπάθειά του στηρίζει η τοπική κοινωνία και οι ντόπιοι φορείς, καθώς οι εποχές είναι δύσκολες για τον ερασιτεχνικό αθλητισμό και, μάλιστα, για αθλήματα όπως το σκάκι, που δεν είναι συνυφασμένα με την ελληνική κουλτούρα.
Ο Θοδωρής Τσεκούρας μάς βοηθάει να το γνωρίσουμε καλύτερα και ίσως να αλλάξουμε γνώμη αν αυτό το παιχνίδι με τους πύργους, το βασιλιά, τη βασίλισσα, τον ίππο και τα υπόλοιπα πιόνια και όρους, όπως το ροκέ ή το ματ, μας φαίνεται περίπλοκο ή απόμακρο…
Who is who
Ο Θοδωρής Τσεκούρας είναι ομοσπονδιακός μαιτρ και Fide- Instructor (τίτλος προπονητή).
Αγωνιστικές διακρίσεις: Πρωταθλητής Ελλάδας στο ομαδικό πρωτάθλημα του 1998 με τον Ε.Ε.Σ. Κορυδαλλού, κυπελλούχος Αττικής με τον Ε.Ε.Σ.Κ., πρωταθλητής και αργυρό μετάλλιο στο νεανικό ομαδικό πρωτάθλημα Αττικής, πρωταθλητής Αττικής στο ομαδικό και ατομικό σχολικό πρωτάθλημα (Γυμνάσια) Αττικής, πρωταθλητής Αττικής στο ατομικό πρωτάθλημα μέχρι 20 ετών το 1994 και 2η θέση το 1995, τέταρτη θέση στο πανελλήνιο πρωτάθλημα μέχρι 20 ετών το 1995, χρυσά μετάλλια στις κατηγορίες εφήβων σε ανοιχτά όπεν και διεθνή όπεν.
-Τι είναι το πρώτο πράγμα που μαθαίνεις στα παιδιά που έρχονται στο ΝΟ Καλαμάτας;
Το πιο βασικό είναι να αγαπήσουν το σκάκι. Οι μικρές ηλικίες είναι πολύ ευαίσθητες στην εκμάθηση. Αν μπερδέψεις ή δυσκολέψεις το παιδί στην κατανόηση, τότε το απομακρύνεις. Το πιο βασικό είναι να αγαπήσουν το παιχνίδι, σε ό,τι και να κάνουν, όχι μόνο στο σκάκι, η αγάπη, παραμερίζοντας εγωισμούς, νίκες και ήττες. Αυτή είναι η μεγάλη δυσκολία, όχι μόνο στα παιδιά και στους μεγάλους. Οι άνθρωποι έχουν μάθει να αγαπούν τη νίκη, όχι την ομορφιά του παιχνιδιού ή τις δραστηριότητες που κάνουν.
Ξεκινάμε, λοιπόν, με κάποια παράλληλα παιχνίδια που σχετίζονται με τους κανόνες, πώς να μάθεις να κουνήσεις, τον πύργο ή τη βασίλισσα για παράδειγμα. Τα περισσότερα παιδιά ανταποκρίνονται, αλλά ζούμε σε μια περίεργη εποχή. Όσον αφορά στην αυτοσυγκέντρωση, το επίπεδο των παιδιών κάθε χρονιά είναι όλο και χειρότερο. Δεν μπορούν να εστιάσουν σε κάτι περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα, δυσκολεύονται φοβερά, αλλά πιστεύω ότι αυτά τα παιχνίδια τους δημιουργούν ένα ενδιαφέρον.
-Ισχύει ότι το σκάκι βοηθάει στη συγκέντρωση και στη μαθησιακή διαδικασία;
Ισχύει, αλλά μην περιμένει κανείς αποτελέσματα από τον πρώτο ή δεύτερο χρόνο. Για παράδειγμα, έχουμε πάρα πολλά παιδιά που δίνουν πανελλήνιες (τα περισσότερα με επιτυχία) και βλέπεις ότι έχουν δομήσει έναν τρόπο σκέψης, όπου σίγουρα το σκάκι έβαλε ένα λιθαράκι. Μόνο και μόνο όταν βλέπεις ένα παιδί να είναι συγκεντρωμένο 2-3-4 ώρες σε μια παρτίδα, καταλαβαίνεις ότι σίγουρα κάτι καλό κάνει το σκάκι με τον τρόπο σκέψης, έχει μια πειθαρχία.
