Στο Ταμείο Ανάκαμψης εντάχθηκε με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ένα μεγάλο έργο του υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο αφορά σε «Πολιτιστικές Διαδρομές σε εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία».
Πρόκειται για πέντε εμβληματικές πολιτιστικές διαδρομές, με θεματικές αφηγήσεις που καλύπτουν όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας και με γεωγραφική εξάπλωση που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Ανάμεσά τους και η Μεσσηνία με τους θολωτούς τάφους, το ανάκτορο του Εγκλιανού, αλλά και τα κάστρα της.
Το πρώτο μέρος του έργου περιλάμβανε υποδομές και παρεμβάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, μουσεία, τα οποία έχουν ήδη υλοποιηθεί ή εκτελούνται.
Το δεύτερο μέρος, που έχει προϋπολογισμό περίπου 4 εκατ. ευρώ, και ενέταξε χθες ο υπουργός, αφορά στην αναβάθμιση του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου και της Ανάπτυξης Ψηφιακών Εφαρμογών για τον ψηφιακό επισκέπτη, όπως και ήπιες παρεμβάσεις και σημάνσεις για το φυσικό επισκέπτη.
Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο
Οι πέντε πολιτιστικές διαδρομές είναι:
-Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου
-Πολιτιστική Εγνατία Οδός
-Ο Δρόμος προς τη Δύση. Από τον Όμηρο στον Θερβάντες
-Μνημειακά Έργα Ανθρώπων και Κυκλώπων κατά τη Μυκηναϊκή Περίοδο
-Δίκτυο Κάστρων από το Βυζάντιο στην Οθωμανοκρατία.
Όλες οι διαδρομές θα διασυνδεθούν με την ψηφιακή πλατφόρμα του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου, με σκοπό την αναβάθμιση παρουσίασης, προβολής, αλλά και ψηφιακής προσβασιμότητας σημαντικών μνημείων και τοποθεσιών της πολιτιστικής κληρονομιάς. Γι’ αυτό θα δημιουργηθεί και διαδικτυακή ψηφιακή πλατφόρμα, η οποία θα συνδέεται με το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο, όπου θα αποτυπώνεται κάθε μία από τις πέντε Πολιτιστικές Διαδρομές σε ξεχωριστό περιβάλλον ανάπτυξης – διαδραστικές ψηφιακές εφαρμογές (π.χ. εικονικές περιηγήσεις και οδηγοί) για κινητές συσκευές.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου θα γίνει εμπλουτισμός των υφιστάμενων εγγραφών του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου, για τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία που σχετίζονται χωρικά με τις Πολιτιστικές Διαδρομές, προκειμένου να προσφέρεται στον ψηφιακό και φυσικό επισκέπτη πληρέστερη εμπειρία περιήγησης.
Το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο θα περιέχει όλα τα δεδομένα ακινήτων που έχουν αποκτηθεί από το υπουργείο Πολιτισμού, περιοχών προστασίας πολιτιστικού περιβάλλοντος (αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, ζωνών προστασίας κ.λπ.), όπου θεσμοθετούνται περιορισμοί/απαγορεύσεις στις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, και ακινήτων μνημείων όλων των ιστορικών περιόδων σε όλη την επικράτεια.
Διαδρομές με «άρωμα Μεσσηνίας
Η πρώτη πολιτιστική διαδρομή, με τίτλο «Ο δρόμος προς τη Δύση: Από τον Όμηρο στον Θερβάντες», θα συνδέσει διάφορες αρχαιολογικές θέσεις στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Ιονίων Νήσων και Ηπείρου. Οι αρχαιολογικές θέσεις και τα μνημεία που έχουν επιλεγεί αποτελούν με βάση τα αρχαιολογικά δεδομένα και τις αρχαίες πηγές, αφετηρίες ή σταθμούς στη μετακίνηση πληθυσμών που μετέφεραν αγαθά, ιδέες και ιδεολογίες στο γενικότερο πλαίσιο του οικονομικού, εμπορικού και αποικιοκρατικού γίγνεσθαι της Κλασικής και Ύστερης Αρχαιότητας.
Οι θέσεις περιλαμβάνουν εμβληματικά και σημαντικά μνημεία διαφόρων κατηγοριών (π.χ. νεκροταφεία, ιερά, αρχαίες πόλεις και λιμάνια κ.τ.λ.).
Ο κύριος άξονας της επόμενης πολιτιστικής διαδρομής, «Μνημειακά έργα Κυκλώπων και ανθρώπων κατά τη μυκηναϊκή περίοδο (2η χιλιετία π.Χ.)», εκτείνεται στην καρδιά του μυκηναϊκού πολιτισμού στην ηπειρωτική χώρα και περιλαμβάνει, ενδεικτικά, ως κύριες στάσεις το Διμήνι (Ιωλκός), την ακρόπολη του Γλα και τα αποστραγγιστικά έργα της Κωπαΐδας, το μυκηναϊκό θολωτό τάφο του «Μινύου» στον Ορχομενό, τις ακροπόλεις των Μυκηνών, της Τίρυνθας και της Μιδέας, τους θολωτούς τάφους της Μεσσηνίας και το ανάκτορο του Εγκλιανού (Νέστορος), την Ίκλαινα, το τείχος Δυμαίων Αχαΐας και τον θολωτό τάφο στον Πόρο Κεφαλλονιάς.
