Η σημερινή ημέρα, η μεγαλειτέρα ίσως εις σπουδαιότητα και συμβολισμόν της χριστιανικής θρησκείας, θα δώση την ευκαιρίαν κυρίως εις τον αντιπροσωπευτικόν τύπον του ωραίου φύλου να σημειώση γενικήν έξοδον. Αλλά η έξοδος αυτή δεν θα είναι όπως οι άλλες για γλέντι ή για αέρα ή για την τήρησιν των κοινωνικών τύπων. Θα γίνη από μια άλλη ανωτέρα ανάγκη. Ο κόσμος με την ψυχήν προσηλωμένην προς το Θείον δράμα, νοιώθει την ανάγκην να κατευθυνθεί στους ναούς όπου γίνεται η αναπαράστασις του όλου έργου, για να αποτίση φόρον ευλαβείας προς τον Μέγαν Διδάσκαλον, τον θεμελιωτήν της χριστιανικής θρησκείας, της οποίας τα ηθικά ερείσματα εβάφησαν και καθηγιάσθησαν δια του αίματός του. Δια να καταδειχθή μόνον το καλαισθητικόν πνεύμα του ωραιοφυλικού κόσμου που θα αναλάβη τούτον.
Ο κόσμος αυτός των γυναικών νιώθει την εσωτερικήν ανάγκην να εκτελέση ένα καθήκον επιβαλλόμενον προς τον Αρχηγόν της Εκκλησίας. Με την συγκίνησιν της πίστεως, ραίνει τον τάφον του Σωτήρος με άνθη, καταδεικνύων ούτω ότι αισθάνεται βαθύτατα πόνον δια το Μαρτύριον.
Ίσως η Μεγάλη Παρασκευή είναι η μόνη ημέρα καθ’ ην οι χριστιανοί μεταρσιούνται εις τα ύψη του παραδείγματος του Θεανθρώπου.
Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΗΜΕΡΑ ΕΝ ΤΗ ΠΟΛΕΙ
Ο στολισμός και η περιφορά των Επιταφίων
«ΘΑΡΡΟΣ» 19 Απριλίου 1930
Από της πρωίας, οι κώδωνες των εκκλησιών διαχύνοντες την πένθιμον μελωδίαν των, προσέθετον τον κυριώτερον ίσως τόνον εις την αρμονίαν του βασιλεύοντος κατά την χθεσινήν ημέραν πένθους.
Η θλιβερά επέτειος της Σταυρώσεως του Σωτήρος ήτο κατηφής εν τη ανατολή της, ωσεί η φύσις να επένθει εν τη διατηρήσει της αναμνήσεως του Θείου δράματος. Ένας τόνος πένθους, θλιβερώς γαληνιαίος, εκυριάρχει κατά την χθεσινήν ημέραν. Και αι ψυχαί του πλήθους των χριστιανών προσατενίζουσαι προς την Μεγαλειότητα του Θείου Πάθους, με πένθος βαρύ δια το Μέγα ανοσιούργημα της ανθρωπίνης κακίας, εξυψούντο προς τα υψηλά επίπεδα των διδαγμάτων και του παραδείγματος Εκείνου, του λυτρωτού Θεού, του οποίου η ανθρωπίνη υπόστασις, εν τη θυσία της, εχρησίμευσεν ως στερεόν βάθρον απολυτρώσεως από του ψεύδους.
Οι Επιτάφιοι
Από της πρωίας πλήθη κόσμου και ιδίως γυναίκες έσπευδον εις τους διαφόρους ναούς, δια τον στολισμόν του Επιταφίου. Ήτο μία συγκινητική εκδήλωσις φόρου ευλαβείας προς τον Μέγα Νεκρόν.
Διεξήχθη μία ευγενής άμιλλα του καλαισθητικού πνεύματος, του επικρατούντος μεταξύ των πιστών των διαφόρων ενοριών, δια τον λαμπρότερον και μεγαλοπρεπέστερον στολισμόν του Επιταφίου εκάστης εκκλησίας.
Και εξ αυτής της αμίλλης, εφέτος ειδικώς παρουσιάσθη κάτι τι το εξαισίως λαμπρόν, το οποίον όχι απλώς μόνον επροκάλει τον θαυμασμόν, αλλά και ικανοποίει τους πάντας εν τη πίστει των.