-Τι μπορούμε να περιμένουμε από την απόφαση να μπει το σκάκι στα σχολεία;
Είναι ένα μεγάλο βήμα και τώρα εξαρτάται από τους ίδιους τους δασκάλους αν θα το προωθήσουν, καθώς είναι πρόγραμμα επιλογής. Το ευχάριστο είναι ότι στο ΝΟΚ πριν από μερικούς μήνες είχαμε κάνει ένα σεμινάριο για εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και είχαμε μεγάλη συμμετοχή. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον και το αγκαλιάζουν.
Το σκάκι είναι ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό εργαλείο. Σίγουρα οι γονείς θα δουν με την πάροδο του χρόνου ότι θα έχει πολλά θετικά οφέλη, κυρίως στη δόμηση της σκέψης, στην πειθαρχία και τη συγκέντρωση.
-Σκάκι παίζουν μόνο οι έξυπνοι;
Όχι, αυτό είναι ένας μεγάλος μύθος. Ποτέ δεν ίσχυε αυτό, απλώς όταν ένας άνθρωπος που δεν έχει γνωρίσει το παιχνίδι βλέπει έναν σοβαρό κύριο ή ένα μικρό παιδάκι να σκέφτεται επί ώρες, σίγουρα εντυπωσιάζεται. Στην πραγματικότητα, όμως, δε συνδέεται η εξυπνάδα με το σκάκι. Το σκάκι είναι ένα άθλημα μνήμης, γνώσης και ένας συνδυασμός κρίσης, οπότε προσπαθείς αυτά που έχεις μάθει να τα εφαρμόσεις στην πράξη.
-Ποια είναι τα προσόντα του καλού σκακιστή;
Σίγουρα η μνήμη και η φιλομάθεια, γιατί για να γίνεις καλός στο παιχνίδι απαιτείται γνώση και η γνώση απαιτεί χιλιάδες ώρες μελέτης. Αυτά τα δύο, νομίζω, είναι.
-Μεγάλος σκακιστής γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Γίνεσαι, δεν υπάρχουν ταλέντα, ούτε στο σκάκι, ούτε στον αθλητισμό, ούτε αλλού. Αν δεν καλλιεργήσεις κάτι, αν δε θυσιάσεις πράγματα από τη ζωή σου, δε θα έχεις καρπούς. Είναι «νόμος» αυτό, απλώς το ταλέντο μπορεί, λόγου χάρη, αυτό που θα μάθω εγώ σε δέκα ώρες, να το μάθει πολύ πιο γρήγορα, σε αυτό έχει κάποιο πλεονέκτημα.
-Έχεις κάποιον σκακιστή-πρότυπο;
Όταν ήμουν μικρός αγάπησα το σκάκι εξαιτίας του Κασπάροφ, όταν κέρδισε το μεγάλο αντίπαλό του, τον Κάρποφ, και έγινε για πρώτη φορά παγκόσμιος πρωταθλητής. Είχα παίξει σε ένα σχολικό τουρνουά και είχα βγει 1ος στην κατηγορία μου, και μου είχαν κάνει δώρο το σχετικό βιβλίο, το οποίο συναισθηματικά πάντα θεωρώ ως την αρχή, εκεί που ξεκίνησαν όλα. Ήξερα να παίζω νωρίτερα σκάκι, αλλά τότε, μαθητής Α’ Γυμνασίου, ξεκίνησα να πηγαίνω σε κάποιον σύλλογο, τότε το αγάπησα περισσότερο.
-Τι είναι το σκάκι για σένα και τι κέρδισες από αυτό;
Προφανώς είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου, αφού ασχολούμαι με αυτό δεκαετίες, 38 χρόνια. Σίγουρα μου έδωσε κάποια εφόδια στο χαρακτήρα μου. Μέσα από τη διαδικασία της εκμάθησης μου έχει δώσει μια απίστευτη υπομονή κι αυτό είναι κάτι που δεν είχα πριν από 20 χρόνια, σταδιακά το έπλασα. Επίσης, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω κάποιους πολύ αξιόλογους ανθρώπους, να κάνω κάποιες φιλίες που μπορείς να πεις ότι από αυτό και μόνο αξίζει τον κόπο που ασχολήθηκα με αυτό.
