Έλεγχος σε αμφισβήτηση ελάχιστου εισοδήματος τουλάχιστον 10.920 ευρώ
Λεπτομερή φορολογικό έλεγχο, όπως και έλεγχο τύπου «πόθεν έσχες» των ιδίων και των οικογενειών τους, θα υποστούν οι αυτοαπασχολούμενοι που θα αμφισβητήσουν τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης που καθιέρωσε για τα εισοδήματα του 2023 (φορολογικές δηλώσεις 2024) το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Ο έλεγχος (με βάση το παρακάτω ερωτηματολόγιο) περιλαμβάνει τα «πάντα»: τραπεζικούς λογαριασμούς, θυρίδες, μετρητά, ταξίδια, κρυπτονομίσματα, άλλες χρηματοοικονομικές επενδύσεις, ακίνητα που ανήκουν σε όλα τα μέλη της οικογένειας του υπόχρεου, και άλλα πολλά.
Η υποβολή των αιτήσεων αμφισβήτησης μπορεί να γίνει στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ (www.aade.gr), στην πλατφόρμα myBusssinesSupport, όπου βρίσκεται η νέα εφαρμογή με τον τίτλο «Αμφισβήτηση του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, για την εφαρμογή των παρ. 3 και 4 του άρθρου 28Α του ν. 4172/2013 (Α΄167)».
ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ
Προϋπόθεση για την υποβολή αιτήματος φορολογικού ελέγχου είναι να έχουν υποβάλει τις φετινές φορολογικές δηλώσεις, στις οποίες θα έχουν συμπληρωθεί οι κωδικοί 443-444 στο έντυπο Ε1.
Ο έλεγχος θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών, ενώ ο φόρος εισοδήματος που βεβαιώθηκε με βάση τα τεκμήρια θα «τρέχει» από την 31η Ιουλίου, και αν δικαιωθεί από τον έλεγχο ο φορολογούμενος, τότε ο φόρος θα μειωθεί, ή αν ο έλεγχος εντοπίσει κι άλλα πιθανά κρυφά εισοδήματα, τότε θα αυξηθεί.
ΟΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ, οι αυτοαπασχολούμενοι, μέσα από τη σχετική εφαρμογή, μπορούν να επιλέξουν:
•Έχοντας συμπληρώσει τους κωδικούς 443-444 του βασικού εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, δηλώνουν πως αμφισβητούν τα τεκμαρτά εισοδήματα που προσδιόρισε η ΑΑΔΕ με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης του ν. 5073/2023
•Να αμφισβητήσουν τα τεκμαρτά εισοδήματα για λόγους ανωτέρας βίας, όπως φυλάκιση, νοσηλεία σε νοσοκομείο, στρατιωτική θητεία, εγκυμοσύνη και λοχεία, αναστολή λειτουργίας επιχείρησης με απόφαση κρατικής υπηρεσίας, καταστροφή επιχείρησης από πλημμύρα, πυρκαγιά ή σεισμό κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή, θα κληθούν να υποβάλουν συγκεκριμένα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ
Η διαδικασία της ΑΑΔΕ προβλέπει πως οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι θα πρέπει εντός 60 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των φετινών φορολογικών δηλώσεων, δηλαδή το αργότερο μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου 2024, να απαντήσουν στο αναλυτικό ερωτηματολόγιο της ΑΑΔΕ, που περιλαμβάνει 13 κατηγορίες ερωτημάτων, τα οποία αφορούν στην περιουσιακή τους κατάσταση, στις δαπάνες προσωπικών και οικογενειακών και στα μετρητά που κατέχουν και γενικότερα ό,τι δηλώνεται στο «πόθεν έσχες».
ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ανάλογα με τις απαντήσεις, η Εφορία θα ελέγξει κατά προτεραιότητα τις κινήσεις των τραπεζικών τους λογαριασμών και κατόπιν θα επεκταθεί σε όλα τα κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία.
Στη συνέχεια θα εφαρμοστούν οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου, μέσω των οποίων οι φορολογικές αρχές υπολογίζουν το φορολογητέο εισόδημα με βάση τα στοιχεία των καταθέσεων, των δηλωθέντων εισοδημάτων στο παρελθόν και των περιουσιακών στοιχείων που έχουν αποκτηθεί την ίδια περίοδο.
Οι έλεγχοι θα ολοκληρώνονται εντός 12 μηνών, αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν προβλέπεται αναστολή της πληρωμής των φόρων που προέκυψαν με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης, οπότε η μη καταβολή τους θα έχει ως συνέπεια την επιβάρυνση των φορολογουμένων με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.
Αν ο έλεγχος επαληθεύσει τον ισχυρισμό του φορολογουμένου, τότε ο φόρος θα μειωθεί και θα προσαρμοστεί ανάλογα, αλλά σε αντίθετη περίπτωση που η εφορία βρει στοιχεία τα οποία υποκρύπτουν περισσότερα εισοδήματα, το 2023 ή τα προηγούμενα χρόνια, τότε η κατάσταση θα είναι «ταμειακά» δύσκολη για τον ελεγχόμενο φορολογούμενο.