Για τη διαδρομή αυτή θα γίνει καταγραφή – επιστημονική τεκμηρίωση των επιλεγμένων θέσεων (βασικές και δευτερεύουσες στάσεις), θα συλλεχθούν χαρτογραφικά δεδομένα, οπτικοακουστικό υλικό, αλλά και πληροφορίες για μνημεία/αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις από τα επιλεγμένα μνημεία της διαδρομής, και τα οποία θα τροφοδοτήσουν το υλικό προβολής του έργου και της διαδρομής.
Επιπλέον, θα υλοποιηθούν μικρής έκτασης εργασίες ευπρεπισμού και ανάδειξης στον περιβάλλοντα χώρο των μνημείων/σταθμών (καθαρισμοί, διαμορφώσεις, βελτίωση ή/και επέκταση υφιστάμενων μονοπατιών, σημειακές στερεώσεις σε αρχαίες και σύγχρονες κατασκευές, εφόσον απαιτείται για λόγους ασφαλείας των επισκεπτών, δημιουργία υποδομών ασφαλείας και ενημέρωσης κοινού, κ.τ.λ.).
Τέλος, θα γίνει προμήθεια και εγκατάσταση ενημερωτικών πινακίδων σε επιλεγμένους βασικούς σταθμούς της πολιτιστικής διαδρομής.
Και τα κάστρα
Η επόμενη διαδρομή που αφορά στη Μεσσηνία είναι αυτή με τον τίτλο «Δίκτυο Κάστρων από το Βυζάντιο στην Οθωμανοκρατία». Πρόκειται για μια πολιτιστική διαδρομή περιήγησης σε ένα δίκτυο κάστρων και οχυρώσεων που αναπτύσσεται στην Πελοπόννησο, τη Δυτική Ελλάδα, τα Ιόνια Νησιά και την Ήπειρο.
Τα κάστρα αυτά, βυζαντινά, φράγκικα, ενετικά, οθωμανικά, εκτός από την τοπική ιστορική τους διάσταση, αποτελούν μάρτυρες των ιστορικών δεδομένων που επηρέασαν την ιστορική πορεία της Ελλάδας, έχουν όμως εγγραφεί και στην ευρωπαϊκή πολιτιστική μνήμη και κληρονομιά. Τα κάστρα που επιλέγονται στο πλαίσιο του έργου, ως σταθμοί της πολιτιστικής διαδρομής, βρίσκονται κατά κύριο λόγο σε περιοχές δημοφιλών τουριστικών προορισμών ή με δυναμική ποιοτικής τουριστικής αξιοποίησης, ενώ συνδέονται με νέους οδικούς άξονες, διευκολύνοντας την πρόσβαση των επισκεπτών.
Η διαδρομή θα περιλαμβάνει τα εξής κάστρα: Ακροκόρινθος, Ακροναυπλία-Μπούρτζι-Παλαμήδι, Λάρισα Άργους, Κάστρο Παράλιου Άστρους, Κάστρο Μονεμβασίας, Γεράκι, Μυστράς, Κάστρο Καλαμάτας, Κορώνη, Μεθώνη, Νιόκαστρο Πύλου, Κάστρο Ζακύνθου, Χλεμούτσι, Κάστρο Πάτρας, Ρίο, Αντίρριο, Κάστρο Ναυπάκτου, Κάστρο Αγίας Μαύρας Λευκάδας, Κάστρο Αγίου Γεωργίου Κεφαλληνίας, Παλαιό και Νέο Φρούριο Κέρκυρας, Κάστρο Άρτας, Κάστρο Ιωαννίνων, Σούλι-Κάστρο Κιάφας, Κάστρο Πάργας.
Με αφετηρία τα κάστρα της διαδρομής θα προταθούν επίσης δευτερεύουσες διαδρομές τοπικού χαρακτήρα, με την επισήμανση άλλων προσβάσιμων κάστρων στην εκάστοτε περιοχή.
Για τη συγκεκριμένη διαδρομή προβλέπονται και επιτόπιες σημειακές και ήπιες παρεμβάσεις ευπρεπισμού και ανάδειξης σε επιλεγμένους χώρους των μνημείων, εγκατάσταση πινακίδων σήμανσης-ενημέρωσης και πινακίδων πληροφόρησης (στα ελληνικά, αγγλικά και σε Braille), δράσεις ενημέρωσης του κοινού και σχεδιασμός- κατασκευή ιστοσελίδας.
Της Βίκυς Βετουλάκη