Μεγάλο «κέρδος» είναι η επαφή που έχω με τα παιδιά. Σίγουρα το να ασχολείσαι καθημερινά με παιδιά σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Είσαι μακριά από την τρέλα της καθημερινότητας, σαν να πηγαίνεις σε άλλον πλανήτη, με την αφέλεια και την αλήθεια που έχουν τα παιδιά σε κάνουν και νιώθεις καλύτερα, σε κάνουν να θέλεις να γίνεις καλύτερος. Έχω κάνει πολλά ταξίδια, έχω γυρίσει όλη την Ελλάδα με το σκάκι και μέσα από αυτό μου δόθηκε η ευκαιρία να έρθω στην Καλαμάτα. Γιατί κακά τα ψέματα, αν συγκρίνουμε εκεί που μεγάλωσα με την Καλαμάτα, είναι η… μέρα με τη νύχτα. Υπάρχουν και άλλα σίγουρα που πήρα από το σκάκι, αλλά αυτά θα έβαζα ως πρώτα και πιο σημαντικά.
-Πότε κατάλαβες ότι σε ενδιαφέρει η διδασκαλία και πώς βρέθηκες στην Καλαμάτα;
Κάθε άνθρωπος που αγαπά το σκάκι αν είχε την επιλογή και τα εφόδια, χρόνο και λεφτά δηλαδή, θα διάλεγε το αγωνιστικό. Είναι πιο ελκυστικό για κάποιον που αγαπάει το παιχνίδι, θέλει να παίζει. Ίσως εγώ είμαι από τις λίγες εξαιρέσεις, και έχω πάει στην άλλη άκρη, δεν μπορώ να το ερμηνεύσω, αλλά ήταν μια συνειδητή επιλογή, από πολύ νωρίς μάλιστα.
Μέχρι τα 25, αν όχι μέχρι τα 20, ήμουν πολύ αφοσιωμένος αγωνιστικά, έπαιζα πολύ, είχα διακρίσεις, είχα μελετήσει πολύ, αλλά γρήγορα το είδα διαφορετικά, κατάλαβα ότι στο παιχνίδι μού αρέσει περισσότερο να το διδάσκω, παρά να το εφαρμόζω στην πράξη. Με τη διδασκαλία ξεκίνησα από 17-18 χρόνων κι έτσι είχα πολύ νωρίς την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με τα παιδιά. Έκανα μάθημα σε πολλά σχολεία, καθώς δούλευα στον Αθλητικό Οργανισμό του Δήμου Κορυδαλλού και, επίσης, στο σύλλογό μας, τον ΕΕΣ Κορυδαλλού, ενώ έκανα και κάποια ατομικά μαθήματα.
Η Καλαμάτα προέκυψε κάπως ξαφνικά. Μου έγινε μια πρόταση εντελώς τυχαία σε μια περίοδο που ήθελα να ασχοληθώ πιο συστηματικά, πιο σοβαρά και, μάλιστα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ήθελα να φύγω. Οπότε ήταν σαν να άνοιξε ένα παράθυρο από τον ουρανό και να άκουσε κάποιος την προσ-ευχή μου. Σίγουρα έπαιξε ρόλο και η τύχη. Αν δεν είχε συμβεί αυτό, δεν ξέρω τι δρόμο θα είχα ακολουθήσει.
-Βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν μια σειρά από κορυφαίες διεθνείς διακρίσεις Ελλήνων και Ελληνίδων σκακιστών. Πού αποδίδεται αυτό;
Σίγουρα τους στηρίζει η οικογένειά τους. Δεν μπορεί κάποιος να γυρνάει την Ευρώπη και να παίζει τουρνουά αν δεν έχει κάποια βοήθεια από την οικογένειά του ή ίσως από το Δήμο στον οποίο ανήκει. Δυστυχώς, οι χορηγίες είναι πολύ λίγες και χρειάζεται ένα παιδί να κάνει πρώτα κάποια επιτυχία, είτε ευρωπαϊκή είτε παγκόσμια, και μετά ίσως βρει κάποιον να τον στηρίξει οικονομικά.