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΑΔΕ
Ο αυτοαπασχολούμενος που θα αμφισβητήσει τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης θα πρέπει να καταγράψει όλα τα παρακάτω:
1. Τους τραπεζικούς λογαριασμούς (προσωπικούς η επαγγελματικούς) που διατηρούσατε ή συμμετείχατε (εσείς προσωπικά, ο/η σύζυγος/ΜΣΣ ή τα προστατευόμενα μέλη σας) στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, κατά το φορολογικό έτος που αφορά το αίτημα ελέγχου
2. Τα στοιχεία επενδύσεων/συμμετοχών και λοιπών χρεογράφων (μετοχές ή μερίδια ή αμοιβαία κεφάλαια κλπ),που αφορούν εσάς προσωπικά, τον/τη σύζυγο/ΜΣΣ ή τα προστατευόμενα μέλη σας στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, κατά το φορολογικό έτος που αφορά στο αίτημα ελέγχου
3. Την ενδεχόμενη μίσθωση τραπεζικής θυρίδας κατά το φορολογικό έτος που αφορά στο αίτημα ελέγχου (εσείς προσωπικά/ο/η σύζυγος/ΜΣΣ/προστατευόμενα μέλη). Αν η απάντηση είναι καταφατική τότε συμπληρώνεται η τράπεζα, η χώρα και ο δικαιούχος.
4. Τα στοιχεία λοιπών επενδύσεων, όπως έργα τέχνης, συλλογές, τιμαλφή και λοιπά στοιχεία μεγάλης αξίας κατά το φορολογικό έτος που αφορά στο αίτημα ελέγχου και τον ιδιοκτήτη (ο σύζυγος, η σύζυγος, προστατευόμενα μέλη)
5. Τα στοιχεία των αυτοκινήτων, μοτοσικλετών, πλωτών και εναέριων μέσων
6. Τα διαθέσιμα μετρητά ή και κρυπτονομίσματα κατά την έναρξη και τη λήξη του φορολογικού έτους που αφορά στο αίτημα ελέγχου, ξεχωριστά για τον υπόχρεο, τη σύζυγο και τα παιδιά
7. Τον αριθμό παροχής ηλεκτροδότησης και υδροδότησης των ιδιοχρησιμοποιούμενων κατοικιών (κύρια, εξοχική ή δευτερεύουσα), για το φορολογικό έτος που αφορά στο αίτημα ελέγχου
8. Τα στοιχεία για λογαριασμούς σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας, την εταιρεία, τους κατόχους κάθε αριθμού και το συνολικό ετήσιο κόστος
9. Το ετήσιο κόστος ασφάλισης των ΕΙΧ αυτοκινήτων ή δικύκλων
10. Το ετήσιο κόστος των ασφαλίστρων ζωής
11. Το ετήσιο κόστος ασφάλισης των ακινήτων για κινδύνους σεισμού, πυρκαγιάς, πλημμύρας κ.λπ. για το φορολογικό έτος που αφορά στο αίτημα ελέγχου
12. Τα ετήσια δίδακτρα σε σχολεία (ημεδαπής και αλλοδαπής)
13. Το κόστος των ταξιδιών στο εσωτερικό/εξωτερικό.
ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ: ΑΠΟ ΤΟ 2024 ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΕΤΗΣΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ 10.920 ΕΥΡΩ
Όπως έχουμε αναλύσει σε προηγούμενα φύλλα, επανέρχεται από το 2024 (εισοδήματα 2023) το τεκμαρτό ελάχιστο εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών. Αυτό ορίζεται κατ’ ελάχιστον σε 10.920 ευρώ.
ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (ΚΕΡΔΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΥΧΟΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΙΣΘΩΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ): Σημείο αναφοράς του νέου συστήματος είναι ο κατώτατος μισθός. Προβλέπεται συγκεκριμένα ότι τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των αυτοαπασχολούμενων μαζί με τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία, δεν μπορεί να είναι μικρότερα από μια ελάχιστη αμοιβή, η οποία προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο σε σημείο που αντανακλά την ελάχιστη εισφερόμενη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολούμενου στην επιχείρησή του.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΑΜΟΙΒΗΣ: Η ελάχιστη αμοιβή θα προσδιορίζεται ως εξής:
1. Η ελάχιστη αμοιβή δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ: α) του ελάχιστου (βασικού) μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη και β) του ανώτερου ετήσιου μισθού (έως 30.000 ευρώ) που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του
2. Η ελάχιστη αμοιβή, όπως αυτή προσδιορίζεται πιο πάνω, προσαυξάνεται με 2 τρόπους, σωρευτικά:
Α. με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τα 15.000 ευρώ.
Β. με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ:
• 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τα 50.000 ευρώ.
ΜΕΙΩΣΕΙΣ – ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ:
-Για τον υπολογισμό του ελάχιστου (βασικού) μισθού λαμβάνονται υπόψη τυχόν τριετίες που έχει συγκεντρώσει ο φορολογούμενος από την πρώτη έναρξη των εργασιών του ανεξαρτήτως του ΚΑΔ. Ο ελάχιστος (βασικός) μισθός αυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη, με ένα ανώτατο όριο τις τρεις τριετίες
–Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπ’ όψιν τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολουμένου
–Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δε λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής
-Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67% για τον 4ο χρόνο και 33% για τον 5ο χρόνο
–Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%
–Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%
-Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από το φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΟΣ: Για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα εφαρμοστεί άμεσα, από το 2024, μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Ενώ όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25%. Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας.