Όλοι γενικώς οι Επιτάφιοι συνηγωνίζοντο εις ωραιότητα και δεν ήτο δυνατόν να γίνη επιλογή του καλλιτέρου. Εκείνος όμως ο οποίος ήτο συγκινητικός εν τη απλότητί του και επλημμύριζε τας ψυχάς με την θείαν κατάνυξιν, ήτο ο Επιτάφιος του ναού της Μονής των Καλογραιών.
Εις τον Ναόν της Υπαπαντής εφέτος εκαινοτόμησαν. Δεν εστόλισαν, όπως άλλοτε, Επιτάφιον. Αλλά παρουσίασαν το αντιμίσιον, με ένα επιτραπέζιον ορθογώνιον βάθρον, επί του οποίου είχε εναποτεθή το Σώμα του Χριστού και άνωθεν του οποίου εν είδει στερεώματος εθολούτο μετάξινον σινδόνιον με το χρώμα του ουρανού.
Το όλον εν τη εμφανίσει του προσέδιδε άπειρον κατάνυξιν και γλυκύτητα. Το αντιμίσιον τούτο υποβασταζόμενον υπό κληρικών, περιεφέρθη κατά την νυκτερινήν περιφοράν των Επιταφίων.
Η αποκαθήλωσις
Την 3΄ και 30 απογευματινήν άρχεται η ακολουθία της Αποκαθηλώσεως. Εις την Υπαπαντήν χοροστατεί ο Σος Μητροπολίτης. Οι ναοί πληρούνται υπό κόσμου παρακολουθούντος την θείαν ακολουθίαν.
Η περιφορά
Περί την 7΄ και 15΄ εσπερινήν, οι κώδωνες των εκκλησιών ηχούντες πενθίμως, καλούσι τα πλήθη των πιστών εις την παρακολούθησιν της ακολουθίας των Επιταφίων. Οι ναοί ασφυκτικώς υπερπληρούνται. Εις την Υπαπαντήν χοροστατεί ο Σος Μητροπολίτης, παρακολουθούν δε όλαι αι στρατιωτικαί και πολιτικαί αρχαί της πόλεως και οι άλλοι επίσημοι. Περί την 9ην εσπερινήν άρχεται η ανά την πόλιν περιφορά των Επιταφίων. Πρώτος εξέρχεται ο της Υπαπαντής. Ακολουθεί είτα ο του Αγίου Ιωάννου, του Αγίου Νικολάου και κατόπιν των άλλων εκκλησιών.
Τα ακολουθέντα δρομολόγια είναι τα αυτά των άλλων ετών. Τους Επιταφίους συνοδεύουν τιμητικώς άνδρες της ενταύθα φρουράς με επί κεφαλής σαλπιγκτάς, οι οποίοι αποδίδουν τας κεκανονισμένας τιμάς.
Τον Επιτάφιον της Υπαπαντής συνοδεύει και η Φιλαρμονική της πόλεως, ανακρούουσα διάφορα πένθιμα εμβατήρια. Οι χοροί των ψαλτών ψάλλουν καλλιφώνως, καθ’ όλην τη διαδρομήν, τας ωδάς.
Το θέαμα της περιφοράς των Επιταφίων ήτο απείρως μεγαλοπρεπές.
Ολόκληρος η πόλις ευρίσκετο εν συναγερμώ παρακολουθούσα τους διαφόρους Επιταφίους. Ουδέποτε άλλοτε εξεδηλώθη τόσον έντονον το θρησκευτικόν αίσθημα.
Η κίνησις
Η χθεσινή κίνησις ήτο ζωηροτάτη. Όλος ο κόσμος ,ιδία τας απογευματινάς ώρας, εξεχύθη προς τας διευθύνσεις των εκκλησιών, δια να αποθαυμάση τους στολισμένους Επιταφίους.
Επίσης, εις την αγοράν παρετηρήθη αρκετή ζωηρότης, πάντως όμως όχι η αυτή των άλλων ετών, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας.
Όλοι επρομηθεύοντο μόνον τα απολύτως απαραίτητα.