-Οι σύλλογοι και η Ομοσπονδία σε τι κατάσταση βρίσκονται;
Η επιχορήγηση που παίρνει από την Πολιτεία η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία είναι ένα εξευτελιστικό ποσό, που δε φτάνει να καλύψει ούτε τα λειτουργικά έξοδα. Πρέπει να βρει πόρους και χορηγούς, εξαργυρώνοντας τις αγωνιστικές επιτυχίες που υπάρχουν, να μπουν νέοι, πιο δραστήριοι άνθρωποι, για να δώσουν ώθηση και να αξιοποιήσει την απόφαση που έβαλε το σκάκι στα σχολεία, κυνηγώντας την πιο συστηματική καλλιέργειά του.
Όσο για τους συλλόγους, οι περισσότεροι είναι σε άθλια κατάσταση, από τα 200 σωματεία που ήταν ενεργά πριν από μερικούς μήνες, τώρα έχουν μείνει 97 ή 98. Με τον καινούργιο νόμο και την εφαρμογή του Αθλητικού Μητρώου έχουν εξαφανιστεί από το χάρτη. Δεν υπάρχει καμία λογική βάση εδώ, αυτός που το έφτιαξε μοιάζει να μην έχει ιδέα από ερασιτεχνικό αθλητισμό, ήθελε να ακουμπήσει το ποδόσφαιρο, τους επαγγελματίες και, τελικά, απομακρύνει ανθρώπους που θέλουν απλώς να βοηθήσουν. Οι περισσότεροι παράγοντες απ’ όσους έχω γνωρίσει εγώ, είναι ιδεαλιστές, αγαπούν αυτό που κάνουν και προσφέρουν χρόνο και χρήμα όσο τους επιτρέπεται.
Ευτυχώς πολλοί σκακιστικοί σύλλογοι είναι σωστά οργανωμένοι. Το βασικό στις μικρές ηλικίες είναι να έχεις κι έναν άξιο άνθρωπο, να είναι πρώτα απ’ όλα παιδαγωγός. Δηλαδή, ο καλός σκακιστής δεν είναι απαραίτητα και καλός δάσκαλος. Μπορεί να έχει πολλές γνώσεις και να μην ξέρει πώς να τις μεταδώσει. Αλλά όσον αφορά στα παιδιά που έχουν πετύχει διακρίσεις, είναι σίγουρο ότι έχουν ασχοληθεί πολλοί άνθρωποι για να τα βοηθήσουν. Αν έχουν πάρει και μια καλή βάση, τότε τα επόμενα βήματα θα είναι πιο εύκολα.
-Τελικά το σκάκι είναι πνευματικό παιχνίδι ή άθλημα;
Από τη στιγμή που έχει τουρνουά και συναγωνισμό, μπορείς να το κατατάξεις στα αθλήματα, όχι με την καθαρή έννοια του αθλήματος. Πολλοί λένε ότι είναι ένας συνδυασμός παιχνιδιού, αθλήματος, ίσως και επιστήμης -από την άποψη ότι έχουν γραφτεί δεκάδες χιλιάδες βιβλία για το σκάκι. Ας πούμε ένας ισχυρός σκακιστής, ένας γκραντ μάστερ, είναι κινητή εγκυκλοπαίδεια του αθλήματος, έχει αφιερώσει δεκάδες χιλιάδες ώρες διαβάσματος. Εγώ θα έλεγα ότι είναι το πιο ωραίο παιχνίδι που έχει επινοήσει ο άνθρωπος.
-Πόσο έχει αλλάξει το σκάκι στο χρόνο; Πώς το επηρέασε η τεχνολογία;
Το σκάκι που είχαμε γνωρίσει μικροί είχε πάρα πολλούς σκακιστές, οι οποίοι ήταν ισχυρές προσωπικότητες και καλλιεργημένοι. Διαφήμιζαν το παιχνίδι με πολύ όμορφο τρόπο. Ίσως αυτοί ευθύνονται που χτίστηκε αυτός ο μύθος γύρω από το παιχνίδι, ότι το σκάκι είναι για έξυπνους και μορφωμένους. Το ματς του Φίσερ με τον Σπάσκι βοήθησε να γίνει το σκάκι διάσημο σε όλο τον πλανήτη, για πολιτικούς λόγους στην αρχή. Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον Σοβιετικής Ένωσης, αλλά ήταν κάτι πρωτόγνωρο, όλες οι εφημερίδες γράφανε για το ματς, βάζανε και τις παρτίδες κι ας μην ήξερε πολύς κόσμος να τις διαβάζει (κι ενώ στην Ελλάδα κάπου τέλη δεκαετίας ‘60-αρχές ‘70 ήταν απαγορευμένο, καθώς θεωρούνταν… τυχερό παιχνίδι!).
Οι παλιοί σκακιστές γνώριζαν πάρα πολλά, αλλά δε θυμούνταν τόσα πολλά. Τώρα με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ο όγκος της πληροφορίας είναι τόσο μεγάλος και έχει αλλάξει το παιχνίδι, με τους επαγγελματίες σκακιστές να είναι πια μηχανές απομνημόνευσης, διαβάζουν και θυμούνται τα πάντα. Έτσι, παραμερίζεται η κρίση και ενισχύεται περισσότερο η μνήμη. Αυτό αφορά στο υψηλότερο επίπεδο, αλλά ως πρότυπα επηρεάζουν και ωθούν τα παιδιά να κάνουν το ίδιο.
Το σκάκι έχει μια κουλτούρα αιώνων που βασίστηκε σε δύο πράγματα, στους δύο παίκτες και μια σκακιέρα ανάμεσά τους, στα βιβλία που γράφτηκαν και στις ανέκδοτες ιστορίες. Το διαδίκτυο τα έχει αλλοιώσει όλα, βάζοντας έναν υπολογιστή και μια εικόνα. Δεν μπορείς να λες σε ένα παιδί για να μάθει σκάκι δες βιντεάκια ή πήγαινε στο ίντερνετ και παίξε παρτίδες. Μπορεί να υπάρχουν κάποια θετικά, αλλά τα αρνητικά είναι περισσότερα. Το διαδίκτυο κινδυνεύει να γίνει η καταστροφή του παιχνιδιού. Είναι πολύ πιθανόν αντί να γίνονται τουρνουά στο ΝΟΚ, στο Βόλο ή στη Θεσσαλονίκη, να κάθονται όλοι στον υπολογιστή και να παίζουν από το σπίτι. Αλλά κοίτα αντίθεση, έλεγα νωρίτερα τι μου έχει μείνει τόσα χρόνια, έλεγα για φίλους που γνώρισα και ταξίδια που έκανα, θα πρόσθετα εδώ, ξέχασα, το ίδιο το παιχνίδι, κάποιες παρτίδες που έπαιξα. Γιατί στην ουσία γι’ αυτό παίζεις σκάκι, γιατί σου αρέσει, θέλεις να παίξεις μια καλή παρτίδα που θα σε ευχαριστήσει. Για τους καλούς σκακιστές ήταν να παίξουν την καλή τους παρτίδα, αυτή που θα έμενε για πάντα στη ζωή τους, τη «Μόνα Λίζα», όπως λέγανε οι παλιοί σκακιστές. «Μόνα Λίζα» στην οθόνη του υπολογιστή, ακούγεται λίγο γελοίο. Είτε το λες τέχνη, είτε αθλητισμό, είτε ένα παιχνίδι, η άμεση επαφή είναι που αξίζει. Δεν είμαστε, βέβαια, εναντίον της τεχνολογίας, είμαστε υπέρ της σωστής χρήσης.
-Ποια είναι η φιλοσοφία που περνάτε στα παιδιά στο σκακιστικό τμήμα του ΝΟ Καλαμάτας;
Το βασικό σκεπτικό μας είναι να βγάλουμε καλούς χαρακτήρες, δεν αναπληρώνουμε την οικογένεια, απλώς προσπαθούμε να μεταδώσουμε κάποιες βασικές αθλητικές αρχές, πάνω στις οποίες θα δομηθεί η αθλητική-σκακιστική προσωπικότητα. Αυτό που προσπαθούμε να δώσουμε όλοι στα παιδιά συμπυκνώνεται σε δύο λέξεις: στο σεβασμό και στον αυτοσεβασμό. Σεβασμός: παίζω το παιχνίδι, σέβομαι τον αντίπαλο, λ.χ. δεν τον ενοχλώ, δε θα πω κάτι να τον προσβάλω. Αυτοσεβασμός: θέλω να γίνω καλύτερος, διαλέγω το σωστό τρόπο, προσπαθώ να δομήσω κάποια πράγματα για να ανέλθω. Για παράδειγμα, οι πανηγυρισμοί δεν είναι στο πλαίσιο του αυτοσεβασμού. Το σκάκι έχει μια κουλτούρα και μια σκέψη που δεν έχει σχέση με τα ομαδικά αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο. Όταν κερδίζεις ή κάνεις μια διάκριση, ακόμα και όταν χάνεις, πας και δίνεις το χέρι στον αντίπαλο, είναι η πιο ωραία κίνηση που έχει το παιχνίδι.
-Πώς είναι τα πράγματα στο ΝΟ Καλαμάτας;
Σκακιστικά είναι υπερδραστήριος, τόσα χρόνια έχουν περάσει εκατοντάδες παιδιά. Καλώς ή κακώς η Πελοπόννησος δεν είναι σκακιστικό κέντρο, γιατί έχει λίγους συλλόγους και γεωγραφικά διασκορπισμένους, πράγμα που δυσκολεύει να γίνονται τουρνουά. Είμαστε απομονωμένα κι αυτό δε βοηθάει, αλλά αν τα βάλεις στη ζυγαριά και σκεφτείς τι έχουμε κάνει, σίγουρα είμαστε πολύ χαρούμενοι. Πάρα πολλά παιδιά έχουν γνωρίσει το σκάκι και μας αρέσει που παιδιά που είχαν έρθει από το νήπιο ή από την Α’ Δημοτικού έχουν μείνει στο σύλλογο και βοηθούν ενεργά για να χτιστεί η επόμενη γενιά. Αν ο σύλλογός μας ήταν στην Αττική, θα ήμασταν σε πολύ καλό, σε υψηλό, θα έλεγα, αγωνιστικό επίπεδο. Από την Καλαμάτα δεν έχουμε τη δυνατότητα να παίζουμε σε πολλά τουρνουά.
Τα περισσότερα ερασιτεχνικά σωματεία τα στηρίζουν όσο μπορούν οι αθλητές και οι οικογένειές τους. Ευτυχώς η δική μας προσπάθεια αναγνωρίζεται σε μεγάλο βαθμό, μας έχουν βοηθήσει και μας βοηθάνε πάρα πολλοί άνθρωποι. Χωρίς αυτούς το τμήμα δε θα υπήρχε. Καλύπτουν βασικές ανάγκες και είχαμε την τύχη να καλύψουμε και τα έξοδα σε κάποια παιδιά να πάνε σε τουρνουά.
Κατά τ’ άλλα, η λειτουργία του συλλόγου, το περιβάλλον, τα θεωρώ πολύ καλά, είναι ένα πολύ καλό μέρος για να γνωρίσει ένα παιδάκι το σκάκι και να το αγαπήσει. Ακόμη κι αν δε συνεχίσει, κάτι θα έχει πάρει, θα μπορέσει κάποια στιγμή να παίξει με ένα φίλο του και να χαρεί, είναι κι αυτό μια μικρή νίκη.
Μακάρι όλα τα παιδιά να έχουν την τύχη να ασχοληθούν, όχι μόνο με το σκάκι, με οποιοδήποτε άθλημα ή με τις τέχνες. Το να ασχολείσαι με αθλητισμό και τέχνες είναι το πρώτο μεγάλο σχολείο της ζωής. Όταν χάνεις μια παρτίδα θα στενοχωρηθείς, αλλά δεν έγινε και τίποτα, θα σε βοηθήσουν οι γονείς και οι δάσκαλοί σου να το ξεπεράσεις. Έτσι, όμως, προετοιμάζεσαι για τις δυσκολίες και τις αποτυχίες της ζωής. Αυτό είναι η δύναμη του αθλητισμού, οι χαρές και οι λύπες ξεπερνιούνται ανώδυνα.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
